نشریه مطالعات حفاظت و امنیت انتظامی
سال سیزدهم شماره 2 (پیاپی 47، تابستان 1397)

یکی از اقدام های مهم حفاظت اطلاعات در مقابله با شکست های حفاظتی در هدف های مرجع، ارائه آموزش های حفاظتی برای پیشگیری از عوامل زمینه ساز شکست های حفاظتی و انتقال دانش و مهارت و ایجاد فرهنگ خودحفاظتی در بین کارکنان است. هدف این تحقیق شناخت میزان اثربخشی آموزش های حفاظتی و اولویت بندی آنها در پیشگیری از شکست های حفاظتی در هدف های مرجع حفاظتی بوده تا بتواند برای فرماندهان و مدیران انتظامی و حفاظت اطلاعات در برنامه ریزی و اجرای مطلوب آموزش های حفاظتی و اثربخش، راهنما باشد. روش این تحقیق کمی، جامعه آماری تحقیق فرماندهان و مدیران فرماندهی انتظامی شهرستان همدان تعیین و حجم نمونه به تعداد 106 نفر، به روش تمام شمار انتخاب و ابزار گرد آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته است که قبل از اجرا اعتبار و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به نحوی که ابتدا در توصیف داده ها، ویژگی های جمعیت شناختی پاسخگویان با استفاده از آماره های فراوانی، درصد فراوانی، درصد فراوانی تجمعی، کمترین، بیشترین، میانگینی و انحراف معیار و نیز جداول و نمودارهای آماری بررسی شده و در ادامه که مربوط به آمار استنباطی است، ابتدا نرمال بودن توزیع متغیرها بررسی و برای آزمون سوال ها، از آزمون پارامتری t تک نمونه استفاده شده و در پایان اثر متغیرهای جمعیت شناختی بر متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون های پارامتری t مستقل و F (آنالیز واریانس یک طرفه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، اثربخشی انواع آموزش های حفاظتی در پیشگیری از شکست های حفاظتی در هر یک از هدف های مرجع حفاظتی با شناساندن تهدیدها و آسیب پذیری ها، پیشگیری از جرائم و تخلفات حفاظتی، انتقال دانش و مهارت و ایجاد فرهنگ خودحفاظتی از نظر پاسخ دهندگان بالاتر از میانگین نظری (3) تعیین و در نتیجه تمام آموزش های حفاظتی در پیشگیری از شکست های حفاظتی در هدف های مرجع از اثربخشی بالایی برخوردار بوده است. در انجام آزمون رتبه ای فریدمن برای رتبه بندی میزان اثربخشی هریک از انواع آموزش های حفاظتی، معناداری بیشتر از پنج صدم به دست آمد (P>0.05) که نشان می دهد بین انواع آموزش های حفاظتی از نظر میزان اثربخشی آنها در پیشگیری از شکست های حفاظتی مرتبط با موضوع های حفاظتی فرماندهی انتظامی شهرستان همدان تفاوت معناداری وجود نداشته و انواع آموزش های حفاظتی در یک سطح از اثربخشی بالایی برخوردار بوده اند. کلیدواژه ها: اثربخشی، آموزش، آموزش حفاظتی، پیشگیری، شکست حفاظتی.

زمینه انجام این تحقیق اهمیت و جایگاه علم بهره وری در مدیریت سازمانی و تاکید های اسناد بالا دستی در این زمینه است. هدف تحقیق تلاش در راستای اجرایی نمودن فرمان های فرماندهی معظم کل قوا (مدظله العالی)؛ مبنی بر ارتقای بهره وری نیروی انسانی و همچنین توجه ویژه به سند راهبردی پنج ساله ششم ساحفاناجا، با موضوع توانمند سازی و تعالی سرمایه انسانی و ارتقای بهره وری کارکنان است. به همین منظور در این تحقیق به صورت میدانی و با بهره گیری از نظریه های علمی، نقش مهم ترین عوامل سازمانی در موضوع بهره وری شغلی کارکنان مورد بررسی قرار گرفته است.  این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی -پیمایشی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و پرسش نامه و حجم نمونه تمام شمار شامل کلیه کارکنان شاغل در حفاظت اطلاعات انتظامی استان همدان به تعداد 98 نفر است. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز نیز از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است، ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات در این تحقیق پرسش نامه است. سوال های پرسش نامه از نوع بسته و 53 سوال بوده و مقیاس اندازه گیری سوالات، از نوع مقیاس «لیکرت»؛ است. در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار (SPSS)؛ و برای آزمون سوالات پژوهش از آزمون (T) تک نمونه استفاده شده است. براساس یافته ها، میانگین متغیرهای تحقیق، آموزش، امکانات و فرایندهای سازمانی به ترتیب (98/3، 15/4 و 16/4 )؛ به دست آمد و همچنین آزمون (T) تک نمونه نشان داد که هر سه متغیر مستقل، در بهره وری نقش داشته اند و در انتها براساس آزمون رتبه ای «فرید من»؛ متغیر فرایندهای سازمانی در اولویت اول، امکانات اداری در اولویت دوم و آموزش و در اولویت سوم، در بهره وری شغلی کارکنان نقش دارند.

دین یکی از عوامل مهم شکل دهنده ارزش ها و باورهای مردم در جوامع مختلف است و آثار غیرقابل انکاری بر رفتار انسان ها دارد. دینداری و خودپنداره دینی به دلیل قابلیت درونی سازی رفتارها می تواند با هنجارسازی در جامعه، زمینه ارتقای رفتارهای شهروندی را فراهم کند و به افزایش احساس امنیت کمک نماید و همین موضوع زمینه انجام این تحقیق است؛ بنابراین، هدف این تحقیق بررسی تاثیر خودپنداره دینی بر احساس امنیت و رفتار شهروندی در شهرستان ساری است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان 15 تا 64 ساله شهرستان ساری بوده که براساس فرمول کوکران تعداد 390 نفر به روش تصادفی به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده سه پرسش نامه خودپنداره دینی، رفتار شهروندی و احساس امنیت بوده که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت؛ تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار spss و به روش همبستگی و رگرسیون انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که متغیر خودپنداره دینی و احساس امنیت اجتماعی با رفتار شهروندی ارتباط مثبت و معناداری دارد. در تحلیل الگوی رگرسیونی چند متغیره، مشخص شده متغیرهای وارد شده بر الگو به تفکیک، 56/0 و 21/0 درصد از تغییرهای متغیر وابسته را تبیین می کنند؛ بنابر این، برای اینکه رفتارهای شهروندی در جامعه نهادینه گردد، لازم است با استفاده از ظرفیت های فرهنگی جامعه به توسعه و تعمیق باورهای دینی مردم کمک نمود.

سازمان های اطلاعاتی کشورهای درحال توسعه باید به این واقعیت پی ببرند عصری که ما در آن قرار گرفتیم عصری پرآشوب و شوک های فراوان بر پیکر جامعه بوده و هر حرف، رفتار، عملکرد و حادثه ای می تواند به یک آشوب فراگیری در جامعه تبدیل شود و آسیبی به جامعه وارد نماید. در چنین عصری دولت ها، به ویژه دولت های کشورهای در حال توسعه و به ویژه خاورمیانه و نیز جمهوری اسلامی برای ثبات و بقایشان در اولویت اول و نیز برای توسعه پایدار در اولویت دوم نیازمند قدرتی هوشمند مبتنی بر یک گفتمان امنیتی موسع و ایجابی هستند. جامعه اطلاعاتی و امنیتی کشورها برای رسیدن به چنین قدرتی باید مفاهیم زیادی را در مجموعه خود بازتعریف نماید که از آن جمله است: مفهوم قدرت، امنیت و جامعه. در این مقاله تلاش شده است تا با نگاه انتقادی و پسامدرنیستی باب جدیدی را پیش روی مخاطبان در تعریف جامعه، قدرت و امنیت باز نمایم.  روش تحقیق حاضر اسنادی و کتابخانه ای است. نگارنده بر این اعتقاد است که با بازتعریف این مفاهیم، شاخص های جدیدی وارد جمع آوری و تجزیه و تحلیل این نهادها خواهد شد که با شاخص های قبلی تفاوت زیادی دارد.

فضای مجازی و استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی ناشی از آن، یکی از ضروریات مسلم زندگی در عصر انفجار اطلاعات است. فضای مجازی و به طور خاص شبکه های اجتماعی نقش پررنگی در دنیای امروز دارند و نمی توان آنها را نادیده گرفت. شبکه های اجتماعی بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد و در سطح کشورها و حتی بین الملل تاثیرگذارند. این رسانه ها، هویت و فردی و اجتماعی، شیوه و آداب زندگی، عادات مصرف و غیره را در مقایسه با رسانه های پیش از خود، دگرگون ساخته است. فضای مجازی از یک سو ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و امنیتی ملت ها را با تهدید متوجه ساخته و از سویی دیگر فرصت های ارزشمندی را برای معرفی قابلیت های جوامع فراهم نموده است. با نگرش به وظایف ذاتی نیروی انتظامی و نقش برجسته آن در تثبیت نظم و امنیت در جامعه، شبکه های اجتماعی و تهدیدهای موجود در فضای مجازی می تواند عملکرد کارکنان ناجا را در ماموریت ها و انجام وظایف محول شده تحت تاثیر قرار دهد. این پژوهش قصد دارد با ارائه چارچوب نظری ضمن بررسی برخی از مفاهیم از قبیل امنیت و فضای مجازی، به شناسایی تهدیدهای موثر این حوزه بر امنیت داخلی ناجا بپردازد و با ارائه راه کارهای موثر به وضعیت پایداری نسبی امنیت داخلی ناجا کمک نماید. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، «کاربردی» و از نظر روش، «توصیفی» و بر پایه مطالعه کتابخانه ای بوده که برای جمع آوری اطلاعات از مقاله ها و پژوهش های انجام شده به تعاریف نظری پرداخته شده است. تحقیق حاضر با طرح دیدگاه های مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و اندیشه ها و دیدگاه های صاحب نظران حوزه فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، ابتدا با بیان فرصت ها و تهدیدهای این حوزه در عصر کنونی؛ به دغدغه های امنیتی ناشی از عضویت کارکنان ناجا در فضای مجازی و تهدیدها و آسیب هایی که کارکنان و در راس امنیت داخلی ناجا را تهدید می کند می پردازد و حفاظت اطلاعات ناجا را به عنوان یک سازمان تامین کننده امنیت داخلی ناجا، ملزم می داند که با ارائه راه کار های مناسب و پیشگیرانه و بر پایه روش های نوین آموزش و آگاه سازی و نه فقط با اعمال محدودیت و خودداری از عضویت کارکنان ناجا در شبکه های اجتماعی، به وظیفه صیانتی خود عمل نماید.