نشریه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری
سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 27، بهار 1395)

لیسانس قراردادی است که در آن اجازه (امتیاز) استفاده از مالکیت های فکری به دیگری واگذار می شود، بدون اینکه انتقال مالکیتی صورت گیرد. این امتیاز اغلب ، نه به طور مستقل ، بلکه در ضمن قراردادهای دیگری همچون فرانشیز، بیع متقابل یا "بی.او.تی" اعطاء می شود. لیسانس انواعی دارد؛ از جمله، انحصاری، غیر انحصاری، انفرادی، ارادی و اجباری. معمولا در این قرارداددانش فنی نیز منتقل می شود. ارزش و مالیت دانش فنی در سری بودن آن نهفته  است، به گونه ایی که اگر در شمار دانش عمومی درآید به اعتبار قرارداد خدشه وارد می شود. لیسانس قراردادی است عهدی، تعاهدی و اغلب تشریفاتی. ماهیت آن با هیچ یک از عقود معین در قانون مدنی ایران منطبق نیست و به نظر می رسد که عقدی بی نام و تابع ماده 10 این قانون باشد

یکی از موضوعات مهمی که در دهه های اخیر در ژنتیک پزشکی ظهور یافته و علاوه بر پیشرفت های چشمگیر و ایجاد فرصت های تازه مباحثات متعدد حقوقی و چالش های اخلاقی زیادی را بدنبال داشته، تولد نوزادانی است که در رحم زنی دیگر که اصطلاحا مادر جانشین نام دارند شکل می گیرند و پا به عرصه هستی می گذارند. نطفه این نوزادان به شیوه تلقیح مصنوعی در خارج از رحم بارور می شود و مراحل اولیه رشد و تکامل خود را در محیط آزمایشگاهی طی می کنند و سپس به رحم بانوی صاحب رحمی که آمادگی خود را برای حاملگی، نسبت به زوج نابارور اعلام می نماید منتقل می گردند. اما در خصوص اینکه آیا اگر شخص سومی با این شیوه یعنی حمل جنین دو انسان دیگر در فرایند تولد نوزادی همکاری کند اخلاقا قابل پذیرش می باشد یا خیر از یک طرف، و از آنجایی که مشروعیت استفاده از رحم جایگزین در حقوق کنونی ما براساس انطباق آن با مقررات و الزامات فقهی و مذهبی است، بر آن شدیم که در خصوص روایی یا ناروایی مسیله استفاده از رحم جایگزین به بررسی دیدگاه های مختلف اخلاقی و فقهی، که از اهمیت بسزایی برخوردار است بپردازیم.

جرم افشاء اطلاعات نهانی یکی از بزه های مانع بازار سرمایه محسوب می شود که منشاء جرایم دیگری من جمله معامله براساس این اطلاعات است که مقنن در بند 1 ماده ی 46 قانون بازار اوراق بهادار آن را جرم محسوب نموده است. دلیل جرم انگاری این رفتار این است که انتشار اطلاعات در خارج از مواعد مقرر و نسبت به اشخاص فاقد صلاحیت موجب رانت خواری، بی اعتمادی و یاس در فعالان بازار سرمایه می شود. در این مقرره افرادی که بر حسب وظیفه به اطلاعات دسترسی دارند در صورتی که آنها را خارج از موارد مقرر افشاء سازند مجرم محسوب و مجازات می شوند.

توسعه و تکامل حقوق بین الملل محیط زیست از لحاظ ماهوی و محتوایی از یک طرف و از نظر ساختاری و شکلی از طرف دیگر، فرصت ها و تهدیدهایی را فراروی این رشته حقوقی قرار داده است. از آنجا که رشد اقتصادی و پیشرفت های فزاینده تکنولوژی که در دوره معاصر سبب خسارت های اساسی به محیط زیست شده است، جامعه جهانی را وادار کرده برای پیشگیری، جلوگیری و کنترل آلودگی ها و حمایت و حفاظت از محیط زیست اقداماتی را به انجام برساند. با همه تلاش های جهانی برای رشد و توسعه قواعد حقوقی الزام آور و غیرالزام آور، همچنان دغدغه ها و تهدیدهای زیست محیطی از قبیل گرمایش زمین، تغییرات آب و هوایی، بیابان زایی، جنگل زدایی، ظهور پدیده ریزگردها و... وجود دارند و حتی در برخی مناطق جغرافیایی با تخریب بیشتر محیط زیستی مواجه گردیده است. لذا همچنان خلاهای حقوقی و اجرایی زیادی برای حفاظت جهانی محیط زیست وجود دارد. این پژوهش در صدد است تا با نگاهی به وضعیت موجود حقوق بین الملل محیط زیست، فرصت ها و تهدیدهای فراروی توسعه آن را مورد بررسی قرار داده و به موانع و خلاهای حقوقی و راهکارهای احتمالی آن اشاره کند

شروط نرم در اعتبارات اسنادی از اراده طرف هایی حکایت می کند که برخی از انگیزه های شخصی و خواسته های تجاری خود را در اعتبارات اسنادی منعکس می کند. گاه ممکن است منجر به تقلب شده و بانک گشاینده و کارگزار را با مشکل مواجه کند البته تاثیر شروط نرم صرفا در تقلب و ایجاد اختلال در سیستم معاملات نمی باشد بلکه ممکن است شروط نرم برای فرار از برخی مشکلات ایجاد شده و میان طرفین باعث برداشتن برخی مشکلات شود. در نهایت می توان گفت منشا ظهور اصلی شروط نرم کشور چین می باشد هر چند در برخی کشورها از جمله انگلستان نیز در این رابطه رویه های اندکی وجود دارد ولی به نظر می رسد دولت ها به دلیل آثاری که منجر به تقلب می شود اراده طرفین را در این باره محدود کرده و اجازه قید آن را در سند اعتباری نمی دهند. شروط نرم با برخی از نظام های سوء استفاده از حق نیز مباینت دارد که در این مقاله به آن اشاره شده است.