تحلیل تغییرات بارش های فرین شهر زنجان

علاوه بر مرکز توزیع فراوانی (میانگین)، تغییرات اقلیمی از طریق مطالعه انتهای توزیع (فرین ها) نیز قابل ردیابی است. از آن جا که پدیده تغییر اقلیم از الگوی زمانی- مکانی برخوردار است، به تبع آن تغییر مقادیر فرین نیز تابع این الگو بوده، در همه جا و همیشه به طور همسان و یکسان عمل نمی کند. از این رو ردیابی این پدیده می بایست براساس تفکیک زمانی- مکانی کوچک انجام شود. بدین دلیل بررسی رفتار عناصر اقلیمی در مقیاس زمانی کوچک (حداقل روزانه) و در مقیاس مکانی نقطه ای نتایج دقیق تری را به دنبال خواهد داشت. به منظور ردیابی تغییر فرین های اقلیمی، شاخص های مختلفی از طرف مجامع علمی و دانشمندان مختلف ارائه شده است. در این تحقیق با استفاده از مفهوم صدک ها برای تعریف مقادیر فرین بارش روزانه زنجان طی دوره آماری 2006-1961، روند بارش های سنگین (صدک نود، نود و پنج و نود و نه) و بارش های کم مقدار (صدک های دهم، پنجم و اول) به لحاظ مقدار، فراوانی و سهم شان در بارش سالانه مورد تحلیل قرار گرفت. در این راستا دو گونه تغییر در معرض توجه قرار گرفت. اول روند تغییرات بلند مدت براساس روش های ناپارامتری بررسی شد و دوم چرخه های سالانه فرین ها بررسی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که مجموع بارش های حاصل از صدک اول و نود و پنجم و نیز سهم آن ها حاوی روند کاهشی معنی دار و یک جهش در آغاز دهه 1980 بوده است. همچنین از این دهه بارش های منفردی در زمره بارش های صدک پنجم و صدک دهم رخ داده اند. مجموع بارش های حاصل از صدک اول و تمامی صدک ها علاوه بر روند، حاوی چرخه های 3-2 ساله نیز بوده اند. فراوانی رخداد بارش های حاصل از صدک اول نیز رو به کاهش نهاده است. درحالی که فراوانی بارش های حاصل از صدک نود و پنجم فاقد روند معنی داری است. از این رو می توان استنباط نمود که از شدت بارش های مزبور کاسته شده اند.