بحران در روش

این مقاله، ترجمه فصل نهم کتاب تاریخ نگاری نوین اثر میشل بنتلی است. وی در این کتاب کوشیده است سیر تحول تاریخ نگاری غربی را از عهد روشن گری تا روزگار ما به اختصار بررسی کند.(3) در این فرایند، مقوله روش و روش شناسی، نقطه عطف بزرگی است که در پی حرفه ای شدن رشته تاریخ و بروز تحولات اجتماعی اقتصادی در سطح جهان و در واکنش به علم گرایی و رشد علوم دقیقه مطرح شد.
البته مسئله روش در پژوهش های تاریخی، پیش از این در عهد روشن گری و با ظهور مورخان و متفکرانی، چون هیوم و با دفاع از روش های پوزیتیویستی (روش تجربه گرایانه علوم دقیقه) مطرح شده بود، اما اکنون اعتبار این روش با گسترش تفکر ایده آلیستی به حوزه علوم انسانی و به ویژه تاریخ، زیر سؤال رفته است. در نتیجه، متفکران تاریخ به تمایز و تفکیک روش علوم انسانی و تاریخی از روش های علوم تجربی پرداختند و از یک معرفت شناسی جدید و متفاوت سخن گفتند. پیشگام و پیشتاز این جریان، متفکران آلمانی و در راس آن ها ویلهلم دیلتای بود که بعدها شخصیت هایی چون ویندلبند، لامپرشت، ریکرت، ماکس وبر، کالینگ وود و... راه او را ادامه دادند و نگرش تاریخی را متحول ساختند.