نشریه دانش انتظامی ایلام
پیاپی 5 (بهار 1392)

مطالعه‌ی حاضر، به منظور دستیابی به شناختی توصیفی و تحلیلی از میزان شیوع مصرف مواد مخدر در سطح شهرستان ایلام انجام شده است و درصدد است تا میزان و گستره‌ی شیوع مصرف مواد مخدر، مهمترین انواع مواد مخدر مصرفی و پراکندگی توزیع مصرف مواد مخدر مصرفی در نواحی 14 گانه‌ی شهر ایلام را بررسی نماید. بدین منظور با استفاده از روش تحقیق شیوع‌شناسی توصیفی و با استفاده از ابزار پرسشنامه‌ی به گردآوری داده‌ها از معتادان مراجعه‌کننده به مراکز درمانی و کمپهای ترک اعتیاد پرداخته است و سپس به مدد فرمول آماری فوق‌هندسی تعداد جمعیت پنهان معتادان محاسبه و تعداد تخمینی معتادان واقعی در سطح شهرستان را برآورد نموده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که اعتیاد در شهرستان ایلام به عنوان پدیده‌ای مذکرگزین، جوان‌گزین، مجردگزین، شهرنشین‌گزین، کم‌سوادگزین و قشر متوسط‌گزین عمل نموده و دارای روندی تصاعدی و بی‌وقفه بوده و رشد آن در دهه‌ی 70 آغاز و در دهه‌ی 80 سرعت گرفته و نوعی جابجایی از مصرف مواد سنتی به سمت مواد مخدر جدید صنعتی و آشپزخانه‌ای (نظیر شیشه و کراک) در حال رخ دادن است. برآورد میشود تعداد معتادان شهرستان در حدود 7000 نفر و میزان شیوع اعتیاد 1/5 درصد به ازای جمعیت 15 سال به بالاست.

سرمایه اجتماعی مفهومی خودزایی است که در برگیرنده ویژگی‌هایی همچون اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و هنجارها است؛ لذا هدف این پژوهش بر قرایت شهروندان ایوان از سرمایه اجتماعی در میان شهروندان ایوان است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش کیفی بر مبنای مصاحبه گروه‌های کانونی است. جهت تحلیل اطلاعات از طریق کدگذاری و طبقه‌بندی مباحث و تفسیر داده‌ها صورت گرفت. نتایج پژوهش بیانگر آن است که، با فراتر رفتن میزان اعتماد اجتماعی شهروندان به همدیگر و به دولت، میزان وسیعی از مشارکت اجتماعی در حوزه‌های مختلف همچون حوزه فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را شاهد خواهیم بود. رسانه‌ها نیز فرایندی از آگاه‌سازی شهروندان از سرمایه اجتماعی دارند. اگر شهروندان آن طور که باید به رسانه‌ها اعتماد نمایند می‌توان اذعان کرد در کنار آموزش شهروندان از حقوق و مسیولیت های خود در ارتباط با یکدیگر و نیز در ارتباط با دولت آگاه‌سازی شده و با توجه به سازوکارهای لازم جهت بسترسازی اعتماد متقابل شهروندان و دولت و نیز با یکدیگر به حقوق و مسیولیت‌های شهروندی در جامعه عمل کرده و رعایت حقوق دیگران را مهم تلقی می‌کنند.