بررسی روند استخراج نقشه های پایه برای جریان های کم با بهره گیری از انتقال مدل های رگرسیونی به محیط سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS)

محاسبه ویژگی های عمومی حوزه آبخیز از جمله تغییرهای مکانی جریان کم در طراحی سازه های انحراف آب، تامین آب نیروگاه های برق آبی، تعیین آستانه کیفیت آب در رودخانه ها، برآورد بار مجاز برای دفع فاضلاب ها، حفظ شرایط مناسب برای زندگی موجودات آبزی و تعیین اولویت های تامین آب برای نیازهای متفاوت بسیار مهم است. تحلیل جریان های کم در رودخانه ها با تداوم ها و دوره بازگشت های مختلف و تعمیم روابط منطقه ای بدست آمده در سامانه سیستم های اطلاعات جغرافیایی هدف اصلی این مقاله می باشد. این بررسی در محدوده حوزه های آبخیز بالا دست استان گیلان از استانهای شمالی ایران با آب و هوای مرطوب و پرباران به اجرا در آمده است. در این بررسی پس از استخراج 13 مشخصه فیزیوگرافی حوزه های آبخیز با سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)3، با بهره گیری از رگرسیون گام به گام، مساحت حوزه، بارش میانگین سالیانه و شیب حوزه به عنوان مؤثرترین مشخصه ها دربرآورد جریان های کم گزینش شدند. با درنظر گرفتن میزان جریان کم با تداوم و دوره بازگشتهای مختلف، مدل های ریاضی منطقه ای چند متغیره برآورد جریان های کم استخراج شد.آنگاه با تهیه نقشه رستری پیوسته، مشخصه مساحت زهکشی یا جریان تجمعی، مدل های منطقه ای جریان کم در طول شبکه رودخانه ها به صورت پیوسته تعمیم داده شد. همچنین پروفیل تغییرهای طولی جریان کم به ازای مسافت در امتداد رودخانه ترسیم شد. در این بررسی روش تعمیم رابطه های منطقه ای باتوجه به قابلیت های GIS معرفی و تشریح شد و پیاده سازی روابط منطقه ای در حوزه های استان گیلان با موفقیت انجام گرفت. از جمله کاربردهای نقشه های پیوسته جریان کم می توان به فراهم آوردن مقدمات مکان یابی پروژه های آبی و نیز تهیه نقشه های پایه خشکسالی هیدرولوژیک اشاره نمود.