فصلنامه چیدمان
پیاپی 10 (تابستان 1394)

امروزه گردشگری در دنیا یکی از صنایع پردرآمد جهان به شمار می رود. این صنعت با بخش های مختلف اقتصاد رابطه تنگاتنگی داشته و با دارا بودن اثرات مثبت عمیق و متقابل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از بخش های حائز اهمیت و مهم به شمار می رود. صنعت گردشگری در هزاره ی سوم یکی از بزرگ ترین فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دنیا به شمار می رود. این صنعت در شش دهه ی گذشته رشدی مداوم و متنوع را تجربه کرده تا به یکی از پردرآمدترین و بزرگ ترین بخش های اقتصادی در حال رشد در جهان تبدیل شده است. رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله، تبلیغات محیطی، اینترنت، شبکه های ماهواره ای و غیره از جمله رسانه ها و ابزار مهم تبلیغاتی محسوب می شوند اما در این میان ظهور و گسترش شبکه های تلویزیونی ماهواره ای و اطلاع رسانی جهانی همچون اینترنت تاثیر شگرفی بر گردشگری گذاشته است.
در این پژوهش به بررسی نقش رسانه های برخط، خاصه اینترنت و ابزارهای موثر گرافیکی در بحث گردشگری در اقتصاد گردشگری و توریسم مورد بررسی قرار گرفت. برای مطالعه ی موردی نیز، سه وب سایت از مراکز و شرکت های گردشگری از منظر گرافیکی، اطلاع رسانی و تبلیغات قرار گرفتند. این وب سایت ها شامل: هتل داریوش به عنوان محل اقامت گردشگران، شرکت الی گشت به عنوان شرکت مسافرتی و توریستی و هم چنین کاخ موزه گلستان به عنوان محل گردشگری می باشند.

«نخل»[1] که متعلق به فرهنگ میان رودان یا بین النهرین است در حقیقت نمادی است برای تابوت. در گذشته این تابوت واره ابتدا برای عموم کاربری داشته است و نخستین بار در قرن پنجم ه ق و در محله کرخ بغداد، جهت تجلیل از بزرگان دین مورد استفاده قرار گرفت. اما از زمانی که این نماد مذهبی در ایران مورد توجه واقع شد، شکل ظاهری آن، از برخی آثار تمدن کهن ایران زمین همچون معماری که متاثر از اشکال وحدت گرا و بالا رونده موجود در کوه مقدس، زیگورات و آرامگاه است، تاثیر پذیرفت. این ویژگی مهم در عناصری از معماری ایران مانند: گنبدها، طاقهای هلالی، طاق های جناقی، ایوان ها و غیره مشهود می باشد.
در یک نگاه کلی، مظاهر فرهنگ و تمدن ایران قبل و بعد از اسلام در شکل پذیری این نماد مقدس، نقش بسزایی داشته است و در مقاله حاضر، برای پاسخ این مسئله که آیا مظاهر فرهنگی یک تمدن بر یکدیگر تاثیر گذار خواهند بود و آیا می توانیم ردپای ارزش های تجسمی معماری ایران را در ساختار بعضی از نمادهای فرهنگی و یا مذهبی این سرزمین بویژه تابوت واره «نخل» بیابیم یا خیر؟ تحقیق و مطالعه انجام گرفته است.
این مقاله، پژوهشی است بر مبنای مطالعات تطبیقی به نحوی که ابتدا ارزش های موجود در عناصر معماری ایران زمین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس تاثیراتی را که اینگونه از معماری بر شکل ظاهری تابوت واره «نخل» برجای گذاشته، بررسی شده است. این تاثیرات بیش از همه موجبات تکامل ساختار و محتوای آن را فراهم آورده است به طوری که «نخل» را تا به امروز به صورت بالاگرا و تصاعدی همراه با میل و گرایش به عالم معنا، مشاهده می کنیم.
هدف و دستاورد این مطالعه تطبیقی، ایجاد خطوط ارتباطی مابین مظاهر فرهنگ و تمدن ایران زمین و تاثیرات متقابل آنهاست چراکه هر نمونه از این مظاهر، بخصوص معماری غنی این سرزمین، دارای ارزش های بصری و مفهومی بسیاری است که با نمونه ای دیگر همچون «نخل» که نمادی فرهنگی-مذهبی است، درمی آمیزد و درنهایت مفهوم و ساختار ارزشمندی را که متاثر از ویژگی ها و خصوصیات مشترک می باشد، ارائه می دهد.