تولید و نگهداری کشت سلولی گیاه Achillea millefolium L و مقایسه متابولیت های تولید شده در کالوس با گیاه کامل

گیاه بومادران (Achillea millefolium L.) گیاهی پایا، ایستاده از خانواده کاسنی می باشد. این گیاه در نقاط مختلف ایران و جهان می روید. گیاه بومادران عمدتا حاوی اسانس، فلاونویید، آلکالویید و تانن است و دارای خواص درمانی مختلف می باشد. با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع اسانس گیاه بومادران در زمینه های گوناگون دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی تصمیم بر آن شد که کشت سلولی گیاه مورد بررسی قرار گیرد.
هدف از این مطالعه، تولید و نگهداری کالوس از بذر گیاه بومادران، بررسی توانایی کالوس برای تولید متابولیت های ثانویه و مقایسه آن با متابولیت های تولید شده در گیاه کامل بوده است.
بذرهای گیاه بومادران با قرار گرفتن در محلول های استریل کننده، سترون شدند. پس از قرار گرفتن بذرها در محیط آگار 8/0 درصد و تولید دانه رست، قسمت های فوقانی دانه رست در شرایط کاملا استریل به محیط کشت MS اتوکلاو شده که دارای مقادیر مشخصی از هورمون های گیاهی بود منتقل و جهت رشد و ایجاد کالوس در گرمخانه در دمای 27 - 25 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. بعد از ایجاد مقادیر لازم از کالوس، عصاره دی کلرومتانی کالوس تهیه و به دستگاه GC/MS تزریق گردید. اسانس حاصل از سرشاخه های هوایی گیاه کامل هم جهت تعیین ترکیبات موجود به دستگاه GC/MS تزریق شد.
نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین درصد ترکیبات موجود در اسانس گیاه را آلفا – پینن، بتا – پینن و کاریوفیلن اکساید تشکیل می دهند. در مقابل، کالوس هیچ گونه ترکیب اسانسی تولید نکرده است. اما بررسی مقدماتی روی عصاره کالوس نشان داد که سلول ها، تانن تولید کرده اند.
نتایج حاکی از آن است که کالوس به دست آمده از گیاه بومادران در محیط MS و با هورمون های گیاهی فوق نمی تواند تولید روغن فرار نماید اما کالوس مزبور توانسته است تانن تولید نماید