پهنه بندی اقلیم آسایشی خراسان رضوی با استفاده از شاخص دما- فیزیولوژیک (PET)

امروزه دسترسی به اطلاعات زیست اقلیمی در زمینه علوم کاربردی از قبیل گردشگری، پزشکی و سلامت، معماری، شهرسازی و ورزشی یک نیاز ضروری است. شاخص های ترمو- فیزیولوژیک که از معادله بیلان بدن انسان مشتق می شوند، جزء کامل ترین شاخص های زیست اقلیمی هستند که در محاسبه آن ها چندین متغیر اقلیمی و محیطی لحاظ می گردد. در تحقیق حاضر سطح خراسان رضوی با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) در مقیاس ماهیانه پهنه بندی گردید. بدین منظور شاخص مدنظر، برای 8 ایستگاه همدیدی در داخل و 6 ایستگاه که در مجاور منطقه مورد مطالعه قرار داشت (در مجموع 14 ایستگاه)، محاسبه شد. تعمیم نتایج ایستگاهی محاسبه شده به سطح مورد مطالعه در محیط Arc Gis9.3 و با استفاده از روش درونیابی کریجینگ صورت گرفت. بررسی الگوی تغییرات روزانه شاخص نشان داد، طول دوره آسایش اقلیمی در خراسان رضوی کوتاه است و در دو بازه زمانی مجزا از یکدیگر در اوایل فصل های پاییز و بهار به وقوع می پیوندد. نتایج تحلیل فضایی که در مقیاس ماهیانه صورت گرفت نشان داد، خراسان رضوی تنها اردیبهشت و مهر ماه در شرایط بدون تنش قرار دارد و دارای بالاترین کیفیت آسایش اقلیمی است. فروردین ماه با برخورداری از تنش سرمایی اندک در رتبه دوم اقلیم آسایشی، و نواحی شمالی استان در خرداد و شهریور ماه در رتبه سوم قرار دارد. بالاترین تنش گرمایی در نواحی جنوبی استان در تیرماه به وقوع می پیوندد. در طی ماه های دی و بهمن کل سطح استان خراسان رضوی تنش سرمایی بسیار زیاد را تجربه می کند. عمده ترین محدودیت های زیست اقلیمی استان مربوط به تنش های سرمایی است که با گستره زمانی و مکانی زیاد به وقوع می پیوندد. به نظر می رسد تغییرات مکانی شاخص PET در منطقه بیشتر تحت تاثیر ارتفاع و عرض جغرافیایی باشد.