مدلسازی منطقه ای دمای ایران با استفاده از مدل اقلیمی PRECIS مطالعه موردی: دوره 1990-1976

هیات بین الدول تغییر اقلیم مدل PRECIS را که توسط مرکز هادلی سازمان هواشناسی انگلیس طراحی شده است، بعنوان یکی از مدل های مورد تایید برای ارزیابی های تغییرات اقلیم منطقه ای برای دهه آینده توصیه کرده است. لذا در این مقاله توانمندی مدل مذکور در مدل سازی دما در مقیاس های زمانی، ماهانه، فصلی و سالانه مورد ارزیابی قرار گرفته است. دوره مورد مطالعه 1990-1976 (پانزده سال) می باشد و از داده های شرایط مرزی مدل گردش عمومی HadAM3P در دو حالت با و بدون چرخه سولفور استفاده شده است. قدرت تفکیک مکانی ریز مقیاس نمایی 50 در 50 کیلومتر می باشد. برای ارزیابی و بررسی توانمندی مدل داده های دیدبانی با داده های خروجی مدل PRECIS با استفاده از روش طبقه بندی رژیم دمایی کشور به شش منطقه سرد، نیمه سرد، معتدل، نیمه گرم، گرم و بسیار گرم انجام شد. برای اینکار اریبی و انحراف معیار محاسبه گردید. نتایج نشان می دهند که عدم لحاظ چرخه سولفور موجب کاهش اریبی سالانه می شود و کمترین اریبی در ناحیه سرد به میزان 1/0- درجه سلسیوس می باشد، اما بیشترین اریبی دما در حالت لحاظ چرخه سولفور در ناحیه معتدل به میزان 2/2- درجه سلسیوس است. در مقیاس ماهانه در صورت لحاظ چرخه سولفور، ناحیه سرد در ماه اکتبر دارای کمترین اریبی به میزان صفر درجه و ناحیه نیمه سرد در ماه های ژانویه و دسامبر دارای بیشترین اریبی به میزان 4/5- و 7/5- درجه خواهند بود. با لحاظ تمامی نواحی دمایی، ماه ژانویه دارای بدترین اریبی و ماه های آوریل و سپتامبر به ترتیب با 1/0 و 1/0- دارای کمترین اریبی هستند. در مقیاس فصلی هر دو سناریوی با و بدون چرخه سولفور دارای کمترین اریبی با 2/0 درجه سلسیوس می باشند و بدترین اریبی در فصل زمستان با لحاظ چرخه سولفور به میزان 9/2- درجه سلسیوس می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهند که به طور کلی عدم لحاظ چرخه سولفور موجب کاهش اریبی و خطا می گردد. ضریب تبیین مدل سازی دمای میانگین ماهانه و انحراف معیار آن ها به ترتیب 95 و 80 درصد است که نشان دهنده توانمندی بالای مدل سازی میانگین دما در مقایسه با انحراف معیار آن ها می باشد. همچنین توانمندی مدل سازی در فصول گذر بهار و پاییز در مقایسه با فصول گرم و سرد بیشتر است.