دورنمای تاثیر گرمایش جهانی بر تغییرات درجه-روز مورد نیاز گندم برای خوشه های آب و هوایی مختلف ایران

اگر چه عوامل اقلیمی متعددی بر رشد گیاه موثرند، لیکن درجه حرارت و میزان درجه- روز یکی از مهم ترین عوامل محسوب می-شود. بنابراین شناخت صحیح از تغییرات این مولفه های اقلیمی برای تغییرات اقلیمی آینده امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در این تحقیق با استفاده از داده های 92 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی، و 12 پارامتر اقلیمی، کشور ایران به 4 خوشه آب و هوایی تقسیم و تغییرات دو مولفه دما و درجه- روز برای دو مقیاس زمانی گذشته (2009- 1960) میلادی و آینده (2100، 2075، 2050، 2025) میلادی مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته شد. جهت شبیه سازی تغییرات دما در دهه های آینده از مدل گردش عمومیINMCM-30 و سناریوی p50 که متوسط سناریوهای انتشارSRES است استفاده شده است. جهت اجرای مدل GCM مورد نظر، از نرم افزارMAGICC SCENGEN نسخه 5.3 استفاده شده است. نتایج تحقیق گویای تاثیر پذیری بیشتر دمای حداقل کشور نسبت به دیگر مولفه های دما از تغییرات افزایشی دی اکسید کربن جو می باشد. به گونه ای که در هر دهه ی گذشته از سال 1960 تا اواخر دهه 2000، میزان افزایش حداقل دما در ایران بطور متوسط 0.22+ درجه افزایش داشته است. همچنین داده های شبیه سازی شده دما نشان می دهد که تا سال 2100 به مقدار 4.25 درجه سلسیوس به میانگین درازمدت 1960-1990 دمای کشور افزوده خواهد شد که به تبع آن میزان درجه- روز کشور نیز فزایش خواهد یافت. مقایسه بین مقادیر داده های مشاهداتی با داده های شبیه سازی شده، گویای افزایش درجه-روز در اکثر نواحی کشور بالاخص خوشه های دوم و اول است. بعلاوه بدلیل افزایش دی اکسید کربن و بدنبال آن گرمایش هوا و افزایش مقادیر درجه-روز در ماه های پاییز که حتی دیگر فصول سال نیز از آن مستثنی نیستد، به جای آغاز دوره کشت گندم پاییزه از اواسط و اوایل پاییز که این فرایند با کمی تغییرات در اکثر مناطق کشور دیده می شود، می توان مقداری این دوره را به جلو انداخت و آن را با در نظر گرفتن مناطق آب و هوایی مختلف به اواخر تابستان تغییر داد. اما این در زمانی کاربردی خواهد بودکه به همین نسبت بر تعداد و مقدار روزهای بارش دوره آغازین کاشت افزوده شود.