کارایی مدل MPI-ESM-LR در ارزیابی بی هنجاری فصلی دمای ایران تحت سناریوهای واداشت تابشی (RCPs)

دما از پارامترهای مهم آب و هوایی است که تغییرات آن منشاء بسیاری از تغییرات زیست محیطی می شود. در اختیار داشتن اطلاعات اقلیمی از تغییرات پارامتر دمای نقاط مختلف به یافتن علل این تغییرات و اتخاذ سیاست ها و برنامه های لازم کمک می کند. تغییر در میانگین دما تا حد زیادی بر شدت رویدادهای فرین آب و هوایی و وقوع تغییر اقلیم تاثیر می گذارد به گونه ای که افزایش دما با افزایش فرکانس امواج گرما در قطب شمال، افزایش رطوبت جو، تسریع چرخه هیدرولوژیکی، یعنی تشدید بارش شدید در مناطق مرطوب و خشکی شدید در مناطق خشک، مرتبط است. در این پژوهش سعی شده است که به بررسی کارایی مدل MPI-ESM-LR (از سری مدل های CMIP5) در ارزیابی بی هنجاری فصلی دمای ایران تحت سناریوهای واداشت تابشی (RCPs) طی دوره های مشاهداتی (1980-2005)، آینده نزدیک (2021-2050)، میانه (2051-2075)، دور (2076-2100) بر اساس تکنیک ریزمقیاس نمایی دینامیکی CORDEX-WAS پرداخته شود. جهت درستی سنجی، آماره های r، RMSE، MBE مورد استفاده قرار گرفت. برای برآورد شیب روند داده ها در سری زمانی، از روش ناپارامتریک سنس استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل مذکور با متوسط ضریب همبستگی 99/0 و متوسط شاخص RMSE با 55/0 درجه سلسیوس و MBE با 3/0- درجه سلسیوس توانایی بهتری را در پیش بینی فراسنج دمای فصلی ایران دارد. بیشترین اختلاف دما در فصول زمستان، بهار و تابستان در ارتفاعات شمال غرب و ارتفاعات زاگرس و نوار غربی کشور و در فصل پاییز در نیمه شرقی و جنوب شرق کشور و دشت لوت مشاهده شده است. کمترین اختلاف دما در فصل زمستان در مناطق کم ارتفاع داخلی، در فصل بهار در نواحی ساحلی خزر و شرق کشور، در فصل تابستان در جنوب شرق کشور و در فصل پاییز در سواحل غربی خزر در ارتفاعات تالش و سبلان و دامنه غربی زاگرس نمایانگر است.