فهرست مطالب
نشریه پژوهش های اسلامی زن و خانواده
پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/11/16
- تعداد عناوین: 7
-
صفحات 7-24
یکی از مهمترین نتایج تحقیقات میدانی گسترده، می تواند بیان حقانیت و فلسفه دستورات اسلام و کارایی مفید آن برای بشر باشد. اهمیت انتخاب موضوع «خودشی انگاری در زنان» از میان سایر تحقیقات میدانی از آن رو است که این امر امروزه از موضوعات و آسیب های اجتماعی پربسامد در جامعه بوده و تاکنون نیز از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا طبق این تحقیق اجرای برخی فرامین اسلامی بطور ویژه بهترین پیشنهاد برای پیشگیری و درمان اینگونه آسیبها دیده شده است. در پژوهش حاضر ضمن ترجمه مقاله پنجم از کتاب مجموعه مقالات انگلیسی «خودشی انگاری در زنان» توسط نویسنده مسول، به واکاوی اصل موضوع «خودشی انگاری» با روش تحلیلی و تطبیقی پرداخته شده و با استفاده از آیات و روایات، حقانیت و لزوم اجرای احکام دین از جمله حجاب بانوان بویژه در سنین نوجوانی و جوانی و نیز عدم ضرورت و وجوب آن برای زنان در سنین کهنسالی اثبات شده است. همچنین بر اساس این تحقیق ارتباط معناداری میان خودشی انگاری با تبرج، حجاب و خودشناسی دریافت و تبیین شده که طبق نتایج آن، آموزه های دینی وجه بهتری را برای کنترل حس خودشی انگاری در زنان ارایه کرده است.
کلیدواژگان: خودشی انگاری زنان، جوانی، کهنسالی، اسلام، حجاب -
صفحات 25-44
در حکمت متعالیه انسان شناسی از مهم ترین مسایل موردتوجه است. اما در این حوزه انسان بدون لحاظ جنسیتش بررسی می شود، درحالی که نوع انسان دارای دو جنس متمایز و دارای ویژگی های مخصوص به خود است که این دو بر اساس همین تمایزها جایگاه ها و مسئولیت ها و حقوق متفاوتی ازلحاظ فردی و اجتماعی دارند. به علت عدم آگاهی نسبت به منشا این تفاوت های وجودی ،تمایزات فردی و اجتماعی زن و مرد موجب تصور برتری یکی از این دو بر دیگری و ایجاد شبهاتی در مورد عدالت الهی و ایجاد مشکلات اعتقادی در جامعه شده. ازآنجاکه شناخت منشا ویژگی های متمایز این دو موجود می تواند بر رفع این شبهات کمک کند پرداختن به آن از اهمیت بالایی برخوردار ا.ست. در این راستا مقاله حاضر باروش تحلیلی توصیفی به دنبال تبیین ابعاد وجودی انسان و در ضمن آن اثبات عدم تفاوت نفسانی و اثبات جسمانی بودن تمایزات بر اساس مبانی حکمت متعالیه، برای رفع این شبهات است.
کلیدواژگان: انسان، جنسیت، نفس شناسی، حکمت متعالیه، تمایزات -
صفحات 45-68
ازدواج سفید، برخلاف ظاهر زیبا و فرینده اش، بیانگر رابطه نامشروع، غیرقانونی و همخوابی دو جنس مخالف در یک مکان مشترک می باشد؛ رابطه ای که خارج از تعهدات یک ازدواج بوده و طرفین صرفا جهت ارضای نیاز جنسی، در مسکن مشترک سکنی می گزینند. ازدواج سفید، بسان بسیاری از پدیده های شوم، در دامن فرهنگ دین ستیز غرب، تولد یافت و به لطف تکنولوژی، ماهواره و شبکه های اجتماعی، رشدی قارچ گونه پیدا کرد و به سایر نقاط جهان سرایت نمود. جای بسی تاسف است که در سالیان اخیر نیز شاهد رواج و گسترش این پدیده شوم در کشور هستیم. پر واضح است که هدف از رواج و گسترش این نوع ازدواج، حرمت زدایی از جامعه ، دور کردن افراد جامعه، از سبک زندگی اسلامی -ایرانی و عادی جلوه دادن ارتباط نامشروع که به طور قطع ، مخالف با فرهنگ دینی وهویت ایرانی است، می باشد و به تعبیر مقام معظم رهبری، نوک پیکان جنگ نرم دشمن به سوی فروپاشی خانواده های ایرانی است. لذا همین امر اهمیت مساله حاضر را دو چندان می کند. چرا که این ازدواج آسیب های حقوقی، اجتماعی و روانی زیادی از جمله کم شدن حس مسئولیت، کم شدن اعتماد زوجین به یکدیگر، افزایش سقط جنین نامشروع، عدم تعلق حقوق مالی به زن، خانواده و به خصوص برای قشر زنان ایجاد می کند. روش مقاله حاضر توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای با استفاده از منابع معتبر دینی و سایت های مربوطه می باشد.
کلیدواژگان: ازدواج سفید، روابط نامشروع، مهریه -
صفحات 69-86
طبق نظریه اجتهاد الگو محور، باید مقاصد احکام را الگو قرار داده و قالب و شکل احکام و یا خود احکام را تغییر دهیم، و در حیطه تشریع جدید، احکام نشات گرفته از سیره عقلاء و عقل را جایگزین احکام یا قالب-های تغییریافته نماییم. این نظریه با بحث جاودانگی احکام قرآن رابطه مستقیم دارد و از ابعاد مختلف- مبانی و ادله- باید نقد و بررسی شود. جستار پیش رو، صرفا شواهد وقوعی قرآنی نظریه مزبور- یعنی برده و کنیزداری، نابرابری سهم الارث زن و مرد و مجازات های بدنی- را با روشی توصیفی- تحلیلی مورد نقد و بررسی قرار داده است، نتیجه آنکه: گرچه برده و کنیزداری کهن در عصر حاضر قابلیت اجرایی ندارد اما این مسئله به معنای نسخ دایمی احکام آن نیست، و بر فرض دایم المنسوخ بودن، تعمیم نسخ این دلیل وقوعی بر احکام دیگر بدون دلیل است، و افزون بر این، می توان برده داری را به معنای نوین نیز به کار برد. در رابطه با نابرابری سهم الارث، باید برابری ها و نابرابری های نظام اقتصادی خانوادگی در اسلام را در کنار هم دید و نگاه تک بعدی نداشت. تمسک به فعالیت اقتصادی زنان برای برابری ارث نیز ناتمام است زیرا آنان در اعصار و امصار مختلف فعالیت اقتصادی داشته اند و این مسیله، مسئله نویی نیست. در رابطه با مجازات های بدنی، احکام قرآنی مزایایی نسبت به مجازات های جایگزین دارد که منسوخ بودن آنها را منتفی می سازد.
کلیدواژگان: اجتهاد الگو محور، برده وکنیزداری، سهم الارث، مجازاتهای بدنی، حقوق زنان -
صفحات 87-112
آرامش، گمشده دیروز و امروز انسان است. این مسئله درقرآن و روایات اهل بیت (ع) جایگاه مهمی دارد؛ به گونه ای که شاه بیت دین، یعنی ایمان ، از ریشه امن به معنای آرامش گرفته شده است. بشر و خانواده های امروز با خلا معنویت و آرامش دست وپنجه نرم می کند و برای رسیدن به این گمشده، به هر وسیله ای دست می زند. رشد عرفان های کاذب و نوظهور، مصرف روزافزون مواد مخدر و قرص های آرام بخش و... همگی دلیل روشنی بر این سرگشتگی و احساس فقر و نیاز است.تحولات عظیم در علوم پزشکی همنه تنها چیزی از استرس بشر نکاسته؛ بلکه موجب تنش های بیشتری نیز شده است. مقاله حاضر با عنوان « عوامل آرامش بخش در انسان برمبنای قرآن کریم » با روش تحلیلی -توصیفی به تبیین عوامل اصلی و مبنایی آرامش از نظر قرآن پرداخته است. قرآن کریم پدید آمدن مشکلات بشر را راهی برای بازگرداندن او به طریق صواب میداند و این حقیقت را برای بشر برملا کرد که تنها راه نیل به آرامش راستین انسان و خانواده ها ، پیوند با آفریننده هستی است.این آرامش حقیقی، فقط در سایه عامل مبنایی یعنی خودشناسی و خدا شناسی محقق می گردد.
کلیدواژگان: آرامش، استرس، خانواده، انسان -
صفحات 113-134هدف پژوهش
این مقاله به هدف درک وضعیت نشر کتب به لحاظ محتوا، به بررسی کتب منتشر شده(1394-1389) در موضوع زن و خانواده پرداخته است.
روش شناسیروش پژوهش، تحلیل محتوا از نوع مضمونی و واحد ثبت و واحد زمینه در این روش همان مضمون است. پس از مقوله بندی و کدگذاری مضامین کتابها و استخراج سال تالیف یا ترجمه، و تعیین جنسیت نویسنده یا مولف داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شده اند. جامعه آماری این نوشتار مشتمل بر کلیه کتابهایی است که در درعنوان آنها کلمه زن یا خانواده به کار رفته است. این کتب در دو پایگاه کتابخانه ملی و آستان قدس رضوی جستجو واز روش تمام شماری دربررسی استفاده گردید.
یافته هابررسی ها نشان داد درحالی که کتب روانشناسی و ادبیات همواره در صدر و جامعه شناسی سومین اولویت و،حوزه ادبیات به همراه حقوق رشد دو برابری را تجربه کرد ه و در باقی عرصه ها با کاهش نشر کتاب مواجه بودند. اگر چه کتب مذهبی در کنار کتابهای روانشناسی و ادبیات تا سال 92 بالاترین رشد را داشته، در سال 94 عرصه مذهبی بیشترین کاهش و عرصه ادبیات بیشترین افزایش را نشان می دهند. شیب کاهش کتب مذهبی نسبت به سایر موارد نشان می دهد با نسبت مشخصی این کتب همواره منتشر شده اند بر خلاف کتب تاریخ که به یکباره نشر آنها متوقف گردید.
نتیجه گیریضمن آن که بین حوزه نشر بویزه تولید کتاب و مسایل و مطالبات مردمی ، دالکتیک روشنی برفرار است، جریانهای اجتماعی وسیاسی نیز برانتشارات کمی وکیفی درحوزه زنان وخانواده تاثیرگزار خواهد بود.
کلیدواژگان: خانواده، تحلیل محتوا، مطالعات زنان، کتاب -
صفحات 135-158
امروزه حفظ عفت ورزی زنان شوهر دار در مسایل جنسی یکی از بارزترین دغدغه های فکری دینداران در محافل علمی وفرهنگی می باشد.دراین خصوص به سبب نپرداختن به عوامل مبنایی در حل معضلات انحرافات جنسی، بسیارضروری است بدین امر توجه شود. پژوهش حاضر با این هدف به فهم رابطه حفظ عفت جنسی زنان شوهر دار ومبانی سبک زندگی با رویکرد توصیفی - تحلیلی به بررسی آیات، روایات وسخنان دانشمندان پرداخته وبه این نتیجه دست یافت که حفظ حریم عفت ، میان انسانها به ویژه زنان شوهر دار فقط در سایه بینش وجهان بینی وانسان شناسی توحیدی که منحصر به فردو مطابق با فطرت انسان است میسر می باشد.جهان بینی هر فرد مبنا و الگوی باورها و ارزشهای اوست و تاثیر مستقیمی در نوع سبک زندگی دارد.امروزه حفظ عفت ورزی زنان شوهر دار در مسایل جنسی یکی از بارزترین دغدغه های فکری دینداران در محافل علمی وفرهنگی می باشد.دراین خصوص به سبب نپرداختن به عوامل مبنایی در حل معضلات انحرافات جنسی، بسیارضروری است بدین امر توجه شود. پژوهش حاضر با این هدف به فهم رابطه حفظ عفت جنسی زنان شوهر دار ومبانی سبک زندگی با رویکرد توصیفی - تحلیلی به بررسی آیات، روایات وسخنان دانشمندان پرداخته وبه این نتیجه دست یافت که حفظ حریم عفت ، میان انسانها به ویژه زنان شوهر دار فقط در سایه بینش وجهان بینی وانسان شناسی توحیدی که منحصر به فردو مطابق با فطرت انسان است میسر می باشد.جهان بینی هر فرد مبنا و الگوی باورها و ارزشهای اوست و تاثیر مستقیمی در نوع سبک زندگی دارد.
کلیدواژگان: عفت جنسی زنان، مبانی، سبک زندگی، جهان بینی، انسان شناسی
-
Pages 45-68
White marriage, in spite of its beautiful appearance, represents the illegitimate, illegitimate, and sleeping relationship of two opposite sexes in a common place, a relationship that falls outside the obligations of a marriage and the parties choose to live in a shared home solely to satisfy their sexual need. . White marriage, like many ominous phenomena, was born in the midst of Western anti-Semitic culture and, thanks to technology, satellites and social networks, grew mushrooming and spread to other parts of the world. It is unfortunate that we have witnessed the spread of this ominous phenomenon in the country in recent years. It is clear that the purpose of promoting this kind of marriage is to desecrate society, alienate individuals from the Islamic-Iranian lifestyle, and to portray an illegitimate relationship that is definitely against Iranian religious culture and identity. And, as the supreme leader puts it, the tip of the enemy's soft war is toward the collapse of Iranian families. So this doubles the importance of the present problem. Because this marriage has many legal, social and psychological damages, such as a loss of responsibility, a loss of trust in couples, an increase in abortion, a lack of financial rights for women, the family, and especially for women. Don't. The method of this article is descriptive and analytical and the method of gathering the contents in the form of libraries is based on valid religious sources and related sites.
Keywords: White marriage, Illegal relationships, Dowry -
Pages 69-86
According to the Ijtihad-e Olgumehvar theory, we must set templates for the purposes of the judgments and change the form of the sentences or the rules themselves, and in the new context, we will replace sentences derived from the rational and rational form with altered sentences or templates. This theory is directly related to the immortality of the Quran's rulings and needs to be criticized from different dimensions - bases and arguments. The preliminary study merely criticized the Qur'anic evidences of the aforementioned theory-slavery, the inequality of the share of males and females and physical punishments-in a descriptive-analytical manner, as a result of which: although the slave The old one in the present age is not capable of execution, but this does not mean the permanent manuscripts of its rulings, and on the assumption that it is permanent, the generalization of the manuscript is the reason for the other sentences without reason, and, moreover, slavery In the new sense. Regarding the inequality of parity, we should see the parallels and inequalities of the family's economic system in Islam along with the one-dimensional view. The economic engagement of women for inheritance equality is also incomplete because they have had economic activity in different ages and times, and this is not a new issue. With regard to physical punishment, Qur'anic rulings have advantages over alternative punishments, which eliminates obsolete ones.
Keywords: Ijtihad-e Olgumehvar, slavery, Inheritance, physical punishment -
Pages 113-134
women and family issues, focusing on understanding the publication condition of the books, regarding the content.
MethodThe research applied a thematic methodology. Field and registration unit in this method is the very content. After categorizing and coding the contents of the books by determining the year of compilation or translation and determining the sex of the writer or author, the research data were analyzed using the SPSS software. Statistical population of this writing involves all the books published from 2010 to 2015 using the terms “family” or “woman” word. The books were on the website of Iran National Library and Astan Quds Razavi (AS) and investigated by census method. 785 kinds of books have been overly examined.
FoundThis survey showed that the psychological and literary books have been the mostly published ones. Sociology ranked third in a hug number of books which have been published in the field of woman and family. The area of literature focusing on the subject of woman and family and the field of law doubled in publication. In contrast, other fields faced up the decrease in book publication. Although the field of religious book along with the field of psychology had the highest growth by 2013, it shows the most decrease in religious books and the most increase in literary books in 2015.
ResultCompared to other cases, the decrease slope of religious books indicates that these books have been published with a certain ratio, by contrast to the history ,
Keywords: content analysis, family, women studies, book -
Pages 135-158
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.