مجله مطالعات دین پژوهی
پیاپی 6 (پاییز و زمستان 1398)

چالش تصرف شیطان در پیامبران از شبهاتی است که برخی آن را به آیه 52 سوره حج در داستان غرانیق نسبت داده اند. این آیه از خواست شیطان برای القا در تمنی پیامبران و نسخ آن توسط خداوند خبر می دهد. پژوهش حاضر در حوزه مطالعات تفسیر قرآن برگرفته از نظرات تفسیری آیت الله جوادی آملی درباره آیات 52 - 54  سوره حج با تاکید بر عبارت «اذا تمنی القی الشیطان فی امنیته» در آیه 52 است و می فرماید باتوجه به تجرد عقلی پیامبران و تجرد وهمی شیطان امکان ندارد شیطان در تمنی پیامبران تصرف کند.

بازی از اولین ابزارهای تربیتی است که کودکان با آن آشنا می شوند. رعایت برخی ضوابط در بازی از جانب مربیان تربیتی می تواند این ابزار تربیتی را به یکی از رویکردهای مهم برای ایجاد و تقویت تربیت دینی تبدیل کند. برخی از این ضوابط در متون دینی و سیره اهل بیت (ع) آمده است. سوال اصلی در پژوهش حاضر این است که نقش بازی در تربیت دینی کودک چیست؟ این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی و به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است که در آن با مراجعه به کتاب ها، مقالات و فیش برداری و سپس با رجوع به روایات و سیره عملی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) جایگاه و ضوابط بازی در تربیت دینی کودکان بررسی می شود. از یافته های تحقیق حاضر این است که بازی نقش مهمی در دست یابی به تربیت دینی ماندگار دارد. برای رسیدن به این مطلوب، بازی با کودک باید به گونه ای باشد که همراه با شادی، نشاط و شادابی باشد. بازی باید همراه با آموزندگی، کسب مهارت های زندگی، ایجاد محبت نسبت به دیگران، آمادگی جسمانی برای مقابله با دشمن، تقویت بعد خداشناسی و... باشد. اگر والدین و مربیان ویژگی ها و شرایط بازی با کودک را رعایت کنند از طرفی موجب علاقه مندی کودک به دین داری در دوران کودکی و بزرگ سالی شده و از سوی دیگر رسیدن به مطلوب که همان تربیت دینی عمیق و ماندگار است برای آنها فراهم می شود.

تمایل انسان به زینت کردن و آشکار کردن آن امری است فطری و در فرهنگ اسلامی نیز بر آن سفارش شده است. اما از آن جا که این امر در شمار افعال مکلفان قرار دادر در مورد هر یک از زن و مرد حکم آن متفاوت است. آنچه در این تحقیق مود کنکاش قرار گرفته است اظهار زینت زن در محدوده آن با توجه به آیه 30 سوره نور است. بنابراین، این سوال که دیدگاه آیه 30 سوره نور در مورد اظهار زینت زن چیست، مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی - تحلیلی است که با بررسی های به عمل آمده این نتیجه حاصل شد که ممنوعیت اظهار زینت برای زنان (در مقابل نامحرمان) در تعاملات اجتماعی موجب امنیت روانی خانواده و اجتماع و همچنین مصونیت زن از آزار و اذیت بیمار دلان می شود.

انسان ها به طور فطری زیبایی را دوست دارند. از این رو، آرابش و زینت همواره مورد توجه آنها بوده است که در عصر حاضر نیز گسترش و توسعه این مسئله در جوامع به وضوح دیده می شود. با توجه به مبتلا بودن، مسئله زینت از اهمیت زیادی برخوردار است و لازم است روشن شود که آرایش و زینت از نظر قرآن و سنت رسول اعظم صلی الله علیه و آله وسلم چه جایگاهی دارد و دستورهای ایجابی و سلبی درباره «زینت» در کتاب و سنت بررسی شود. در مورد زینت و آرایش اصل بر مباح بودن آن است و آرایش زن برای شوهر و شوهر برای همسر خود مستحب است، اما آرایش زن برای مردان بیگانه حرام، نامشروع و زمنیه ساز فساد و بی بند و باری است. زینت و آرایش با وسایل مختلفی مانند لباس، زینت الات، پاکیزگی، بوی مطبوع، آرایش مو و چهره انجام می شود. در ارتباط با لباس و آراستگی اموری مستحب و برخی مباح و برخی هم حرام است.

همه انسان ها به طور فطری دوست دار زیبایی هستند. با توجه به مبتلا بودن مساله زینت و آرایش، بحث فقهی در این رابطه از اهمیت زیادی برخوردار است و تبیین جایگاه آرایش و زینت در فقه امامیه و احکام آن لازم است. این پژوهش به بیان احکام ثانویه آرایش و زینت و بررسی مصادیق جدید در این زمینه پرداخته است. با بررسی لازم این نتیجه حاصل شد که عناوین متعددی می تواند بر آرایش و زینت بیاید و موجب مترتب شدن حکم ثانویه شود. از جمله ضرر، مفسده، اسراف و فریب. حکم مصادیق جدید را می توان با توجه به احکام اولیه و ثانویه آرایش و زینت که مطرح شد، استخراج نمود.