اصول فقه احکام ثابت و متغیر در روایات (قسمت اول)

در این نوشتار در مبحث اصول فقه احکام ثابت و متغیر به برخی از اصول و قواعدی که برای شناخت ثبات و تغیر حکم در روایات به کار می رود، خواهیم پرداخت. فقیه در مواجهه با روایتی که مشتمل بر حکم است، برای شناخت ثبات و تغیر آن حکم ناگزیر از طی سه مرحله است. ابتدا باید به بررسی اصل اولی در ثبات و تغیر حکم مستفاد از روایت بپردازد. و در گام بعد به تجمیع قراین ثبات و تغیر حکم اقدام نماید. در این مرحله اگر مبنای فقیه در اصل اولی، ثبات باشد در درجه اول به دنبال قراین تغیر حکم خواهد بود تا ببیند آیا دلیلی بر مخالفت با این اصل وجود دارد یا نه، و اگر قایل به هیچ اصلی نباشد، جست وجوی او از قراین ثبات و تغیر حکم در یک رتبه خواهد بود. بررسی تعاضد و تعارض قراین، سومین مرحله‌ای است که باید طی شود. در این مرحله، فقیه با سنجش همه قراین و کسر و انکسار اقتضایات آنها و لحاظ اصل اولی، به نتیجه دست می‌یابد. در این نوشتار (قسمت اول) به بررسی مباحث اصولی مرحله اول، یعنی «اصل اولی در ثبات و تغیر احکام»، و بخشی از مرحله دوم، یعنی «قراین تغیر» خواهیم پرداخت.