فهرست مطالب

مجله رویکردهای نوین در تحقیقات علوم پایه، فنی و مهندسی
پیاپی 16 (بهار 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/03/07
  • تعداد عناوین: 7
|
  • پیمان چاه شوری * صفحات 1-10

    پژوهش حاضر با هدف بررسی ریسک بیولوژیکی و شیمیایی در بخش عملیاتی شرکت پتروشیمی مروارید انجام گرفته است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و از نوع پژوهش های توصیفی - پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان بخش عملیاتی شرکت پتروشیمی مروارید و کارشناسان بهداشت، ایمنی و محیط زیست می باشند (حدودا 250 نفر) که از بین آنان تعداد 145 نفر بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران به عنوان نمونه انتخاب شد.در این تحقیق جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. نتایج داده‌ها توسط نرم‌افزار اس پی اس اس تحلیل شدند. به طور کلی در سطح آمار توصیفی از شاخص هایی همچون جداول توزیع فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد، و در سطح آمار استنباطی از آزمون هایی همچون آزمون تی تک گروهی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده میانگین به دست آمده برای ریسک بیولوژیکی در بخش عملیاتی شرکت پتروشیمی مروارید بیشتر از مقدار نقطه آزمون (میانگین 3) می باشد (4.329). لذا میزان ریسک بیولوژیکی در بخش عملیاتی شرکت پتروشیمی مروارید در سطح مطلوبی نمی باشد. همچنین بر اساس نتایج میزان ریسک شیمیایی، سطح نامطلوب می باشد.

    کلیدواژگان: ریسک بیولوژیکی، ریسک شیمیایی، بخش عملیاتی، پتروشیمی مروارید
  • ایمان شفیعی نژاد *، شراره قاسمی، کامران تقوی صفحات 11-17

    هوش مصنوعی مجموعه‌ای متناهی از دستورالعمل‌ها است، که به ترتیب خاصی اجرا می‌شوند و مسیله‌ای را حل می‌کنند. به عبارت دیگر یک الگوریتم، روشی گام به گام برای حل مسئله است. لذا در این مقاله به بررسی الگوریتم و کاربرد آن در رفتارهای طبیعت و گیاهان پرداخته شده است. امروزه در هوش مصنوعی استفاده فراوانی از الگویتم های الهام گرفته شده از طبیعت صورت می گیرد. از آنجا که طبیعت دارای رفتاری بهینه است، روش های بهینه سازی فرا ابتکاری از شبیه سازی طبیعت و گیاهان استخراج شده است و کاربرد گستره ای در هوش مصونوعی پیدا کرده است. لذا مقاله حاضر به بررسی ترویجی الگوریتم های زیستی و مبتنی بر گیاهان در هوش مصنوعی و روش های بهینه سازی پرداخته است.

    کلیدواژگان: الگوریتم زیستی، هوش مصنوعی، الگوریتم زنبورعسل، الگوریتم رشد گیاهان، بهینه سازی
  • کوثر مرادی * صفحات 18-31

    سرطان زایی شامل مجموعه ای از رویدادها است که اغلب با از دست دادن کنترل رشد سلول ها به دلیل جهش های انباشته شروع می شود و منجر به تکثیر کنترل نشده می شود. در سالهای اخیر، محققان سرطان برای طراحی درمان جدید به منظور از بین بردن سرطان، مدل سلولهای بنیادی سرطانی (سلولهای بنیادی سرطانی) را انتخاب کردند سلول های بنیادی سرطانی زیرجمعیتی از سلول های توموری هستند که می توانند باعث شروع تومور شوند و می توانند باعث عود شوند. در زمان شروع تومور، سلول های بنیادی سرطانی از سلولهای تمایز یافته یا سلولهای بنیادی ساکن بافت بالغ نشات می گیرند. مقاله حاضر، نقش سلولهای بنیادی سرطانیرا در شروع، پیشرفت و متاستاز با تمرکز بر تنظیم کننده های سلولی و مولکولی که بر تغییرات فنوتیپی و رفتار آنها در مراحل مختلف پیشرفت سرطان تاثیر می گذارد، را مورد بررسی قرار می دهد. نتایج نشان داد که تومورها از انواع مختلف سلول های سرطانی تشکیل شده اند که به ناهمگونی تومور کمک میکنند. در بین این جمعیت از سلول ها، سلول های بنیادی سرطانی نقش مهمی در شروع و پیشرفت سرطان ایفا می کنند.

    کلیدواژگان: سلولهای بنیادی سرطانی، سرطان زایی، تومور
  • علی رسولی *، سعید بیات، مرتضی گنجی صفحات 32-46

    مطابق سند چشم انداز بیست ساله کشور در خصوص دستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری منطقه و تاکید بر رشد و گسترش فعالیت های اقتصادی که نرخ رشد مصرف انرژی الکتریکی بسیار زیاد بوده و پاسخگویی به آن، سرمایه گذاری کلانی را می طلبد. بدیهی است ارایه راهکاری جهت مدیریت مصرف برق می تواند کمک قابل ملاحظه‌ای را به حل معضل فوق نماید. در سیستم های قدرت، مدیریت سمت تقاضا و پاسخگویی بار برای اصلاح منحنی بار، کاهش هزینه ها و بهبود قابلیت اطمینان شبکه در زمان‌های اوج بار از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به رشد صنعت و به تبع آن رشد مصرف و توسعه شبکه، که رشد شبکه سراسری را به دنبال دارد، وضعیت فعلی شبکه قدرت به جایی رسیده است که فقط با گسترش شبکه نمیتوان به کارکرد با قابلیت اطمینان سیستم قدرت امیدوار بود. پربارتر شدن خطوط انتقال و شبکه به اضافه افزایش اوج بار، خود به عنوان عامل ایجاد استرس در شبکه، منشا وقوع خطا در شبکه هستند. در این مقاله ابتدا به تشریح و ریشه یابی دلایل نیاز به برنامه های پاسخگویی بار و مدیریت مصرف در شرایط فعلی پرداخته و در ادامه به نقش و جایگاه دیسپاچینگ منطقه ای زنجان (ZAOC) در گذر موفق از پیک سال و اقدامات انجام شده در این زمینه اشاره شده است. و این موفقیت بزرگ را مدیون زحمات شبانه روزی پرسنل مراکز کنترل (ملی، منطقه‌ای، ناحیه ای و توزیع) هستیم. همکاران دیسپاچینگ منطقه‌ای زنجان به کمک سامانه مدیریت داده های اندازه گیری شده مستمر مدیریت شبکه برق ایران (مدام) مقادیر لحظه ای (مناطق، صنایع بزرگ و شرکت های توزیع) را بصورت لحظه ای پایش نموده و با هماهنگی دیسپاچینگ ملی فرامین مورد نیاز را به دیسپاچینگ‌های ناحیه ای زنجان و قزوین صادر کرده و آنها نیز با همکاری صنایع بزرگ و شرکت های توزیع اجرایی میکردند. امروزه برنامه های پاسخگویی بار می تواند نقش اساسی درکاهش میزان سرمایه گذاری درتولید انتقال توزیع هزینه های مشترکین و رفع بحرانهای انرژی داشته باشد پاسخگویی بار باعث ایجاد انعطاف پذیری عملیاتی می شود که با برنامه ها و سیاست گذاریهای مختلف میتوند موجب کاهش مصرف پیک سایی و افزایش قابلیت اطمینان گردد باید توجه داشت که تقریبا یک سوم برق تولیدی کشور در بخش صنعتی مصرف می گردد. در بسیاری از صنایع امکان تغییر در چرخه تولید یا شیفت زمانی در استفاده از برخی از تجهیزات میسر می باشد. از سوی دیگر تمامی کارخانجات و مراکز صنعتی نیاز دارند که دوره ای از سال خطوط تولید خود را به نوبت از مدار خارج نموده و به تعمیر و بازبینی دستگاه ها و تجهیزات خود بپردازند. به همین سبب بخش صنعتی پتانسیل بالایی برای اجرای برنامه های پاسخگویی بار دارد. مشارکت صنایع بزرگ در بازار برق و شرکت فعال آنان، بازارهای برق را رقابتی تر و پر بازده می نماید و به بهبود عملکرد بازار و افزایش ایمنی سیستم کمک میکند. حضور صنایع در بازار و استفاده از رو شهای مدیریت مصرف مطابق تفاهم نامه های فی مابین برق منطقه ای و صنایع، که هم منجر به مصرف بهینه ی انرژی الکتریکی شده و هم حالت رقابتی بازار را حفظ نماید تاثیرات مهمی در کاهش قیمت برق در بازارهای الکتریکی داشته، قابلیت اطمینان شبکه را بهبود می بخشد و به روانی فعالیت بازار، کمک شایان توجهی مینماید.

    کلیدواژگان: راهبری شبکه، پاسخگویی بار، مدیریت استراتژیک، پیک بار، مدام، ذخیره عملیاتی
  • مهدی اخگری *، علیرضا قاسمیان مقدم صفحات 47-70

    هدف پژوهش حاضر برنامه ریزی پیاده مداری ایمن در محدوده بافت قدیم ارگ طبس با تاکید بر پویایی فضای شهری و نقش آن در توسعه گردشگری می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر شیوه میدانی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل افراد پیاده رو، ساکن و متخصصین می باشد. بدین منظور 284 نفر از افراد پیاده رو و ساکن در طول یک هفته و 30 نفر از متخصصین به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. پایایی داده ها به وسیله آلفای کرونباخ 0.818 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری تی تک نمونه ای، رگرسیون گام به گام، تحلیل واریانس یک طرفه با اندازه مکرر و تی دو نمونه ای مستقل و همچنین به منظور اولویت بندی و ضریت اهمیت شاخص ها از مدل BWM استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای مستقل برای سنجش پیاده روی ایمن در شاخص های پویایی شهری نشان می دهد بین حد مبنا (3) و مقدار محاسبه شده (2.28) اختلاف معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون گام به گام حاکی از آن است که مولفه فعالیت اجتماعی با بنای 0.249بیشترین تاثیر و مولفه ایمنی و امنیت با ضریب بتای 0.138 کمترین تاثیر را بر پیاده روی ایمن در محدوده بافت قدیم ارگ طبس دارد. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه با اندازه مکرر نشان می دهد که شاخص فعالیت اجتماعی با مقدار(2.20) پایین ترین نمره میانگین و شاخص ایمنی و امنیت با مقدار (2.68)، بالاترین نمره را دارا هستند. نتایج حاصل از آزمون تی دو نمونه ای مستقل نشان می دهد بین میانگین سنجش وضعیت پیاده روهای محدوده بافت قدیم ارگ طبس از دید در جامعه افراد پیاده (2.28) و متخصصین (2.29)، اختلاف معناداری وجود ندارد. نتایج مدل BWM نشان می دهد که شاخص ایمنی و امنیت در رتبه اول و شاخص فعالیت های اجتماعی در رتبه چهارم قرار گرفت.

    کلیدواژگان: برنامه ریزی، پیاده مداری ایمن، بافت قدیم ارگ طبس، پویایی فضای شهری
  • علی قربانی، محمدسعید امینی * صفحات 71-86

    تونل‌ها و فضا‏‏‏های زیرزمینی برای مقاصد گوناگونی ساخته می‌شوند. از جمله کاربردهای سازه‌های زیرزمینی می‌توان به تونل‌‏‏‏های حمل‌ونقل و دسترسی، تونل‌‏‏‏های آب‏بر، مغارها، فضا‏‏‏های زیرزمینی (ایستگاه‌‏‏‏های مترو، نیروگاه‌ها، انبار‏‏‏های زیرزمینی و کارگاه‌‏‏‏های استخراج مواد معدنی) اشاره کرد. تونل‏‏‏‏های انتقال آب از جمله حفریاتی هستند که جهت انتقال آب رودخانه، سد و یا حوضچه‏‏‏‏های آبی مورد استفاده قرار می‏گیرند. یکی از مسایل مهم در حفر تونل‏ها رفتار‏‏‏های تونل از قبیل پایداری تونل با توجه به زمان است. حفر چنین فضا‏‏‏هایی در زمین باعث از بین رفتن تعادل اولیه در تنش و پیرامون تونل می‏شود به همین دلیل رفتار‏‏‏های وابسته به زمان که زمین در مقابل حفریه زیرزمینی نشان می‏دهد باید مورد بررسی قرار گیرد. همگرایی که در دیواره تونل به وجود می‌آید می‌تواند ناشی از دو پارامتر ‌باشد. اولین پارامتر همگرایی ناشی از پیشروی سینه‌کار است و دومین پارامتر، همگرایی در اثر رفتار وابسته به زمان توده‌سنگ هست. برای مدلسازی رفتار تونل در نتیجه پیشروی سینه‌کار می‌توان یک مدل الاستوپلاستیک مانند مدل موهر-کلمب را در نظر گرفت، و همگرایی تونل ناشی از رفتار وابسته به زمان را به کمک مدل ویسکوپلاستیک مدل‌سازی کرد. در این تحقیق با استفاده از مدل‌سازی عددی با نرم‌افزار FLAC2D جهت بررسی رفتار وابسته به زمان تونل انتقال آب بالبک پرداخته شده است. با توجه به تحلیل‏‏‏‏های انجام شده کنتورهای جابجایی افقی و قایم برای مقطع تونل انتقال آب بابلک پس از گذشت 96 روز نشان داده شده است. مقدار حداکثر جابجایی وابسته به زمان افقی و قایم تونل (همگرایی) پس از 96 روز در اثر پدیده مچاله شوندگی به ترتیب برابر 29 میلی‌متر و 6/15 میلی‌متر اندازه‌گیری شد. نتایج تحلیل‏ها. مقایسه آن با مقادیر اندازه‌گیری شده میدانی در حین و پس از حفر تونل نشان داد که این مدل‌سازی قادر است تغییرشکل‌های وابسته به زمان توده‌سنگ را با دقت مقبولی شبیه‌سازی کند.

    کلیدواژگان: تونل انتقال آب، همگرایی و همجواری، رفتار وابسته به زمان تونل ها، FLAC2D، مدل ویسکوپلاستیک
  • معصومه افشاری * صفحات 87-93

    اینترنت شبکه به هم پیوسته را باید بزرگ‌ترین سامانه‌ای دانست که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده‌است. ریشه این شبکه عظیم جهانی به دهه 1960 بازمی‌گردد که سازمان‌های ایالات متحده آمریکا برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی برای ساخت شبکه‌ای مستحکم، توزیع شده و باتحمل خطا سرمایه‌گذاری نمودند. این پژوهش به همراه دوره‌ای از سرمایه‌گذاری شخصی بنیاد ملی علوم آمریکا برای ایجاد یک ستون فقرات اینترنت جدید، سبب شد تا مشارکت‌های جهانی آغاز گردد و از اواسط دهه 1990، اینترنت به صورت یک شبکه همگانی و جهان‌شمول در بیاید.

    کلیدواژگان: اینترنت، تاریخچه اینترنت، چگونگی پیدایش اینترنت، شبکه اینترنت چیست، تاریخچه اینترنت در ایران