نشریه دانش انتظامی ایلام
پیاپی 14 (تابستان 1394)

معضل ترافیک در شهرها یک مشکل ساختاری است که یک‌روزه به‌وجود نیامده بلکه کاملا ریشه در فقدان برنامه‌ریزی جامع مدیریت شهری در گذشته دارد. تحقیق حاضر از روش توصیفی-تحلیلی است و نوع تحقیق کاربردی توسعه‌ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان شهر ایلام به تعداد 213/172 نفر بود. حجم نمونه این تحقیق 383 نفر بود. روش نموه گیری خوشه‌ای بود و با مراجعه حضوری نسبت به تکمیل پرسشنامه اقدام شد. متغییر مستقل این تحقیق میزان ترافیک شهر ایلام و متغییرهای مستقل این تحقیق شامل عوامل اقتصادی و اجتماعی، چگونگی تولید سفر، تفکیک، تخصیص و انواع سیستمهای حمل و نقل بودند. آلفای کرونباخ این پژوهش به مقدار 72/0تایید شد. در این تحقیق پس از گردآوری داده ها، از نرم افزار آماری spss، نسخه 20 برای داده پردازی استفاده شد. در این بررسی از روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. همچنین از روش های آماری توصیفی و استنباطی جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. با توجه به داده های بدست آمده از طریق پرسشنامه ها، به این نتیجه رسیدیم که ترافیک شهر ایلام با مشکلات و موانع بسیاری مواجه است که از آن جمله می‌توان به به باریک بودن خیابان‌ها، عدم پراکندگی مراکز خرید در سطح شهر، عدم گسترش وسایل نقلیه عمومی، عدم وجود پارکینگ و... همانگونه که مشاهده شد عموم این مشکلات ناشی از مشکلات ساخت و ساز شهری می‌باشد که با طراحی و اجرای یک برنامه جامع قابل رفع می‌باشد. که برای اجرا و طراحی این برنامه‌ها باید بین سازمانهای مختلف مانند شهرداری، راه، مسکن و شهر سازی و راهنمایی و رانندگی هماهنگی لازم بعمل آید. یافته‌های این پژوهش نیز حاکی از این است که کیفیت محیط شهری در برگیرنده شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی فضایی محیط شهری است که باعث افزایش یا کاهش ترافیک شهری می‌شود و دسترسی‌های مناسب و افزایش کیفیت کالبدی از مواردی است که موجب کاهش ترافیک شهری می‌شود. طبق پژوهش حاضر، راه‌های دسترسی و توزیع مراکز خرید و پارکینگ ها باید به گونه ای باشد که شهروندان در دسترسی به این مکان‌ها دچار مشکل نشوند و بدون اتلاف وقت و هزینه به مکان‌های مورد نیاز خود برسند. به عبارتی، بدون برنامه ریزی نمی‌توانیم شرایط مطلوبی را در شهرها برای شهروندان ایجاد کنیم و این امر تنها با کمک تخصص و دانش متخصصان در همه مسایل مربوط به شهر میسر است.

مقاله حاضر به بررسی تاثیر عوامل اقتصادی بر قانون‌گریزی در شهر سرابله می‌پردازد. قانون پذیری و قانون‌گرایی در جامعه به منزله پذیرش منطق قانون است، بدین معنا که رفتار و فعالیتی بتواند به شکل قانونی انجام شود. این امر به معنای ایستایی قانون نیست بلکه مستلزم آن است که در هر مقطع از پویایی و تحرک جامعه رفتارهای آنان جلوه نماید. به طور کلی در مفهوم قانون‌گریزی، عناصر هنجارپذیری، نظم‌پذیری، ثبات گرایی و... نهفته است. جامعه آماری بررسی حاضر شامل 10510 نفر از جوانان 20 سال به بالا را تشکیل می‌دهند و حجم نمونه طبق فرمول کوکران 370 نفر است. روش تحقیق، پیمایش و گردآوری داده‌ها با مصاحبه و پرسشنامه ساخته محقق صورت گرفته است که روایی آن توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفته و پایایی آن نیز با ضریب آلفای کرونباخ (0.84) مناسب ارزیابی شد. یافته‌های پژوهش از طریق آزمون ضریب پیرسون، نشانگر این مطلب است که بین وضعیت اقتصادی، آشفتگی (گسیختگی خانواده)، بی‌هنجاری (آنومی)، با میزان قانون‌گریزی همبستگی معناداری وجود دارد.

امروزه بی‌تردید یکی از مسایل پیچیده و ناراحت‌کننده که توجه بسیاری از روان‌شناسان، جامعه‌شناسان و جرم‌شناسان را به خود معطوف داشته، موضوع نوجوانان و جوانان بزهکار است که روز به روز گسترش بیشتری می‌یابد. بزهکاری به معنای تعدادی متغیر از اعمال ارتکابی علیه احکام قانونی که ماهیت‌های مختلفی دارد، وجه مشترک تمام جوامع انسانی است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه اعتقادات مذهبی با بزهکاری نوجوانان شهر ایلام است. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه‌ی دانش‌آموزان دختر و پسر دبیرستانی در فاصله سنی 18- 14 سال که تعداد 100 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه‌‌ی اعتقادات مذهبی و پرسشنامه‌ی بزهکاری نوجوانان می‌باشد. یافته‌های این پژوهش نشان دهنده ارتباط و همبستگی معکوس معنی‌داری میان اعتقادات مذهبی و بزهکاری نوجوانان می‌باشد (77/0- = r، 001/0= sig) نتایج پژوهش نشان می‌دهد که با افزایش و گسترش اعتقادات مذهبی نوجوانان شاهد کاهش بزهکاری آنها خواهیم بود. و به نظر می‌رسد گرایشات مذهبی می‌تواند نقش مهمی در کاهش بزهکاری نوجوانان داشته باشد.

بزهکاری نوجوانان یک رفتار غیرمعمول و از اشکال انحرافات اجتماعی است و گسترش آن حیات اجتماعی را به خطر می‌اندازد. هدف پژوهش حاضر مقایسه عزت نفس و نحوه ابراز و مهار خشم در بین پسران بزهکار و عادی شهر ایلام می‌باشد و روش پژوهش از نوع علی مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی نوجوانان بزهکار که در کانون اصلاح و تربیت بودند و نوجوانان عادی در شهر ایلام در سال 93 می‌باشند، که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 104 نفر (52 نفر از هر گروه) به عنوان نمونه‌ی این پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت و نحوه ابراز و مهار خشم اسپلیبرگر می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تی تست گروه‌های مستقل استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که بین عزت نفس و ابراز و مهار خشم در بین پسران عادی و بزهکار در سطح %5 تفاوت معناداری مشاهده شده است. بر این اساس با توجه به اینکه سطح عزت نفس در پسران بزهکار نسبت به پسران عادی پایین‌تر است و کنترل و مهار خشم در پسران بزهکار به صورت بیرونی و در پسران عادی به صورت درونی می‌باشد اجرای برنامه‌هایی برای بالابردن سطح عزت نفس و کنترل و مهار خشم پسران بزهکار ضروری است.

اعتیاد به مواد مخدر، به عنوان جدی ترین مساله اجتماعی در ایران، وجوه مختلف جامعه شناسی، روانشناسی، حقوقی، اقتصادی، سیاسی و... دارد. به اعتقاد صاحب نظران، اعتیاد زمینه ساز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی است. هدف از پژوهش حاضرکه در سال 1392انجام گرفته بررسی عوامل اجتماعی، محیطی و فردی موثر برگرایش به پدیده‌ی اعتیاد در بین معتادین شهر ایلام می باشد. این تحقیق از نوع پژوهش های موردی بوده است و کل جامعه آماری مورد مطالعه نیز 270 نفر از معتادینی که حداقل یکبار به کمپ جهت ترک اعتیاد مراجعه نموده اند، بدست آمده است. داده های پرسشنامه در دوسطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه‌ی آماری مطالعه ی پیش رو را 270 نفر از معتادینی که حداقل یکبار به کمپ جهت ترک اعتیاد مراجعه نموده اند، بدست آمده است. در این پژوهش براساس داده های بدست آمده از طریق پرسشنامه شدت اعتیاد با هرکدام از متغیر های مستقل (پرخاشگری شدید، افسردگی، نوع نگرش افراد به مواد، ترک تحصیل، ارتباط با دوستان ناباب، در دسترس بودن مواد، بیکاری) که علل اجتماعی، محیطی و فردی گرایش فرد به اعتیاد است مورد بررسی قرار گرفت و درصد فراوانی و آزمون پیرسون نشان داد متغیر های فوق بصورت معناداری برروی متغیر شدت اعتیاد تاثیر دارند. شدت اعتیادکه به عنوان یک متغیر وایسته تلفیقی که شامل کیفیت ماده مصرفی،نوع ماده مصرفی، دفعات مصرف و روش مصرف می‌باشد و رابطه آن با متغیر های مستقل نظیر «پرخاشگری شدید»، «نوع نگرش افراد به مواد»، «افسردگی»، «ارتباط با دوستان ناباب»، «ترک تحصیل»، «دردسترس بودن مواد مخدر»، «بیکاری» مورد بررسی قرار گرفته است. درتیجه گیری یافته های تحقیق نشان می دهد که رابطه مستقیم و معناداری میان پرخاشگری، نوع نگرش افراد به مواد، ارتباط با دوستان ناباب، افسردگی، در دسترس بودن مواد مخدر، بیکاری با شدت اعتیاد را نشان می دهد.

هدف این مقاله بررسی و شناخت تاثیر عوامل اجتماعی، خانوادگی و جمعیت شناختی موثر بر ناهنجاری‌های رفتاری جوانان در شهرستان ایلام است. به عبارت دیگر در این مقاله سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که چرا بعضی از جوانان مرتکب ناهنجارهای رفتاری می‌شوند؟ بر همین اساس، متغیرها و فرضیاتی از دیدگاه‌های نظری عمده در جامعه‌شناسی یعنی نظریات کارکرد گرایی ساختی (مانند نظریه آنومی، یادگیری اجتماعی، کنترل اجتماعی، خرده فرهنگی) رویکرد تعامل‌گرایی نمادی (مانند پیوند افتراقی ساترلند، برچسب زنی) و دیگر رویکرد تضادگرا (مانند، تضادگروهی، کنترل قدرت) جهت تبیین ناهنجاری‌های رفتاری جوانان استنتاج شده‌اند. داده‌های مورد نیاز جهت آزمون این فرضیات از طریق پرسشنامه و با شیوه‌ی نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی از یک نمونه 400 نفری از جوانان شهر ایلام، جمع آوری و با استفاده از تکنیک‌های آماری استنباطی مانند گاما و کندال B و ضریب همبستگی پیرسون و کای اسکوار به کمک نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که ضعف کنترل اجتماعی و علقه اجتماعی ضعیف، ارتباط با دوستان ناهنجار، سابقه برچسب منفی خوردن، تحصیلات والدین، پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده، میزان دینداری شخصی، بعد خانوار، درآمد ماهیانه خانواده، میزان گسیختگی خانواده، احساس وضعیت آنومی در جامعه، پنداشت مثبت از خود، اشتغال والدین، جنسیت، میزان استفاده از تولیدات فرهنگی خارجی و تعهدات آموزشگاهی در بروز ناهنجاری‌های رفتاری جوانان موثرند. رابطه‌ی آنها با اطمینان بیش از 99/. درصد معنی‌دار بوده است. مهمترین راهکارهای ارایه شده برای کاهش ناهنجاری رفتاری در این پژوهش عبارتند از: کاهش زمینه‌های بروز آنومی و آشفتگی اجتماعی در سطح جامعه از طریق برنامه‌ریزی علمی، مشارکت دادن هر چه بیشتر جوانان در تصمیم گیری‌ها و امور اجتماعی و برنامه‌ریزی علمی و منطقی برای نحوه گذراندن اوقات فراغت و تفریح جوانان.