فرقه های درون شیعی دوران امامت امام رضا (ع)

گر چه امام رضا (183203ق) توانست از فضای به دست آمده عصر خود، به بهترین وجه استفاده نماید، اما ظهور جریانهای قدرتمند شیعی مخالف امام و مشغول شدن امام به موضع گیری در برابر آنها، تا حد زیادی جلوی شتاب حرکت امام را گرفت.
در یک گونه شناسی می توان این جریانهای درون شیعی را به غالیان، زیدیه، اسماعیلیه، فطحیه و واقفیه تقسیم کرد که به جز گروه اخیر، فرقه های دیگر قبل از این دوره پدید آمده بودند و در این دوره کم و بیش به فعالیتهای خود ادامه می دادند. در میان آنها فطحیه به جهات مختلفی همچون پذیرش امامت امام رضا به عنوان امام نهم و نیز روش فقهی خود، تمایز خاصی می یابد. اما بیشترین نقش محوری اختصاص به فرقه واقفیه دارد که در سرتاسر دوران امامت امام رضا با آن حضرت درگیر بودند و امام می کوشید تا از طرق مختلف خطر این جریان را معرفی کند.
شناخت علل ظهور و گسترش این فرقه و نیز چگونگی موضع گیری امام در برابر آن، هدف مقاله حاضر ماباشد