فهرست مطالب

مطالعات توسعه اجتماعی - فرهنگی - سال سوم شماره 4 (پیاپی 12، بهار 1394)

نشریه مطالعات توسعه اجتماعی - فرهنگی
سال سوم شماره 4 (پیاپی 12، بهار 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/03/05
  • تعداد عناوین: 8
|
  • علی شیرازی، محمد لگزیان، حامد خراسانی طرقی صفحات 9-24
    پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت فرهنگ سازمانی اداره کل ورزش و جوانان خراسان شمالی و تعیین رابطه بین ابعاد فرهنگ سازمانی با هویت سازمانی در این سازمان انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی- هم بستگی است. جامعه آماری تحقیق کارکنان اداره کل ورزش و جوانان خراسان شمالی به تعداد 105 نفر بودند که از نظر تمامی آن ها استفاده شده است. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه فرهنگ سازمانی دنیسون و پرسش نامه هویت سازمانی مائل و آشفرث می باشد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب هم بستگی پیرسون و آزمون رگرسیون همزمان، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و ابعاد آن (بر اساس مدل دنیسون) با هویت سازمانی رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج حاکی از این امر بود که متغیرهای فرهنگ سازمانی قادرند تغییرات هویت سازمانی را به طور معناداری پیش بینی کنند. هم چنین بر اساس یافته های پژوهش، میانگین فرهنگ سازمانی سازمان در هر چهار بعد بیش تر از مقدار متوسط است. براساس یافته های پژوهش می توان انتظار داشت با بهبود وضعیت فرهنگ سازمانی، هویت سازمانی افراد بیش تر خواهد شد.
    کلیدواژگان: فرهنگ سازمانی، درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق پذیری، رسالت، هویت سازمانی
  • محمد گنجی، محسن نیازی، فاطمه احسانی راد صفحات 25-45
    امروزه مشارکت یکی از عناصر مهم توسعه ی پایدار به شمار می رود و مدیران و برنامه ریزان توانمند شهری، همواره سعی می کنند تا با جلب مشارکت مردمی به اهداف خود در زمینه ی اجرای طرح ها و برنامه ها به بهترین نحو، نائل آیند. در این راستا، مقاله ی حاضر به بررسی عوامل موثر بر مشارکت مردم در امور خیریه به ویژه وقف پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش، روش پیمایشی بوده و حجم نمونه 263 نفر از شهروندان کاشانی34 سال به بالا را شامل می شود که به شیوه ی نمونه گیری سهمیه ای در ناحیه های تعیین شده، مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار سنجش پرسش نامه بوده و برای اخذ روایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته های پژوهش رابطه ی معنادار و مستقیم بین متغیرهای دین داری، عدالت خواهی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعلق و تعهد اجتماعی با مشارکت در امور خیریه و وقف را نشان داده اند. به این معنی که هر چه آن عوامل در بین مردم قوی تر باشند، مشارکت مردم در نیکوکاری و به طور خاص وقف نیز بیش تر می شود. هم چنین ضرایب رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که از میان عوامل شناخته شده، عامل معنوی باضریب بتای (273/0) ، روحیه عدالت خواهی با ضریب بتای (291/0) و انسجام اجتماعی با ضریب بتای (176/0) ، 35 درصد از واریانس نیکوکاری را تبیین می کنند؛ به طوری که متغیر عدالت خواهی، بیش ترین نقش را در تبیین نیکوکاری دارد.
    کلیدواژگان: مشارکت در امور خیریه، وقف، دینداری، عدالت خواهی، هم بستگی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعلق و تعهد اجتماعی
  • غلامرضا خوش فر، فاطمه باقری، سمیه برزگر، لیلا نورمحمدی صفحات 47-73
    این مطالعه به بررسی عوامل موثر بر گرایش به حجاب در میان شهروندان گرگان می پردازد. در این زمینه نویسندگان مقاله در پی یافتن پاسخ به این پرسش هستند که میزان گرایش به حجاب در میان شهروندان گرگان چقدر است و چه عواملی بر آن تاثیر دارد؟ با توجه به این پرسش چند فرضیه مهم در متن این پژوهش شکل گرفت که با استفاده از نظریاتی که در حوزه حجاب وجود دارد، سعی در تبیین آن داریم. از مهم ترین نظریاتی که در این بخش، مورد استفاده قرار گرفت، نظریاتی در قالب نظریات اقتصادی، اجتماعی و… است. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز، از تکنیک پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. نمونه آماری پژوهش شامل 626 نفر از شهروندان هستند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در حوزه های شهری گرگان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی، فردی و اقتصادی به ترتیب اهمیت، رابطه معنی دار مثبت و متغیرهای زمینه ای، سن، درآمد، صداقت و مصرف رسانه ای به ترتیب اهمیت، رابطه ی معنی دار با گرایش به حجاب دارند؛ به طوری که صداقت و سن رابطه ی مثبت و مصرف رسانه ای و درآمد، رابطه ی منفی دارند و متغیر های زمینه ای اعتماد، طبقه ی اجتماعی و تحصیلات، ارتباط معنی داری با گرایش به حجاب ندارند. در انتهای گزارش، بر اساس نتایج به دست آمده پیشنهادهایی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: شناخت، احساس، رفتار، گرایش، حجاب، گرگان
  • سمیه سادات شفیعی، زهرا پورباقر صفحات 75-110
    در این مقاله سعی شده تا جایگاه زنان در برنامه چهارم توسعه بررسی و در مقایسه با سایر برنامه های پیشین مورد واکاوی قرار گیرد. در مرحله بعد، شاخص های توسعه در مدت زمان اجرای برنامه چهارم به کمک داده های ملی و بین المللی مورد مطالعه جنسیتی قرار گرفته تا چگونگی تحقق این برنامه در عمل مشخص شود. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی، کتابخانه ای و روش تحلیل داده های مرتبط انجام شده است. اطلاعات در خصوص شاخص های توسعه عمدتا برگرفته از داده های انتشار یافته قابل دسترس مرکز آمار ایران، سازمان بهداشت جهانی، گزارش شکاف جنسیتی مجمع جهانی اقتصاد و نیز بانک جهانی است. مطالعه جنسیتی مفاد برنامه نشان می دهد درحالیکه نقطه تمایز برنامه چهارم توسعه نسبت به برنامه های پیشین، مبتنی بر ایجاد زمینه برای افزایش مشارکت اقتصادی، اجتماعی زنان است، واقعیت امر به گونه دیگری است. به عبارت دیگر اگر چه شاخص های بهداشت و سلامت و نیز آموزش، خصوصا آموزش عالی حکایت از بهبود وضعیت زنان دارد، شاخص های اقتصادی و نیز سیاسی نسبت به برنامه سوم توسعه و نیز انتظارات مندرج در برنامه چهارم، رشد مطلوبی نداشته است. این مهم، در کنار درک برخی استلزامات سیاستگزاری، ضرورت اتخاذ رویکردی استراتژیک در برنامه های کلان معطوف به زنان را برجسته می سازد.
    کلیدواژگان: مطالعه جنسیتی، برنامه چهارم توسعه، زنان، آموزش، بهداشت، اشتغال، بیکاری، سیاست
  • سیف الله فرزانه، فخرالسادات طاهری اطاقسرا صفحات 111-132
    سرمایه ی اجتماعی یکی از قابلیت ها و دارایی های مهم سازمانی است که می تواند به سازمان ها در خلق و تسهیم دانش کمک بسیار و با ایجاد بستری مناسب، منابع انسانی را به دانش و مهارت کارآفرینی سازمانی مجهز کند، که یکی از راه کارهای موثر در جهت ارتقای عملکرد کارکنان باشد؛ از این رو هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر سرمایه ی اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی در اداره ی آموزش و پرورش شهرستان بابل بوده است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر را دبیران مدارس راهنمایی شهرستان بابل تشکیل دادند که بالغ بر 780 نفر بوده اند که با استفاده از جدول مورگان 250 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب گردید. به این منظور پرسش نامه طراحی شده بعد از تایید روایی با استفاده از نظر خبرگان و هم چنین تایید پایایی با ضریب آلفای کرونباخ 88درصد، در اختیار نمونه ی آماری قرار گرفت. نتایج آزمون رگرسیون میان متغیرهای مورد مطالعه نشان داد میان سرمایه ی اجتماعی و کارآفرینی سازمانی در اداره ی آموزش و پرورش شهرستان بابل ارتباط معنی داری وجود دارد. هم چنین میان دو بعد مورد مطالعه ی سرمایه ی اجتماعی یعنی بعد کیفیت سرمایه ی اجتماعی و بعد ساختاری سرمایه ی اجتماعی با کارآفرینی سازمانی در اداره ی آموزش و پرورش شهرستان بابل رابطه ی معنی داری وجود دارد. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نیز نشان داد میان متغیرهای اعتماد و روابط در بعد کیفیت سرمایه ی اجتماعی و میان متغیرهای اندازه و گستردگی شبکه ی ارتباطات، ساختار روابط، ارتباطات، انسجام اجتماعی در بعد ساختار سرمایه ی اجتماعی با کارآفرینی سازمانی رابطه ی معناداری وجود دارد. در نهایت چنین نتیجه گیری شد که وجود سرمایه ی اجتماعی غنی و کارامد می تواند به تسهیل و تقویت کارآفرینی سازمانی منجر شود.
    کلیدواژگان: سرمایه ی اجتماعی، کارآفرینی سازمانی، اداره ی آموزش و پرورش، بابل
  • یعقوب فروتن صفحات 133-155
    هدف اساسی تحقیق حاضر این است که مهمترین ویژگی های مرتبط با چگونگی بازنمایی فرآیند جامعه پذیری و شکلگیری هویت های دینی و ملی و قومی را با تاکید بر نقش عنصر جنسیت و جایگاه سیستم های آموزشی مورد مطالعه و بررسی قرار دهد تا از این طریق، مبانی نظری و یافته های پژوهشی لازم بمنظور سنجش بازتولید مدل هژمونی مردانه جامعه پذیری در ایران ارائه گردد. مطابق یافته های این تحقیق، بازتولید الگوهای ناظر بر هژمونی مردانه از طریق سیستم آموزشی در عرصه های گوناگون جامعه پذیری جنسیتی و دینی و ملی، کاملا چشمگیر و فراگیر است، که تایید کننده این واقعیت اساسی است که تفوق مطلق جنس مذکر اصولا معطوف به مفروضات و گزاره هایی است که پیشاپیش پذیرفته شده و قطعی تلقی می شوند و بر اساس آنها نقش های جنسیتی متفاوت برای مردان و زنان در فرهنگ و اقتصاد خانواده و جامعه شکل یافته و سازماندهی می شوند و چنین باورهایی را از طریق مکانیسم های متعدد جامعه پذیری بویژه سیستم های آموزشی و رسانه ای در جامعه تقویت و نهادینه می کنند.
    کلیدواژگان: هژمونی مردانه، جامعه پذیری، جنسیت، مذهب، قومیت، سیستم آموزشی و رسانه ای
  • علی اصغر فیروزجاییان، محسن دهقان حداد صفحات 157-184
    در این مقاله درصدد بررسی ارتباط و تاثیر کیفیت زندگی عینی برکیفیت زندگی ذهنی در میان جمعیت شهری بالای 15 سال شهرستان آمل هستیم. داده های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه از میان نمونه ی آماری 384 نفر جمع آوری شده اند. یافته های توصیفی تحقیق نشان داد که وضعیت دو بعد کیفیت زندگی عینی و ذهنی و بیش تر شاخص ها و متغیرهای تشکیل دهنده ی آن در شهر آمل زیر سطح متوسط قرار دارند که نشان دهنده ی وضعیت نامناسبی است. یافته های تبیینی تحقیق نشان داد که تمامی فرضیات تحقیق (فرضیه ی اصلی و فرضیات فرعی) به غیر از فرضیه ی سن تایید شدند. در تحلیل رگرسیون چندگانه هم فقط متغیرهای اصلی وارد شدند که ضریب تعیین (R2) برابر 483/0 بود که نشان می دهد مجموعه ی متغیرهای مستقل اصلی3/48 درصد از واریانس و تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردند که مقدار مناسبی است. برای بررسی توامان تاثیرات مستقیم، غیرمستقیم و کل متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته هم از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج این مطالعه اهمیت مطالعه ی هم زمان و ارتباط و تاثیر عمیق میان کیفیت عینی و ذهنی زندگی را به جای استفاده ی جداگانه از یکی از این رویکردها را آشکار می کند.
    کلیدواژگان: توسعه، کیفیت زندگی عینی، کیفیت زندگی ذهنی، شهرستان آمل
  • آتوسا مدیری، قاسم ادهمی صفحات 185-212
    قابلیت جذب مردم توسط فضاهای عمومی سبب شده است تا از این گونه فضاها به عنوان ظرفی برای شکل گیری سرمایه ی اجتماعی یاد شود. از این نویسندگان کوشیده اند با طرح «چرایی» رابطه میان فضاهای عمومی و سرمایه ی اجتماعی، ابعاد گوناگون این مساله را به روش تبیینی در قالب استدلال استنتاجی و به آزمون گذاشتن نظریه از طریق فرضیات، بیان کنند. لذا بررسی نحوه ی اثرگذاری ابعاد کالبدی و اجتماعی فضا بر عواملی چون هنجارها و اعتماد اجتماعی و نیز مشارکت حادث در شبکه های اجتماعی، می تواند تبیین کننده ی نقش فضاهای عمومی در سرمایه ی اجتماعی باشد که این کار از طریق آزمون رگرسیون در روش چند جمله ای در نرم افزارهای SPSS و Matlab به انجام رسیده است. نتایج حاصل از داده های 384 نمونه ی آماری که از طریق پیمایش میدانی با ابزار پرسش نامه و به صورت اتفاقی در محدوده ی فضاهای عمومی محلات بافت مرکزی آمل به دست آمده است، نشان می دهد که ابعاد کالبدی (فضا) و اجتماعی (فعالیت) در فضاهای عمومی موثر بر ابعاد سرمایه ی اجتماعی یعنی هنجار و شبکه ی اجتماعی است. ضمن آن که جمیع شاخص های مربوط به مطلوبیت فضای عمومی با سرمایه ی اجتماعی رابطه ی مستقیم و مثبت 65. 3 درصد برقرار کرده است. بنابراین بهبود در شرایط کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی به اثرگذاری مثبت بر روی سرمایه ی اجتماعی در سطح جوامع محله ای می انجامد.
    کلیدواژگان: فضاهای عمومی، تعاملات اجتماعی، سرمایه اجتماعی، هنجار اجتماعی، شبکه اجتماعی
|
  • Pages 9-24
    Present study examined the status of culture of Sport and Youth Organization of Northern Khorasan and determine its relationship with Organizational Identity. This study, in terms of purpose is applied and in terms of data collection is descriptive - correlation. research statistical population was all of the employee of sport and youth organization of northern khorasan with 105 persons that all individuals comments were taken. Research instruments including: organizational culture- denison and organizational identity- mael & ashforth. Data were analyzed using the Pearson correlation coefficient and Enter- regression test . Results revealed that there is posetive significant relation between organizational culture and its dimensions with organizational identity. Furthermore, the results indicate that the organizational culture variables can significantly predict the changes of corporate identity. Also Results suggest that organizational culture in all four dimensions is greater than the average. Based on the research findings can be expected with improve of statuse of organizational culture, organizational identity of people will increase.
    Keywords: Organizational Culture, Involvement, Consistency, Adaptability, Mission, Organizational Identity
  • Pages 25-45
    Citizenship as a social phenomenon is a central component of modern democratic political systems and key indicators to demonstrate democracy in a modern society. Citizenship requires a sense of community membership. Cultural and social development and active citizenship require active citizens and active citizenship requires a sense of citizenship. Current study is an evaluation about the role of social capital and cultural capital in the sense of citizenship among people of Kashan. The sample size for this study was 318 citizens and for conducting a questionnaire -based survey method for assessing the validity Cronbach's alpha coefficient was used. In this paper, four dimensions were considered for sense of citizenship, they are a sense of equality of opportunity , equality of distributive sense , sense of equality of participation, and a sense of social identity, Based on the results, sense of Kashanian citizensWith an average of 2/47 in the range of 1-4 is in average level. Social capital, including trust, integrity, collaboration and social knowledge with an average of 2/98 in the range of 1-5 and cultural capital with a moderate level of mental, physical and institutional, With an average of 1/88 in the range of 1-5 are also below average. Research findings show relationship between social capital, the sense of citizenship and cultural capital. This means that the greater degree of social capital and cultural capital among citizens would lead to more of a sense of citizenship.
    Keywords: citizenship, a sense of citizenship, cultural capital, social capital
  • Pages 47-73
    This study examines factors influencing tendencies to hijab between citizens of Gorgan. In this context, the authors seek to answer the question, what is the tendency of the hijab between citizens of Gorgan and what factors affect it? Due to this question in the context of this study, several hypotheses have been formed and different theories have been used in the veiling, to explain it. The main ideas in this section are used, the ideas in the framework of economic, social, demographic, cultural etc are raised. To collect data for this study a questionnaire was used. The study sample consisted of 626 citizens of Gorgan and sampling method is random. Results based on questionnaire data show cultural, social, familial, personal, and economic factors sorted by importance, have positively significant correlation with the tendency to hijab, and among the seven underlying variables, age, income, integrity and consumption of media sort by importance, has significant positive or negative correlation with the tendency to hijab. So, the integrity and age have positive correlation, and consumption of media and income have negative correlation and underlying variables of trust, social class, and education has no significant correlation with the tendency to hijab.
    Keywords: Recognition, Impression, Behavior, Tendency, Hijab, Gorgan
  • Pages 111-132
    Social capital is one of the important capabilities and properties of organization which could help it in knowledge share and creation and by providing proper field, would equip human resources to organizational entrepreneurship's knowledge and skill, and could be one of the effective alternatives in personnel performance promotion, so the main aim of this study was to examine the effect of social capital on organizational entrepreneurship in Babol's Education & Training Office. Social statistics were 780 persons of teachers of babol's guidance schools which 250 persons were selected as sample statistics by Morgan table. Designed questionnaire after confirming validity by experts and reliability by %88 alpha cronbakh were distributed. Results of regression tests indicated that there was a significant relationship between social capital and organizational entrepreneurship in Babol's Education & Training Office. Also there is a significant relationship between two dimensions of social capital such as the quality and structure of social capital and organizational entrepreneurship in Babol's Education & Training Office. The result of Spearman correlation tests also showed that there were significant relationships between trust and relations in quality of social capital and between variables in structure of social capital such as size and extension of relation network, relations structure and social solidarity with organizational entrepreneurship. Finally it was concluded that strong and rich structure of social capital could lead to reinforce organizational entrepreneurship in Education & Training Office.
    Keywords: social capital, organizational entrepreneurship, Education, amp, Training Office, Babol
  • Pages 133-155
    This article primarily aims to present research-based evidence to examine the main gender characteristics associated with socialization. It focuses on three aspects of socialization: gender socialization, religious socialization, and national socialization. Using the symbolic interaction theory and the socialization theory, this article particularly explores the construction and representation of gender identity through Iran’s educational system. According to the findings of this study, the dominance of male gender is the key pattern and a visible observation which applies to all aspects of socialization considered in this analysis. This provides further research-based evidence to support the existing knowledge in which the masculine hegemony is taken for granted in the society and economy, a principal pattern that is also internalized and transformed through educational media from generation to generation.
    Keywords: Masculine Hegemony, Socialization
  • Pages 157-184
    The current research is intended to study the relationship and impact of objective life quality on subjective life quality for the population of more than 15 years of age in Amol County. The required data was collected by using a survey method and questionnaire which were done on a statistical sample of 384 individuals. The descriptive findings indicated that two dimensions including the subjective and objective life qualities and their variables are lower than medium level in the county of Amol. This shows that the situation was not appropriate. The definitional findings showed that all of the hypotheses except the hypothesis for age were confirmed with a confidence level more than 99% and with an error level lower than 1%. The main variables were entered into the model for multiple regression analysis. The value of determination coefficient was 0/483. This indicated that the independent variables were defining 48/3% of the variance and changes in the dependent variables. The value is good. In order to measure the direct and indirect impacts of the independent variables on the dependent variables, the path analysis method was used. The results of the research revealed the importance of simultaneous study, relationship and the impact of the subjective and objective qualities of life instead of using the approaches individually.
    Keywords: development, objective life quality, subjective life quality, Amol city
  • Pages 185-212
    The ability of public spaces in attracting people is resulted that have been considered as a container for formation of social capital. Therefore this study is an attempt about the relationship between public spaces and social capital in different aspects and according to explanatory framework and deductive reasoning for testing the assumptions of the theory. The main assumption of the study has been organized on the bases of physical and social aspects of space which impact over social trust and participation contingent factors such as social networks. In this way explanation between social capital and public spaces has been performed by Polynomial regression test in SPSS and MATLAB. The analysis is on the bases of 384 sample size which has been derived according the cochran Q test and in a random sampling method. The gathering instrument was questionnaire in public spaces within the selected community contexts of Amol.
    The results indicates that the physical dimensions of (space) and social (activity) in public spaces affect the norms and social networks as a dimensions of social capital. Also all indicators of social capital is positively associated with the acceptance of public space and has established a positive 65.3% correlation. Therefore, improving the physical and social conditions of public spaces result in a positive way on social capital at the community level scope (areas).
    Keywords: public space, social interaction, social capital, social norms, social network