فهرست مطالب

نشریه سراج منیر
سال دهم شماره 39 (پاییز 1399)

  • تاریخ انتشار: 1400/09/16
  • تعداد عناوین: 6
|
  • احمد سیاح صالحی* صفحات 21-40
    علامه حلی در کتاب منهاج الکرامه مصداق «صدق به» در آیه 33 سوره زمر را همانند بسیاری از مفسرین بزرگ، امام علی% می داند. ابن تیمیه در پاسخ به علامه، اشکالاتی را در سه وجه مطرح کرده است که در وجه اول به وثاقت راوی حدیث، اشکال گرفته و در وجه دوم آن را با کلام دیگر که می گوید ابوبکر، صدیق است، معارض دانسته و در وجه سوم، این کلام را عام دانسته و گفته است که می تواند شامل افراد زیادی شود. در این مقاله با روش تحلیلی‐ توصیفی، ثابت خواهیم کرد که اولا بنا بر نظر علمای رجالی اهل سنت، مجاهد، راوی این حدیث، ثقه است و غیر از مجاهد، راویان دیگری نیز آن را نقل کرده اند و ثانیا قول صدیق بودن ابوبکر، سند معتبری ندارد و به همین دلیل برخی از بزرگان اهل سنت این لقب را مخصوص علی% می دانند. ثالثا در صورت عام بودن آیه، مصداق بارز آن امام علی %است که اولین تصدیق کننده می باشد.
    کلیدواژگان: آیه 33 زمر، صدیق اکبر، اول المومنین، ابن تیمیه، امام علی، ابوبکر
  • مرتضی حکیمی کشمیری* صفحات 41-62

    ابن تیمیه و به تبع او عموم عناصر وهابی در مواجهه با دیگر مذاهب اسلامی همواره رویکرد تهاجمی و به دور از اخلاق اسلامی داشته اند و در این راستا آنان را مورد حملات لفظی و نوشتاری قرار می دهند. جریان های تکفیری به هر مسلمانی که عقیده آنان را نپذیرد، کمابیش معترض اند. ازجمله نسبت به اشاعره نیز چنین برخورد ناصوابی را در پیش گرفته اند. اشعری گری، تفکری معتدل و میانه بین اهل رای و اهل حدیث است که امروزه صدها میلیون پیرو دارد. ولی ابن تیمیه و وهابیان، بدون توجه به دستور نصوص شرعی، مبنی بر لزوم برخورداری از شرح صدر و مدارا با دیگر مسلمانان، اشاعره را مورد سب و هتک حرمت قرار می دهند. ازجمله اینکه آنها را از تعریف اهل سنت خارج می کنند یا آنان را بدعت گذار می خوانند. مقاله پیش رو با در نظر داشتن لزوم حفظ حرمت برادر مسلمان، رویکرد یک جانبه گرایانه تکفیریان نسبت به اشاعره را یادآور می شود. عناصر وهابی در مباحث عقیدتی نیز در برخی برداشت های اشاعره ازجمله بهادادن به عقل به عنوان منبع معرفتی و تاویل صفات خبری نیز با آنها مشکل دارند و حملات شدیدی به اشاعره انجام می دهند. درحالی که نصوص شرعی، نظر اشاعره را تایید می کند. در نوشتار حاضر به برخی از اختلافات عقیدتی نیز پرداخته شده است.

    کلیدواژگان: اشاعره، ابوالحسن اشعری، ابن تیمیه، عناصر وهابی، عقل، صفات خبری، البانی، سقاف
  • سید حسین کاظمی* صفحات 63-80

    با توجه به آیات قرآن و منابع شیعه و اهل سنت، صحابه رسول خدا$ جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند. ازاین رو کوچک ترین بی احترامی نسبت به آنها مورد نکوهش می باشد. برخی از عالمان مسلمان، سب صحابه را سبب کفر دانسته اند. ابن تیمیه، عالم حنبلی مذهب و اندیشمند تاثیرگذار سلفی، تقسیمی را در این باره ارایه کرده و در برخی از اقسام آن به کفر ساب صحابه اعتقاد دارد. در نوشتار حاضر، سخنان و ادله وی بررسی شده و چندین اشکال بر او مطرح و اثبات شده که سخنان و دلایل ابن تیمیه با روایات و سیره نبوی$ و عملکرد صحابه، همخوانی ندارد. درنتیجه، اصل سب، آن هم سب صحابه رسول خدا$ مورد نکوهش آموزه های اسلامی است؛ اما به هیچ وجه، سبب جواز تکفیر سب کننده نمی باشد.

    کلیدواژگان: ابن تیمیه، تکفیر، سب صحابه
  • مهدی براتی* صفحات 81-96

    وهابیت به عنوان مذهب اصلی و رسمی در عربستان سعودی در سال های اخیر، دچار تغییرات اساسی در تعالیم خود شده است. رشد و سرعت این تغییرات در سال های آینده قطعا موجب افول وهابیت خواهد بود. سه علت اصلی برای تحقق افول وهابیت وجود دارد. تفریط گرایی: بر اساس فشارهای کشورهای غربی به عربستان و اتهام به افراط گرایی، اکنون عربستان برای رفع این تهمت، سعی دارد با تعبیر اعتدال گرایی، بسیاری از تعالیم وهابیت را نفی و از اجرای آن جلوگیری کند. غرب گرایی: پادشاهان سعودی، توسعه مملکت عربی را در گرو ارتباط و حمایت کشورهای غربی، خصوصا آمریکا و بریتانیا می دانند. ازاین رو در مواردی که تعالیم وهابیت، مضر ارتباط و حمایت های غربی باشد آن را ترک می کنند. چشم انداز 2030، طرحی است که مورد پذیرش محمد بن سلمان می باشد و در صدد اجرای آن است. تحقق اهداف این طرح در گرو وضع قوانینی است که توسط شیوخ وهابی، حرام اعلام شده و اجرای آن به منزله نادیده گرفتن احکام وهابیت در آن مسایل خواهد بود. افول وهابیت به معنای استحاله می باشد و طی آن، وهابیت نفوذ خود در امور اجتماعی و حکومتی را به همراه دارد، ولی دچار تغییرات اساسی و ریشه ای در اندیشه و مذهب شده و تفاوت های بسیاری با حقیقت خود در سال های ابتدای دوره سوم وهابیت خواهد داشت.

    کلیدواژگان: وهابیت، افول، آینده وهابیت، آل سعود، اسلام معتدل، عربستان
  • ابوذر فروتنی* صفحات 97-116
    ابن تیمیه با کج فهمی از ذبح هایی که توسط مسلمانان صورت می پذیرد، ایشان را متهم به ذبح لغیرالله می کند و با برچسب شرک، مسلمانان را از دایره اسلام خارج می کند. ابن تیمیه چون دلیل خاصی بر مدعای خود ندارد، سعی کرده با عبادت پنداری نفس ذبح و قیاس عملکرد مسلمانان بر مشرکین و بهره برداری از برخی آیات، ادعای خود را مستند کند. درحالی که نفس ذبح، چون فاقد ارکان عبادت است، عبادت شمرده نمی شود و حتی بر اساس تعریفی که ابن تیمیه از عبادت ارایه می دهد، نفس ذبح عبادت به شمار نمی رود. از سوی دیگر بین عملکرد مسلمانان و مشرکان تفاوت جوهری وجود دارد. ازاین رو تسری حکم مشرکان بر مسلمانان صحیح نیست. همچنین برداشت های وی از آیات قرآن کریم نه تنها صحیح نیست، بلکه تحمیل فهم بر آیات قرآن کریم است.
    کلیدواژگان: ابن تیمیه، ذبح لغیرالله، عبادت، شرک
  • سید مصطفی هاشمی نجف آبادی*، مجید حیدری صفحات 117-134
    علمای وهابی بر اساس دو مبنای ظاهرگرایی و حجیت و برتری فهم سلف از تاویل صفات خبری ازجمله صفت مجیء و اتیان خداوند، اجتناب کرده و آنها را به ظاهرشان حمل کرده اند. آنها مدعی هستند که سلف، صفت مجیء و اتیان را تاویل نکرده و این دو صفت را بر ظاهر خود حمل نموده اند؛ بنابراین باید از تاویل آنها خودداری کرده و به ظاهرشان حمل کرد. آنان با وجود اینکه ادعا دارند، مشبهه و مجسمه نیستند، ولی با این حال لازمه حرف آنها، همان تجسیم و تشبیه است که مجسمه و مشبهه به آن گرفتار شدند. از طرفی مستنداتی وجود دارد که حاکی از این است که سلف، صفات خبری خداوند را تاویل برده اند. در این مقاله این موضوع بررسی می شود.
    کلیدواژگان: وهابیت، صفت مجیء و اتیان، عدم تاویل صفات خبری، تشبیه و تجسیم
|
  • Ahmad Suyyah Salehi * Pages 21-40
    The polymath Helli in his book " Minhaj al-Karamah " and so many other great interpreters maintain that the phrase "believe in him" on the verse 33 in Az-Zumar Surah refers to imam Ali (PBH). Ibn Taymiyyah disagrees with this view and pose three doubts: 1- the transmitter in this hadith is not trustworthy, 2- there is a narration that says the Abu Bakr is the sense of this narration and not Imam Ali (PBH). 3- this phrase is too general and may include so many people. In this essay, with analytical- descriptive method, it will be proved that: 1- according to many hadith scholars, including Mujahid, the narrator in this hadith is trustworthy, 2- there is no proof that the Abu Bakr maintain the title "trustful" and so many Sunni scholars believe that this title is for Imam Ali (PBH) 3- if the meaning of this verse is too broad, Imam Ali (PBH) can be a good sense for this verse.
    Keywords: The verse 33 of Az- Zumar surah, the best trustful, Imam Ali (PBH), Abu Bakr
  • Murteza Hakimi Kashmiri * Pages 41-62

    Ibn Taymiyyah and his Wahhabi followers always conflict with other Muslim denominations, bombarding them with the false accusations. This Takfiri movement invade each Muslim that disagrees with them. One of the victims of these invasions is Ashʿarite's sect. Having a moderate ideology, taking the path of moderation, Ashʿarite have millions of followers around the world. Ibn Taymiyyah and the Wahhabi, ignoring the religious texts concerning the toleration and coexistence, curse the Ashʿarite and call them heresiarch. In this essay, the views of this Takfiri Group on Ashʿarite will be considered. The Wahhabi condemns the Ashʿarite in religious beliefs like putting a great value to the reason, interpreting the God's attributes. The religious texts prove the Ashʿarite beliefs. In this essay, some of the theological disputes will be studied.

    Keywords: The Ashʿarite, Ibn Taymiyyah, the Wahhabi, reason, God's Attributes, Albani
  • Sayed Husain Kazemi * Pages 63-80

    According to Holy Quran and Shia and Sunni Hadith sources, the holy Prophet has a special status and therefore any insult to him is denounced. Some Muslim scholars have considered cursing on the companions of the Holy prophet as blasphemy. Ibn Taymiyyah as a famous Hanbali scholar, who has a great influence in Salafi thought, provided a special division on this issue, believing that some kinds of cursing companions will lead to blasphemy. In this research, in an analytical- descriptive method, his claims are studied and several problems are posed for this theory.  The result is that his claims are not compatible with the narrations and the conducts of the Holy prophet and his companions. At the end, we can say that cursing, especially cursing the companions of the Holy prophet is condemned in all Islamic denominations, but this does not mean that we must accuse Muslims of heresy and consider them outside the realm of religion.

    Keywords: Ibn Taymiyyah, Takfir, Cursing the Companions
  • Mahdi Barati * Pages 81-96

    The Wahhabi, as the formal denomination ruling in Saudi Arabia, has suffered fundamental changes in his teachings. The speed of these changes will cause the decline of Wahhabism. There is three reason for this prospect: 1- overreaction: after the pressures coming from the western powers on Saudi Arabia because of Wahhabi ideology, the Saudi monarch is going to undergo drastic changes in Saudi doctrines, trying to appease the west. 2- westernization: the Saudi monarch maintains that the path of progress in Saudi Arabia cross from the western countries, especially America and the Great Britain. 3- the 2030 project: launched by MBS, this Project necessitate some rules that contradict Wahhabi teachings. This will cause a kind of clash between these two wings of power.  The decline of Wahhabism means undergoing drastic changes that is far different from the third period of Saudi establishment.

    Keywords: Wahhabism, the Decline, Saud Descendent, The Moderate Islam, The Saudi Arabia
  • Abozar Frootani * Pages 97-116
    Ibn Taymiyyah misinterpreted the sacrifices that the Muslim do for God. He claims that these sacrifices are not for the sake of God and are polytheism. Ibn Taymiyyah does not provide any reason for his claims, trying to compare the sacrifices that the Muslims make with the pagan's actions. He tries to misuse some Quranic verses for his claims, but we must know that sacrificing is not worshipping, even according to the definition of Ibn Taymiyyah himself, we cannot name the sacrificing a kind of worshipping. On the other hand, there is a far difference between the function of Muslims and pagans. So, we cannot compare the Muslims with pagans. Ibn Taymiyyah's interpretations from the Holy Quran is not correct and he imposes his views on the Holy Quran.
    Keywords: Ibn Taymiyyah, Sacrificing for Someone Other than God, worshipping, Polytheism
  • Sayed Mustafa Hashemi Najafabady *, Majid Heidari Pages 117-134
    Wahhabi scholars refrain from interpreting the God's attributes, for example coming, they believe in literal meaning and do not interpret the God's attributes. So, what is important is the literal meaning. Although the Wahhabi claim that they are not from the "Mujassamah" group, but the implication of their views is that of "Mujassamah". On the other hand, there are some proofs showing that the early Muslims would interpret the God's attributes. In this essay, by analytical -descriptive method, this issue will be discussed.
    Keywords: the Wahhabi, the God's Attibutes, Coming, The Tajsim, Not interpreting the God's Attibutes