ماهنامه گستره انرژی
پیاپی 128 (امرداد و شهریور 1397)

در طول یک دهه گذشته، اقتصاد ایران سال قبل از ثبات بیشتری برخوردار بود، اگرچه رکود و تورم روند قابل پیش بینی خود را طی می کرد. اواخر سال گذشته مشخص شد که آمریکا به ترک برجام اصرار دارد. اصراری که در اردیبهشت ماه سال جاری رنگ واقعیت به خود گرفت و برای اجرای آن برنامه شش ماهه اعلام شد. متاسفانه دولت در ابتدای سال در تصمیمی شتاب زده قیمت ارز را افزایش و آن را تک نرخی کرد. این تصمیم موجب شد تا قیمت ارز در بازار آزاد روند صعودی خود را آغاز کند و…

مماشات دولت با پتروشیمی ها در بازگشت ارز حاصل از صادراتشان به چرخه اقتصاد ایران همچنان ادامه دارد. همین پنج ماه گذشته از اردیبهشت ماه تا پایان شهریور زمان خوبی بود تا دولت بتواند میزان اقتدار خود در برخورد با شرکت هایی را بسنجد که حاضر نیستند برای تامین منافع ملی، ارز حاصل از فروش محصولات خود را که با انرژی ارزان قیمتی که پول آن از جیب تک تک مردم ایران خارج می شود، به کشور برگردانند…

در ماه های اخیر قیمت مواد اولیه محصولات پلاستیکی در ایران چندین برابر و حتی در مواردی مواد اولیه آن کمیاب شده است. دست اندرکاران این صنعت، یکی از دلایل آن را خودداری پتروشیمی ها از عرضه این محصولات به بازار داخلی و در دسترس نبودن مواد اولیه عنوان کرده اند. بر اساس گزارش ها محصولات پلاستیکی بین سه تا پنج برابر افزایش قیمت داشته اند. در سال های اخیر چالش ها و موانع متعددی در سر راه تولیدکنندگان کشور و همچنین صنعتگران پلاستیک وجود داشته است. اما این روزها تغییر در وضعیت اقتصادی کشور، نوع و جنس این چالش ها را تغییرات بیشتری داده است…

با وجود تداوم رانت بزرگ ارزی پتروشیمی ها یعنی محاسبه قیمت خوراک این واحدها با دلار 3800 تومانی بدون هیچ توجیهی و همچنین اعطای اختیار برکناری اعضای هیئت مدیره این واحدها به وزیر نفت در صورت عدم عرضه ارز به بازار ثانویه توسط دولت که اوایل شهریورماه امسال رسانه ای شد، همچنان عرضه ارز آن ها در بازار ثانویه ارز کمتر از میزان مقرر است.

محسن صفایی، عضو انجمن ملی پلاستیک و پلیمر ایران در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو اظهار داشت، صنعت پلاستیک دارای یک میلیون فرصت اشتغال در کشور است و در حوزه های غذایی، پزشکی و تفریحی ورزشی و از حضوری پررنگ برخوردار می باشد، اما سال های اخیر دچار آسیب هایی گردیده است. او ادامه داد، نزدیک به 60 درصد از کارخانجات مرتبط با پتروشیمی تعطیل شدند و بخش عمده دیگر هم با ظرفیت 10 تا 30 درصد فعالیت می کنند و علت آن رکود طولانی مدت اقتصاد کشور و کمبود مواد اولیه است…

مقدار تقاضای محصولات پلیمری در پنج ماهه اول سال 1397 نسبت به مدت مشابه سال قبل سه برابر شده و از 3/2 میلیون تن به 7/6 میلیون تن افزایش یافته است. روند کلی عرضه محصولات پلیمری در بورس کالا نزولی بوده، به طوریکه در پنج ماهه نخست سال 1396 درمجموع نزدیک به 8/1 میلیون تن محصول پلیمری عرضه شده در حالی که در پنج ماهه نخست سال 1397 این رقم به 5/1 میلیون تن کاهش یافته است…

انتظار می رود تقاضای جهانی انرژی بین سال های 2018 و 2040 هر سال 11 درصد افزایش یابد و به طورکلی 28 درصد رشد داشته باشد. در سال 2040 انتظار می رود سوخت های فسیلی 75 درصد از تقاضای جهانی انرژی را تامین کنند و سهم گاز طبیعی سریع ترین رشد را در میان سوخت های فسیلی داشته باشد. سهم گاز در سبد انرژی از 22 درصد در سال 2017 به 27. 6 درصد در سال 2040 افزایش خواهد یافت.

تلاش برای مشارکت دادن دیگران در دستاوردها و استفاده از تمام ظرفیت های موجود یک سازمان برای رسیدن به هدفی تعیین شده، خود، موفقیت بزرگی محسوب می شود که کارکنان و دست اندرکاران شرکت ملی گاز ایران، نمونه بارز آن هستند. موفقیت، در واقع، مشارکت کارکنان در انجام امور و استفاده از تمام ظرفیت ها، در جهت رسیدن به هدف است. در پنج سال گذشته که با برنامه ریزی انجام شده و توجه به توان داخلی و نیز اسناد بالادستی، تامین گاز ایمن، مطمئن و پایدار و مهم تر از همه، توانمندسازی در عرصه های مختلف آن، این مهم به نحو احسن به انجام رسیده است.

در گام نخست، ریاض با جدی دانستن این تهدید با امضای قرارداد همکاری با تد اولسون، از وکلای شناخته شده جمهوری خواه تلاش کرده تا با لابی های پشت پرده از تصویب این طرح جلوگیری کند. دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده در سخنرانی خود در نشست عمومی سازمان ملل متحد، علاوه بر حملات گسترده به دولت های ایران و ونزوئلا، به متحدان کشورش در خلیج آمریکا نیز اتهام های مختلفی وارد کرد. رهبر ایالات متحده با متهم کردن سازمان اوپک و روسیه، رهبران این سازمان نفتی را به دوشیدن کشورهای دنیا متهم کرد.

نیسان رفاتی از تحلیلگران مسائل ایران در گروه بحران بین المللی می گوید: ایرانی ها می دانند که اقدامات آن ها برای توقف ترانزیت نفت با پاسخ آمریکا و متحدان منطقه ای واشنگتن روبرو خواهد شد. تعیین میزان اهمیت تنگه هرمز برای صنعت جهانی نفت دشوار است. این کانال باریک که میان سواحل ایران و کشورهای عربی قرار گرفته تنها 21 مایل عرض داشته و آب های خلیج فارس را از دریای عرب و خلیج عمان جدا می کند. این گذرگاه خاورمیانه را به اقیانوس هند و مسیرهای بین المللی کشتیرانی متصل می کند.

در دوازدهمین نمایشگاه ایران پلاست، رویکرد بزرگترین نمایشگاه پتروشیمی ایران از پلی اتیلن به پروپیلن و پلی پروپیلن با هدف تکمیل زنجیره ارزش انواع خوراک های گازی تغییر کرده است. نیم نگاهی به تاریخچه نمایشگاه های بین المللی ایران پلاست نشان می دهد که اولین دوره بزرگترین گردهمایی صنعت پتروشیمی و صنایع تکمیلی کشور و منطقه خاورمیانه آذر ماه 1381 در تهران با رویکرد توسعه پلی اتیلن محور صنعت پتروشیمی برگزار شد.

یکی از تاثیرات جانبی تشدید اختلاف تجاری رییس جمهور آمریکا با چین این بوده که صادرات نفت آمریکا به بزرگ ترین واردکننده جهان اکنون از منظر سیاسی دیده می شود. با این حال چنین دیدگاهی این حقیقت را نادیده می گیرد که خریداران و فروشندگان نفت خام معمولا به حاشیه سود و خرید گریدهای نفتی مناسب برای حداکثر کردن بهره وری پالایشگاه هایشان توجه دارند.

دبیرکل کنفدراسیون صادرات تاکید کرد، در ایجاد شرایط اقتصادی امروز 50 درصد شرایط و عامل خارجی دخالت دارد و 50 درصد عدم نظارت و سوءمدیریت لذا دولت یا باید اقتصاد آزاد را بپذیرد یا اقتصاد دستوری را. شرایط امروز غیرقابل پیش بینی است مگر اینکه سیاست ها شفاف تر و ماندگاری قوانین بیشتر باشد.
لاهوتی با انتقاد از نحوه مصرف انرژی در کشور اظهار کرد، برای جلوگیری از اسراف و اتلاف منابع باید آزادسازی صورت بگیرد و قیمت ها واقعی شود تا مردم با پرداخت هزینه، نحوه مصرف خود را مدیریت کنند و مادامی که دولت آزادسازی قیمت های انرژی را نپذیرد، کماکان اسراف در فرهنگ ما باقی خواهد ماند.

دو تن از کارشناسان مراکز مطالعاتی مدعی شدند که در تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران، که در چهارم نوامبر آینده اعمال خواهد شد، روزنه ای وجود دارد که ممکن است ایران از آن استفاده کند. الن ار والد، پژوهشگر ارشد مرکز انرژی جهانی شورای آتلانتیک، به طور مشترک با بهنام بن طالب لو از کارشناسان اندیشکده دست راستی بنیاد دفاع از دمکراسی ها، برای افزایش فشار تحریم های نفتی بر ایران به دولت آمریکا پیشنهاد کردند شرایط اعطای معافیت تحریمی را سخت ت کند

بسیاری از شرکت های نفت و گاز اخیرا به علت افت قیمت جهانی نفت، سال های بسیار سختی را تجربه کرده اند. رونق مجدد این صنعت بار دیگر از سال 2017 آغاز شده است و اکنون زمان پیشرفت برای دستیابی به سود و منفعت بیشتر خواهد بود. الگوهای جدید کسب و کار، سرمایه گذاری دیجیتال و راهکارهای انطباق مجموعه ای از اقدامات ابتکاری برای شرکت های نفت و گاز به شمار می روند تا این صنعت در سال 2018 میلادی به رشد و رونق بهتری دست یابد.

نگاهی به دامنه گسترده فعالیت های انرژی روسیه نشان می دهد مردان یخی پس از سال ها انزوا، بهره گیری از دیپلماسی انرژی با ابزار شرکت های نفتی خود را در دستور کار قرار داده اند. این شرکت ها با داشتن روابط پشت پرده با کرملین و با نقش آفرینی به عنوان میانجی، بر روابط بازیگران خاورمیانه به ویژه ایران و عربستان، تاثیر چشمگیری می گذارند.

با نگاهی به رشد تقاضای انرژی در سال های آینده، می توان دریافت که 2 کشور چین و هند، نقش آفرینی گسترده ای در این زمینه خواهند داشت، اما پیش بینی تقاضای انرژی آن ها در بلندمدت دشوار است، با این حال، بدیهی است که سهم انرژی های پاک تر به ویژه ال. ان. جی در سبد انرژی مصرفی آن ها افزایش خواهد یافت. با نگاهی به رشد تقاضای انرژی در سال های آینده می توان دریافت که دو کشور در دو بخش اهمیت و اندازه، نقش آفرینی گسترده ای خواهند داشت: چین و هند

طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا، روسیه و چین برای دور زدن تحریم ها آمریکا علیه ایران با استفاده از یک سیستم پرداخت جایگزین به خریداران نفتی ایران یک راه آزادانه برای مدیریت نفت ایران را نمی دهد. کارشناسان حقوقی تحریم ها و تاجران نفتی گفتند، ایجاد یک سازوکار با هدف خاص و کانال پرداخت برای حفظ و باز نگه داشتن تجارت با ایران که توسط فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رونمایی شد، هنوز تاجران را برای خرید و ایران را برای فروش نفت در برابر اقدامات تنبیهی وزارت خزانه داری آمریکا آسیب پذیر باقی نگه می دارد.

در یک دهه اخیر، روابط انرژی چین و روسیه با رشدی پرشتاب افزایش یافته و با ساخت زیرساخت های مختلف، راه برای توسعه بیشتر دادوستد انرژی میان این دو غول صنعتی هموار شده است. خط لوله قدرت سیبری با ظرفیت انتقال سالانه 38 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تا پایان سال آینده میلادی افتتاح خواهد شد. در گذشته به نظر می رسید با راه اندازی این پروژه تا سال ها نیاز چین به گاز روسیه تامین خواهد شد. هر چند مهره های بازی در حال تغییر است.

روزنامه هندی تایمز او ایندیا تاکید کرد که جنگ تجاری چین و آمریکا ممکن است از فشارهای واشنگتن به هند در ارتباط با تحریم های علیه ایران کاسته و به دهلی نو فرصت دهد تا واردات نفت از تهران را حفظ کند.

رسانه های بین المللی معتقدند کاهش صادرات نفت ایران می تواند سبب افزایش قیمت نفت در فصل زمستان امسال شود. دیگر اعضای اوپک و روسیه ظرفیت مازاد کافی برای جبران کمبود نفت ایران را دارند، اما مسئله ای که روی کاغذ وجود دارد و آنچه که می تواند در یک ماه آینده به تولید برسد، الزاما یکسان نیستند. در کنار این مسئله، افزایش فصلی مصرف نفت و احتمال اختلال بیشتر در تولید نفت در دیگر مناطق دنیا مطرح است و در این صورت، عرضه نفت می تواند ظرف چند هفته تقاضای آن عقب بیفتد. این مسئله می تواند برای رشد قیمت نفت کافی باشد.

آنچه تابستان امسال درباره وضعیت نامطلوب مصرف برق در کشور مطرح می شود، برای توجیه کردن قطعی های برق است و وزارت نیرو نباید از وظایف افزایش ظرفیت سالانه تولید برق و راندمان نیروگاه ها و کاهش تلفات شبکه توزیع و انتقال غافل شود. اما آیا واقعا تنها دلیل این خاموشی ها مصرف بالای طرف تقاضا است؟ در ادامه با مقایسه سرانه مصرف کشور با سایر کشورها به بررسی این موضوع می پردازیم.

مقدار تولید برق کشور در دوره چهار ساله (1395-1391) به طور متوسط سالانه 27/3 درصد رشد داشته و ز مقدار 254265 میلیون کیلووات ساعت به 289196 میلیون کیلووات ساعت رسیده که این مقدار تا پایان سال 1396 به 312479 میلیون کیلووات ساعت بوده و حدود 05/8 درصد رشد داشته است…