نسبت عقل و ایمان از دیدگاه ابن رشد، صدرالمتالهین شیرازی و ایمانوئل کانت

از منظر ابن رشد عقل و ایمان دو ابزار معرفتی در عرض یکدیگرند و هر کدام می توانند انسان را به سر منزل مقصود برسانند و هیچ تعارضی میان این دو نیست. صدرالمتالهین نیز عقل و ایمان را از یک طرف مؤید یکدیگر و از سوی دیگر مکمل هم می داند. به نظر او، هرگز میان دین حقیقی و مضامین درست و واقعی کتاب و سنت با احکام و مدرکات عقلی تنافی و ناسازگاری نیست. به نظر صدرالمتالهین هیچ آموزه دینی با هیچ معرفت عقلی یقینی ناسازگاری ندارد. در ادامه در بررسی دیدگاه کانت به این نتیجه می رسیم که کانت در باب عقل و ایمان اساسا به سمت عقلانیت عملی چرخش می نماید. به نظر کانت، ایمان خردورزانه مبتنی بر زمینه عقل عملی است و نه عقل نظری، زیرا عقل نظری توانایی اثبات درستی یا نادرستی دعاوی دینی را ندارد. چنین ایمانی از وجدان اخلاقی انسان نشات می گیرد.