مقایسه حداکثر بارش محتمل با مقادیر بارش های طراحی روزانه برای دوره های بازگشت مختلف در منطقه همدان

در این مطالعه، مقدار بارندگی حداکثر محتمل با مقادیر حداکثر بارندگی های روزانه، برای دوره های بازگشت مختلف، در سطح استان همدان مورد مقایسه قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا مقدار PMP چهارده ایستگاه هواشناسی از حوضه های آبریز رودخانه های گاماسیاب و سیمینه رود (قره چای) که در استانهای کرمانشاه و همدان واقع شده اند، براساس روش هرشفیلد و با استفاده از آمار بلندمدت بارندگی حداکثر 24 ساعته محاسبه شد. سپس مقادیر بارندگی حداکثر روزانه گسترش یافته هر ایستگاه براساس مناسب ترین توزیع احتمالاتی، برای دوره های بازگشت 2 الی 10000 ساله محاسبه شد. در مرحله بعد، این مقادیر احتمالاتی بارندگی حداکثر روزانه ایستگاه های مورد نظر با مقادیر PMP نظیر آن مقایسه گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد، اگرچه در سطح ایستگاه های منطقه مقادیر PMP بین 151 و 485 میلیمتر در نوسان بوده، ولی متوسط ضریب تغییرات آنها 29 درصد می باشند. میزان ضریب تغییرات بارندگی حداکثر روزانه نیز بین 22 و 50 درصد (میانگین 26 درصد) در نوسان بوده و با افزایش دوره بازگشت (به خصوص پس از دوره بازگشت 100 ساله) افزایش می یابد. نسبت بارندگی حداکثر روزانه به بارندگی حداکثر محتمل برای دوره های بازگشت مختلف بین 12/0 و 50/0 تغییر نموده و با افزایش دوره بازگشت، زیاد می شود. در صورتی که میزان متوسط ضریب تغییرات نسبت مذکور برای دوره های بازگشت مختلف، دارای تغییرات کمتری است و به طور متوسط 14 درصد می باشد. ضریب همبستگی بین مقادیر بارندگی حداکثر محتمل و مقادیر نسبت بارندگی حداکثر روزانه به بارندگی حداکثر محتمل برای دوره های بازگشت مختلف، متغیر بوده و بهترین ضریب هبستگی مربوط به بارندگی حداکثر روزانه با دوره بازگشت 10000 ساله است که در حدود 7/0 می باشد. نتایج بدست آمده همچنین نشان می دهند که بارندگی حداکثر 24 ساعته با دوره بازگشت 10000 ساله منطقه، درحدود 50 درصد مقدار PMP می باشد که می تواند الگوی مناسبی برای کنترل تخمین حداکثر بارش محتمل، به خصوص در شرایطی که آمار مناسب و کافی وجود نداشته باشد، بشمار آید.