نشریه دانش انتظامی ایلام
پیاپی 27 (پاییز 1397)

 امنیت از نیازها و انگیزه های اساسی انسان می باشد، به طوری که با زوال آن آرامش خاطر انسان سلب می شود و تشویش و ناآرامی جای آن را می گیرد. هدف اصلی این پژوهش، معرفی راهبردهای سیمای مرکز ایلام در تولید برنامه های پیشگیرانه در حوزه امنیت اجتماعی است. این تحقیق به روش کیفی، از نوع روش شناسی مردمی انجام گرفت و در بخش مصاحبه، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش «کدگذاری گراندد تیوری» یا «نظریه بنیانی» استفاده شد. پس از انتخاب نمونه مورد نظر در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، با 30 نفر از کارشناسان مربوط، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته صورت گرفت. برای بررسی روایی محتوایی و صوری پژوهش، از نظر متخصصان و کارشناسان استفاده شد. پس از گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری های باز، محوری و گزینشی استفاده و بر اساس مراحل کدگذاری سه گانه «نظریه بنیانی»، در جواب سوال های پژوهش، مفاهیم و مقولات حول «برنامه های پیشگیرانه امنیت اجتماعی» حاصل شد؛ همچنین 5 کد محوری «برنامه آموزشی سیما»، «برنامه اطلاع رسانی و آگاهی دهی سیما»، «برنامه الگوسازی سیما»، «برنامه میزگردی و نشست سیما» و «برنامه طنز و سرگرمی سیما» و 37 کد باز استخراج گردید و در نهایت راهبردهای رسانه ای سیمای مرکز ایلام در تولید برنامه های پیشگرانه امنیت محور شناسایی و معرفی شد.

 زمینه و هدف:

تحولات نوین در حوزه علوم و فناوری ها و تحولات سیاسی و نظامی، سبب توجه کشورهای مختلف به حوزه جنگ نوین و بخصوص توسعه عوامل جدید و روش های نوین تهاجم بر علیه اهداف زیربنایی جهت آسیب رسانی شده است. در این بین عوامل بیولوژیک به دلیل ویژگی های خاص خود بیش از پیش مورد توجه کشورها و گروه های تروریستی قرار گرفته است. امروزه مخاطرات بیوتوریسم و عواقب وخیم ناشی از آن در جوامع، به یکی از مفاهیم جدید و مهم تبدیل شده که به دلیل پیچیدگی روش های مقابله با آن، اندیشمندان بسیاری از مراکز علمی و تحقیقاتی، نظامی و امنیتی را به خود مشغول ساخته است. پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی آسیب پذیری بیوتروریسم در استان ایلام صورت گرفته است که می تواند در حوزه های مختلف تعیین شده با رصد و پایش تهدیدات موجود و بررسی آسیب پذیری های سیستم و ارایه راهکارهای مختلف، به نوعی باعث بهبود وضعیت موجود شود.

روش شناسی:

نوع تحقیق در این مطالعه بر اساس هدف از نوع کاربردی است. مهمترین ابزارهای گردآوری داده که در این پژوهش استفاده شده اند، به ترتیب شامل مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده مستقیم و بررسی سازمان های درگیر در این موضوع می باشند.ابتدا ابعاد مختلف موضوع با توجه به ادبیات موضوع استخراج شد و در مرحله بعد با استفاده از ابزار مصاحبه برای تعیین ابعاد اصلی و اولویت دار به وسیله مصاحبه با خبرگان دانشگاهی و انتظامی که با ادبیات موضوع آشنا هستند، به شناسایی 7 بعد اصلی جهت بررسی در این پژوهش پرداختیم. در مرحله بعد ابعاد هفت گانه را در یک پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن به تایید اساتید راهنما علمی و انتظامی رسیده است، تنظیم کرده و در بین جوامع آماری که شامل مردم شهرستان های ایلام، مهران، ایوان، سیروان و ملکشاهی هستند، پخش گردید.

در حال حاضر عوامل بیوتروریستی به یک تهدید عمومی علیه بسیاری از کشورها تبدیل شده و هرچه زمان می گذرد بر دامنه این تهدید نیز افزوده می گردد. کشور ما نیز به علل متعددی هدف این تهدید بوده است. از آنجایی که وقوع هرگونه اتفاق بیوتروریستی می تواند به یک بحران ملی تبدیل گردد، مقابله با این بحران نیز می بایست مطابق یک برنامه ملی انجام گیرد. برای مقابله با بحران های ناشی از تهدیدات بیوتروریستی، بسیاری از دستگاه های دولتی، بویژه وزارت بهداشت و درمان و سایر وزارتخانه های مرتبط با تامین سلامت، مواد غذایی و آب جامعه و همچنین مراکز امنیتی مسیولیت معین دارند. بی شک بدون همکاری موثر این نهادها امکان مقابله قاطع با تهدیدات احتمالی بیوتروریستی وجود نخواهد داشت.

  زندگی جوامع انسانی همواره در معرض خطرات طبیعی و انسانی قرار دارد که این امر منجر به مختل شدن زندگی عادی شده و جوامع را با بحران مواجه می کند؛ از این رو آمادگی در برابر بروز هر یک از این خطرات، چه طبیعی (زلزله و سیل و...) و چه انسانی (جنگ، حمله موشکی و...)، امری ضروری در طراحی و مدیریت شهرهاست؛ بنا بر این، عملیاتی ساختن پدافند غیرعامل در شهرها یک ضرورت است که با باید هدف کاهش آسیب های جانی و مالی مورد توجه برنامه ریزان و طراحان شهری قرار گیرد؛ از این رو این طراحان و برنامه ریزان باید با توجه به اصول و مبانی اجرایی پدافند غیرعامل، به ساماندهی و مکان یابی تاسیسات و تجهیزات حیاتی شهر بپردازند. هدف این پژوهش، بررسی و تجزیه و تحلیل وضعیت کنونی کاربری ها و مراکز و زیرساخت های حیاتی شهر ایلام، ارایه راهکارهای مناسب جهت افزایش پایداری دفاعی شهر، متناسب با نیازهای دفاعی - امنیتی و ویژگی های جغرافیایی، شناخت کمبودها و کاستی های موجود در مناطق مختلف شهر ایلام و تلاش در جهت رفع آنها و در نتیجه کاهش آسیب پذیری و خسارت و صدمات تاسیسات و تجهیزات و نیروی انسانی مراکز حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی در برابر خطرات طبیعی و انسانی می باشد. داده های تحقیق متناسب با اهداف، از یافته های میدانی و نقشه های موجود شهر و پرسش از ساکنان مناطق شهری ایلام استخراج گردید و پس از تحلیل وضعیت شهر، از طریق تکنیک S.W.O.T،  به ارایه راهبرد و پیشنهاد برای توانمندسازی و بهبود وضعیت کلی شهر پرداخته شد.

هدف از این تحقیق، تبیین نقش فعالیت بدنی در فرسودگی شغلی کارکنان نیروی انتظامی استان ایلام و روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه کارکنان نیروی انتظامی استان ایلام تشکیل دادند. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و جدول حجم نمونه کرجسی و مورگان،320 نفر به دست آمد. به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه های فعالیت بدنی بک (1982) و فرسودگی شغلی مسلچ و جکسون (1985) استفاده شد. روایی پرسشنامه ها، به تایید 5 متخصص مدیریت ورزشی رسیده و پایایی آنها به وسیله آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب: 885/0 و 876/0 به دست آمد. از دو روش آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین فعالیت های بدنی و مولفه های آن با فرسودگی شغلی کارکنان ارتباط منفی و معنا داری وجود دارد، همچنین نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد که از بین مولفه های فعالیت بدنی، مولفه های اوقات فراغت و ورزش قادر به پیش بینی معنادار فرسودگی شغلی کارکنان نیروی انتظامی استان ایلام هستند. با توجه به نتایج، به نظر می رسد که فعالیت بدنی، نقش مهمی در کاهش فرسودگی شغلی کارکنان نیروی انتظامی ایفا می کند.

امنیت و احساس آن از سوی افراد جامعه نیاز اساسی جوامع امروزی است که از آن به عنوان سنگ بنای توسعه در هر کشوری یاد می شود. این پدیده دارای دو بعد عینی و ذهنی است که بعد عینی آن ناظر بر «پایین بودن میزان تخلفات و جرایم در جامعه» و بعد ذهنی آن ناظر بر احساسی است که افراد جامعه از «در خطر نبودن» دارند. بر این مبنا هدف پژوهش فرارو، بررسی و شناخت «مولفه های تاثیرگذار بر احساس امنیت شهروندان شهرستان ایلام» می باشد که با بهره گیری از نظریه های جرم شناسی و جامعه شناسی صورت گرفته است.

روش تحقیق:

پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که به شیوه پیمایشی انجام گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات، علاوه بر منابع کتابخانه ای، پرسشنامه محقق ساخته بود که توسط 182 نفر از شهروندان شهرستان ایلام، به عنوان حجم نمونه، تکمیل و سپس جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده گردید.

یافته های پژوهش:

 یافته ها مبین آن است که مقدار T و سطح معناداری (000/0=sig)، فرض1H در سطح ضریب اطمینان بیش از 95 درصد تایید و فرض 0H رد می گردد؛ بنابراین از منظر پاسخگویان، مولفه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در افزایش احساس امنیت شهروندان تاثیر مستقیم دارند.

نتایج و یافته ها: 

نتایج نشان داد که احساس امنیت در بین شهروندان شهرستان ایلام به عنوان پدیده ای ذهنی، از ماهیتی پیچیده و چندلایه برخوردار است که تامین و تقویت آن، نیازمند تلاش و همپوشانی کلیه نهادها و تشریک مساعی مراجع تولید امنیت در این استان است.

  این پژوهش با هدف بررسی و شناخت عوامل موثر بر افزایش گرایش به انواع خشونت به عنوان یکی از رفتارهای پرخطر و به دنبال آن یکی از آسیب های اجتماعی تاثیرگذار بر نظم و امنیت جامعه و محیط زندگی خانواده های دانش آموزان در شهرستان دهلران و منطقه موسیان صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی و پیمایشی می باشد که به روش توصیفی - تبیینی و با استفاده از روش های آماری تحلیل عاملی و رگرسیون لجستیک انجام گرفت. از پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد و عوامل چهارگانه و اصلی آن، شامل عوامل فردی- خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با 37 متغیر بررسی گردید. نتایج پژوهش نشان داد که در بین عوامل فردی- خانوادگی، متغیرهای اعتیاد به مواد مخدر والدین، نگرش و اعتقاد فردی به استفاده از خشونت در جهت رسیدن به منافع و اهداف، سطح پایین تحصیلات والدین و تعداد زیاد افراد خانواده و در بین عوامل اجتماعی، متغیرهای تاثیر بازی های رایانه ای خشونت آمیز، تاثیر همسالان؛ همچنین تاثیر و تقلید از همسایگان در استفاده از خشونت، در بین عوامل فرهنگی، متغیر داشتن زمینه قبلی، دیدگاه ها، گرایش ها و نگرش های فرهنگی خانواده در استفاده از خشونت و در نهایت در بین عوامل اقتصادی، متغیرهای بالا بودن بیکاری والدین و احساس نارضایتی والدین از وضعیت مالی و اقتصادی، در افزایش گرایش به خشونت موثر بودند.