رویکردهای برنامه ریزی شهری در نیمه دوم قرن بیستم میلادی با تاکید بر طرح نگرش سیستمی و نظریات پیتر هال

در مقاله حاضر برای بیان تمایز و تفاوتهای اساسی میان رویکردهای برنامه ریزی شهری در نیمه اول و دوم قرن بیستم میلادی به مراحل تکوین آن از نقطه نظر پیتر هال (مرحله اول: دوران طرح های جامع یا طرح های کلی، مرحله دوم: دیدگاه سیستمی برنامه ریزی و مرحله سوم: برنامه ریزی به عنوان مشارکت مداوم در مناقشه) پرداخته شده است. مرحله اول را باید دوران محصول نهایی، قطعی، تغییر ناپذیر و گرایش به سمت ابعاد کالبدی در قالب طرح های جامع دانست. نقد طرح های جامع به واقع آغاز جریان تکوینی رویکردهای برنامه ریزی (نیمه دوم قرن بیستم به بعد) است که ضمن اذعان به پیچیدگی های بیش از پیش برنامه ریزی، با ارائه نظریات مختلف به دنبال تعدیل آنهاست. مرحله دوم، اختصاص به رویکرد برنامه ریزی برای کنترل سیستمهایی خاص دارد که ایده تعامل دائمی بین دو سیستم متوازی (سیستم شهر و برنامه ریزی) ایده بنیادین آن است. مرحله سوم که با واکنش علیه برنامه ریزی سیستمها آغاز می شود، مرحله ای است که مشکل اصلی یعنی مشارکت مداوم در مناقضه کم کم هویدا می شود. این دوره، دوره پارادایمهایی اساسی (بحران پارادایمها) است که تا به امروز نیز در حال کشف و مطرح شدن می باشند. هال با طرح چنین نگرشی در نهایت چالش اساسی برنامه ریزی را آشتی دادن میان دسته های مختلف ارزشها و هویت سیاسی غالب تصمیمات برنامه ریزی می داند. با چنین پیش فرضی هر دیدگاه جمع و جور برنامه ریزی (خواه سیستمی باشد یا...) به خطا خواهد رفت. بنابر این برنامه ریزی باید فراهم آوردن منبعی برای تصمیم سازی مردمی و آگاهانه را هدف قرار دهد، این تمام چیزی است که برنامه ریزی مشروعا می تواند انجام دهد و درک درست این مطلب پیام واقعی انقلاب سیستم هاست.