تعیین مجموعه حداقل داد ه ها برای ارزیابی کیفیت خاک در گندم زارهای منطقه پیرانشهر

ارزیابی و تعیین مجموعه حداقل داده ها جهت بررسی کیفیت خاک به لحاظ صرفه جویی در هزینه و زمان بسیار با اهمیت و ارزشمند است. این تحقیق با اهداف اصلی ارزیابی شاخص کیفیت خاک های تحت کشت متوالی و دراز مدت گندم توسط یک مدل معتبر (Integrated quality index)، تعیین مجموعه حداقل داده برای ارزیابی کیفیت خاک های این منطقه و ارزیابی رابطه مابین شاخص کیفیت خاک و اجزای عملکردی گندم در اراضی کشاورزی منطقه پیرانشهر استان اذربایجان غربی انجام گرفت. 18 ویژگی فیزیکی و شیمیایی و حاصلخیزی در خاک سطحی این اراضی که دارای سه رده خاک مالی سول، اینسپتی سول و ورتی سول می باشد با بررسی و مطالعه 40 پروفیل اندازه گیری شد. کل متغیرهای موثر بر کیفیت خاک (TDS)  تعیین و حداقل داده موثر (MDS) با استفاده از روش تجزیه مولفه های اصلی (PCA) مشخص شدند. شاخص کیفیت خاک با استفاده از تکنیک میان یابی، متناسب با رشد گیاه به پنج کلاس تقسیم بندی شد. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، پنج ویژگی کربن آلی، رس، نسبت جذب سدیم، کربنات کلسیم معادل و سیلت دارای ارزش ویژه بزرگ تر از یک بوده و به عنوان شاخص های MDS انتخاب شدند. بیش ترین مقدار IQITDS و IQIMDS در خاک رده ی اینسپتی سول ها سپس بترتیب در رده مالی سول و ورتی سول مشاهده شد. ارتباط معنی داری (p< 0.05) مابین اجزای عملکرد گندم (عملکرد دانه و بیولوژیک گندم) با مدل های IQITDS و IQIMDS یافته شد که نشان دهنده ی تآثیر مثبت و معنی دار شاخص کیفیت خاک بر اجزای عملکرد گندم بود. همچنین مدل IQITDS نسبت به مدل IQIMDS به علت ضریب اطمینان (R2) بیشتر از دقت بیشتری برای پیش بینی عملکرد اجزای گندم برخوردار بود. با این وجود به علت همبستگی مثبت و معنی دار مابین IQITDS و  IQIMDS (R2 = 0.9)، مدل IQIMDS مدل اقتصادی و بهتری برای ارزیابی کیفیت خاک های این منطقه است.