بررسی و ارزیابی روش های پرداخت نقدی یارانه ها

برنامه های پرداخت نقدی یکی از انواع برنامه های تور ایمنی است که در بسیاری از کشورها به عنوان برنامه حمایتی مورد استفاده واقع می‎شود. در مقاله حاضر که با هدف بررسی و ارزیابی روش های پرداخت نقدی یارانه ها جهت بکارگیری این برنامه جبرانی در بازتوزیع منابع آزادشده از هدفمندسازی یارانه ها در ایران تهیه شده، ضمن اشاره کلی به مبانی نظری پرداخت‎های نقدی، مزایا و معایب این برنامه ها در مقایسه با برنامه های پرداخت نقدی مشروط، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی مبانی نظری پرداخت‎های نقدی و نیز تجربه سایر کشورها در اجرای چنین برنامه هایی حاکی از این واقعیت است که منظور از برنامه پرداخت نقدی لزوما پرداخت پول نقد به مردم نیست بلکه بنا به تعریف این گونه برنامه ها شامل برخی از انواع مستمری ها، بیمه های بیکاری، مساعدت‎های اجتماعی، پرداخت‎های مختلف به معلولان و افراد ناتوان و بیمه بازنشستگی است. از این رو به نظر می‎رسد تعریف و مفهوم تحلیلی بکار رفته در قانون هدفمند کردن یارانه ها برای پرداخت نقدی یارانه، تفاوت های اساسی با مفاهیم بکار رفته در این رابطه در سایر کشورهای جهان دارد. شاید بتوان این تفاوت دیدگاه ها را به عدم توجه کافی صاحب‎نظران و مسئولان تهیه لایحه به مبانی نظری و ادبیات موجود در این حوزه نسبت داد. بنابر‎این پیش بینی می‎شود تا زمانی که دیدگاه سیاست‎گذاران و برنامه‎ریزان بازتوزیع نقدی یارانه ها نسبت به طراحی و اجرای این برنامه اصلاح نشود، برنامه مزبور نیز سرانجامی بهتر از پرداخت یارانه های عام (شرایط فعلی) نداشته باشد.