راهکارهای تامین عدالت

عدالت همان قانون عامی است که نظام آفرینش براساس آن حرکت می کند. جامعه انسانی نیز در روند حرکت تکاملی اش، ناگزیر از رعایت عدالت است. هرگونه افراط و تفریط در زندگی (فردی و اجتماعی) انسان، پیامدهای ناگوار و چه بسا سقوط را در پی دارد؛ به همین دلیل عدالت ورزی آرمان مقدس و ارزشمندی است که همواره اندیشه حکیمان را درگیر خود ساخته است.
این اندیشه در نظام «امامت عدل» از تعریف و اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این نظام، تدبیرها و سازوکارهایی اندیشیده شده تا مردم و حکومت را در پاسداری از عدالت فعال نگه دارد و روحیه مبارزه با ستمگری را تقویت کند.
قانون صحیح، قانون گرایی، عدالت اخلاقی، شایسته سالاری، نظارت اجتماعی (امر به معروف و نهی از منکر)، پیوند استوار حکومت و مردم، زی مردمی داشتن حاکمان و مبارزه قاطع با ستمگران، راهکارهایی هستند که مردم و حکومت را در برپایی عدالت راهنمایی و یاری می کنند.
به هر نسبتی که جامعه از این سازوکارها بهره مند باشد، به همان نسبت در اجرای عدالت توفیق خواهد داشت. در جامعه ای که به راهکارهای مزبور بی اعتنایی شود، تدریجا عدالت جای خود را به تبعیض می دهد و نابسامانی های اجتماعی پدید می آید و ادامه این روند به سرنگونی نظام حاکم می انجامد که «الملک یبقی مع الکفر ولا یبقی مع الظلم». به گواهی تاریخ، آثار ستم بسیار سریع و فوری است. بحران های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نیز آشفتگی های روانی و اخلاقی نظام های سیاسی معاصر به خوبی نشانگر این حقیقت است.