تعیین کننده های اجتماعی موثر بر ارائه خدمات سلامت معنوی در ایران: مبتنی بر نظریه قلب سلیم
ارائه خدمات سلامت معنوی مانند سایر اعمال تخصصی بالینی، نیازمند بدنه دانش خاص، نظریه علمی و اصول مشخص اخلاقی است. سازمان جهانی بهداشت به دلیل تاثیر زمینه های فرهنگی در تبیین مفهوم سلامت معنوی و پریشانی معنوی، طراحی و اعتبارسنجی نظریه جامعه نگر ارائه خدمات سلامت معنوی را به هر کشور محول نموده است.
حوزه های تحت پوشش:
اگرچه در جهان برای ارائه خدمات سلامت اصول اخلاقی پیشنهاد شده اند، اما لازم است جهت مشاوران و مراقبان معنوی علاوه بر این اصول، دستورالعمل های خاص اخلاقی و خلاصه های سیاستی متناسب با زمینه های فرهنگی-مذهبی هر کشور با توجه به تعیین کننده های اجتماعی موثر بر ارائه خدمات سلامت معنوی در همان کشور تبیین شوند.
نظر کارشناس:
نظریه جامعه نگر قلب سلیم در سلامت معنوی در ایران و در پارادایم اسلام طراحی و اعتبار بخشی شده، توانسته گفتمان جدیدی را سطح بین المللی ایجاد کند، گواهی تایید از "هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره علمی" شورای عالی انقلاب فرهنگی ایران را دریافت نموده است. اسدزندی، نظریه پرداز مدل قلب سلیم، ملاحظات اخلاقی ارائه خدمات سلامت معنوی را در طیف سلامت و بیماری، در طول عمر و در تمامی سطوح پیشگیری، بر اساس نظریه شخصیت معنوی و آسیب شناسی معنوی توصیه می کند. بر مبنای آینده پژوهی خدمات سلامت معنوی در ایران، توجه به اختلاف پارادایمیک بین اسلام با مسیحیت کاتولیک و یهودیت را توسط سیاستگذاران و کارکنان نظام سلامت ایران، جهت جلوگیری از آسیب های تحقیقاتی، آموزشی، بالینی ضروری می داند. در "پیشگیری مقدماتی" برای جلوگیری از وقوع عوامل خطر معنوی، شناخت دقیق تعیین کننده های اجتماعی موثر بر سلامت معنوی جامعه را در کنار سنجش همبستگی بین این عوامل با گرایش به معنویت های فرادینی و سکولار ضروری می داند. سیاستگذاری جهت اصلاح تعیین کننده های اجتماعی مداخله گر واجد تاثیرات منفی بر سلامت معنوی مردم را پیشنهاد می کند. پریشانی های معنوی را ناشی از اکراه و اجبار در پرورش معنوی، تفسیرغلط از آیات قرآن، رفتار غلط الگوهای اجتماعی، اشتباهات عرف اجتماعی، مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی به عنوان تعیین کننده های اجتماعی مداخله گر موثر بر سلامت معنوی آحاد جامعه می داند. او اجرای "اقدامات آموزشی-حمایتی" را از سوی کارکنان نظام سلامت برای توانمندسازی خودمراقبتی معنوی خانواده ها پیشنهاد می کند. نظریه پرداز، مراقبت های سلامت معنوی را به عنوان یک کار تیمی، تخصصی، نیازمند آموزش رسمی مبتنی بر نظریه معرفی می کند که باید بعد از کسب مجوز معتبر توسط الگوهای معنوی متخصص و مهذب دارای شایستگی معنوی ارائه شوند.
اخلاق حرفه ای ، پیشگیری ، خدمات سلامت ، سلامت ، معنویت
-
طراحی و اعتبارسنجی و اجرای آموزش طولی آداب پزشکی معنوی و سلامت معنوی مبتنی بر مدل قلب سلیم به دانشجویان دوره دکترای عمومی پزشکی
*
مجله طب نظامی، آذر و دی 1403 -
تعدیل تعیین کننده های اجتماعی موثر بر سلامت معنوی
محمدحسن کلانتر نیستانکی، *، سید مرتضی حسینی
مجله فرهنگ و ارتقای سلامت (فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران)، پاییز 1403