نشریه مطالعات روانشناسی با رویکرد اسلامی
پیاپی 5 (بهار و تابستان 1401)

افسردگی یکی از بیماری های بسیار رایج روانی است که زندگی فردی و اجتماعی بسیاری از افراد را تحت فشار قرار داده است. علی رغم شیوع گسترده و اهمیت فراوان شناخت این بیماری دانش روانشناسی هنوز به قطعیتی درموردعوامل علی و زیربنایی افسردگی نرسیده است. با توجه به تایید بسیاری از مطالعات در حوزه روانشناسی،نسبت به اثر دین و مذهب به عنوان عاملی محافظ در برابر انواع اختلالات و عدم پاسخگویی علم بشری به بسیاری از پرسش ها در زمینه شناخت و درمان افسردگی، رجوع به منابع متقن دینی همچون قرآن کریم ضروری به نظر می رسد تا با ایجاد نگاه نوین در این عرصه گامی در جهت دادن باورها و افکار و هیجانات بشری به سمت سلامت و هدایت برداشته شود.به منظور نیل به این هدف به روش توصیفی تحلیلی مقالات پیرامون اختلال افسردگی وآیات قرآن کریم بررسی و تبیین شدند. یافته ها حاکی است از منظر آیات قرآن علاوه بر ارایه «توصیفی از انواع  نشانگان افسردگی»، می توان به «اسباب» و «روش های درمانی» افسردگی نیز دست یافت.

یکی از مهم ترین اختلالات دوران کودکی و نوجوانی اختلال های رفتاری است که باعث مراجعه به مراکز بهداشت روانی می شود. رایج ترین نوع اختلال های رفتاری ، اختلال سلوک است و به عنوان یک اختلال از طبقه تشخیصی کنترل تکانه، الگوی رفتاری پایدار و تکرار شونده ای شامل نقض حقوق اساسی دیگران محسوب می شود. یکی از عواملی که باعث شکل گیری یا تشدید این اختلال می شود تنبیه بدنی است و گاهی اوقات والدین برای تربیت کودکان از روش های غیر اصولی استفاده کرده، آنان را  تحت فشار جسمانی و روانی قرار می دهند تا کودک رفتار نادرست را ترک کند. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر تنبیه بدنی بر شکل گیری این اختلال و راه های درمانی آن پرداخته است.

ازدواج در منطق قرآن مطمین ترین وآرامش بخش ترین رابطه ها وآغازگر زندگی همراه با نشاط و محبت و از خود گذشتگی هست. ازدواج پیوند مقدسی است که روان پر از التهاب و مضطرب جوان را به آرامش نزدیک می کند. این بنا در نزد خداوند از محبوب ترین بناها است و شرط لازم برای حفظ بقای آن داشتن رابطه عاشقانه، از خود گذشتگی، محبت و پایبندی به وظایف و تعهداتی است که زن و شوهر نسبت به همدیگر دارند، درصورتی که زن و شوهر در انجام وظایف و مسیولیت های خود کوتاهی و بی توجهی کنند موجب نارضایتی زندگی زناشویی می شود و طلاق عاطفی را به دنبال دارد. این نوع طلاق آسیب های مخربی بر سلامت و بهداشت روان فرزندان به جای می گذارد از جمله، ایجاد اضطراب، افسردگی، پرخاشگری، یاس و ناامیدی، افت تحصیلی، فرار از خانه، اعتماد به نفس پایین، آثار سوء درآینده، دوری عاطفی از پدر و مادر، بی هدف بودن و در نوجوانان روی آوردن به مواد دخانی، الکلی و روانگردان و غیره. با توجه به این آثار و اهمیت موضوع دراین پژوهش تلاش شده تا رابطه بین طلاق عاطفی و تاثیر آن برسلامت روان فرزندان را که به عنوان یکی از آسیب های روان شناختی یاد می شود، مورد بررسی قرار گرفته و با روش توصیفی -تحلیلی براساس شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای-اسنادی با هدف چگونگی اثار و پیامدهای طلاق عاطفی برسلامت روان فرزندان تبیین شده است.

یکی از ویژگی هایی که انسان را از سایر موجودات متمایز ساخته است مهارت خلاقیت است به گونه ای که تمام پیشرفت های امروز بشر ماخوذ قدرت تشخیص و خلاقیت اوست که به عنوان نیروی پیش برنده تمدن و پاسخی مدرن به مسایل و مشکلاتی جوامع بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تشخیص و پرورش خلاقیت در انسان است. برای انجام پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی از نوع کتابخانه ای استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که خلاقیت نوعی حل مساله، پدیده ای ذهنی و مجموعه ای از توانایی ها و خصیصه ها است که از کاربرد فرایندهای شناختی معمول حاصل می شود. خلاقیت قابل آموزش و تقویت است که می توان آن را با تمرین های گروهی افزایش داد. افراد خلاق دارای ویژگی هایی همچون اعتماد به نفس بالا، استقلال شخصیت، توانایی تخیل فوق العاده، سنت شکن و نوگرا، دارای گیرنده های قوی و حساس، دقیق نگر و ریزنگرند، خطرپذیر، فرصت طلب و موقعیت جو و... هستند. بازی، هنر و آزمون ها ابزارهایی هستند که می توان از طریق آن میزان خلاقیت در افراد را سنجید و عوامل گوناگونی همچون محیط، والدین و مربیان می توانند در رشد و شکوفایی آن تاثیرگذار باشند.