نشریه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس
پیاپی 50 (زمستان 1400)

کارآفرینی به عنوان راهی برای ایجاد ثروت، تحرک اقتصادی و رفع کامل معضل بیکاری شناخته می شود و در حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شهری نیز گسترش بازار کار وابسته به آن است. پژوهش کاربردی با موضوع کارآفرینی در جغرافیا و برنامه ریزی شهری بسیار اندک و ناچیز است و عمدتا به موضوعاتی با محوریت علل توسعه نیافتگی فضای زیست شهری، منطقه ای و ملی گرده خورده است، کشف فرصت های حرفه ای جغرافیدانان بر مدار نیازهای جامعه شهری چرخش دارد و با عدم اطلاع از دامنه فرصت ها، بسیاری از نیازهای حاضر در شهرهای کشور بدون پاسخ دانش پایه رها خواهند گردید. هدف این پژوهش، شناسایی روند، ابعاد و فرصت های کارآفرینی رشته جغرافیا در حوزه برنامه ریزی شهری است و یک مطالعه کاربردی محسوب می شود. داده های تحقیق کیفی است که با روش پیمایشی از طریق مصاحبه های عمیق با کارشناسان خبره شامل تعداد 26 نفر از اساتید جغرافیا، مدیران و کارشناسان ارشد شرکت های مشاوره شهرسازی، کارشناسان رسمی دادگستری، وکلای حقوق شهری و مدیران شهرداری و همچنین بررسی محتوای تعداد 15 سایت اختصاصی انجمن های معتبر جغرافیایی جمع آوری شده است. مقوله های شناسایی شده در نرم افزار مکس کیو دی ای (Maxqda) شامل مهارت آموزی، کارآموزی، مهارت آفرینی تخصصی، بومی گرایی شغلی، بومی سازی مشاوره، بین المللی سازی، ایجاد افق های نوین، ایجاد روابط حرفه ای و بهنگام سازی آموخته ها می باشد. ماهیت بین رشته ای برنامه ریزی شهری فرصت های بسیار مناسبی را در دسترس جغرافیدانان قرار داده و نتایج تحقیق نشان می دهد که دانش آموختگان می بایست برای دستیابی به اهداف کارآفرینانه، تجربه مناسبی را کسب کرده باشند که شامل مهارت آموزی و کارموزی در مرحله آموزش و بازآموزی در مرحله اشتغال می شود.

برنامه ریزی و هدفمندسازی زیر ساخت های شهری جهت کنترل بحران هایی که محیط شهری را به واسطه گسترش آن تهدید می کنند، قابل توجه است. تغییرات گسترده در شهرنشینی و شکل فیزیکی شهرها، تاثیرات زیادی بر روی خصوصیات رواناب سطحی دارد و خطر سیلاب را در مناطق شهری افزایش می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر گسترش فیزیکی شهر بندرعباس بر ضریب رواناب و پهنه بندی خطر سیلاب شهری است. نقشه کاربری اراضی و شاخص نفوذناپذیری به ترتیب با استفاده از روش طبقه بندی حداکثر احتمال و آنالیز ترکیب طیفی در دامنه طیف (SP-SSMA)، استخراج شدند. درنهایت با استفاده از نقشه های کاربری اراضی، بافت خاک و شیب، نقشه های دوره ای ضریب رواناب با استفاده از مدل Wetspa محاسبه گردید. به منظور پهنه بندی سیلاب، با استفاده از نقشه های ضریب رواناب، سطح نفوذناپذیری، شیب و جهت شیب، فاصله تا کانال های جمع آوری آب سطحی و فاصله از خیابان ها، نقشه پهنه بندی خطر سیلاب شهری بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ایجاد شد. نتایج نشان داد به دلیل افزایش سطوح نفوذناپذیر، ضریب رواناب از مقدار میانگین 56/0 به 70/0، افزایش  داشته است.  همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی نشان داد که 81/1درصد از محدوده مورد مطالعه دارای ریسک بسیار بالای آبگرفتگی و 16/7 درصد دارای ریسک زیاد و17/14 درصد دارای ریسک نسبتا زیاد و23/10 درصد دارای ریسک متوسط و77/66 درصد دارای ریسک کم می باشد.

برخورداری از استاندارد سلامتی یکی از حقوق بنیادی هر انسان بدون توجه به تفاوت های نژادی، مذهبی، اعتقاد سیاسی و وضعیت اقتصادی یا اجتماعی ذکر شده است. هدف اصلی این پژوهش سنجش و رتبه بندی شاخص های بهداشت و درمان در شهرستان های استان ایلام می باشد. بنابراین سوال مطالعه این است که مهمترین شاخص های بهداشت و درمان در شهرستان های استان ایلام کدام اند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی است. شاخص های منتخب از طریق مطالعه طرح های تحقیقاتی، آمارنامه ها، سازمان های مرتبط، مرکز آمار ایران و.. گردآوری شده است. پس از استخراج شاخص ها ابتدا به وسیله مدل تاپسیس، ویکور، وزن دهی ساده شاخص ها وزن بخشی شدند و رتبه نهایی با استفاده از استراتژی های اولویت بندی بدست آمده است، سپس با استفاده از نرم افزار GIS و با استفاده از مدل CoKrigingاز مجموع ابزارهای Geostatistical analyst تحلیل مکانی انجام خواهند شد. تحلیل یافته ها با استفاده از استراتژی های اولویت بندی نشان می دهد در بین گزینه های تحقیق؛ از نظر شاخص های بهداشت و درمان شهرستان ایلام بالاترین رتبه را دارد. بعد از آن به ترتیب شهرستان های مهران، ملکشاهی، سیروان، آبدانان، دره شهر، ایوان، دهلران اولویت های بعدی را به خودشان اختصاص داده اند.