فصلنامه مروج
پیاپی 158-159 (تابستان و پاییز 1399)

آناناس گیاهی علفی، چند ساله و تک لپه و بومی مناطق گرم و مرطوب است. میوه آناناس غنی از ویتامینها بوده و همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی از عناصرمعدنی است که می تواند در تغذیه مردم کشور مورد استفاده قرار گیرد. در سالهای اخیر به دلیل فراهم شدن امکانات حمل و نقل میوه، واردات این میوه با استقبال خوبی در کشور مواجه شده است. میوه آناناس همچون سایر میو ه های گرمسیری نظیر موز، انبه و نارگیل به طور گسترده و به صورت رسمی و قاچاق وارد کشور می شود و تقریبا در سراسر کشور به فروش می رسد. از سوی دیگر بنا به دلایلی همچون: زود بارده بودن این گیاه، امکان کاشت آن در طول سال، تکثیر آسان، اعمال مدیریت بهینه برای تغذیه، تحریک گلدهی و تولید میوه در طول سال، سازگاری با کشتهای متراکم، قابلیت کشت در گلخانه و فضای آزاد، می تواند، زمینه درآمدزایی و اشتغال را در برخی از مناطق کشور ایجاد نماید. تا کنون بررسی مدونی درباره شرایط اقلیمی مورد نیاز این گیاه و امکان کشت آن در کشور انجام نگرفته است. بنابراین در این مقاله امکان بررسی کشت آناناس در کشور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایح نشان داد که امکان کشت آن در شرایط هوای آزاد وجود ندارد اما در خصوص کشت گلخانه ای باید آزمایشات لازم انجام شود.

شناسایی علفهای هرز مهم و مشکل ساز برای برنامه ریزی مدیریت مناسب و کارآمد آنها ضروری است. علف های هرز مهم در زراعت برنج و محیط های آبی در شمال ایران به سه گروه کشید ه برگها، پهن برگها و جگن ها تقسیم می شوند. علف های هرز کشیده برگ مهم از خانواده گندمیان Poaceae ((شامل گونه های Echinochloa crus-galli Echinochloa oryzicola و Paspalum distichum هستند. علف های هرز پهن برگ مهم از سه خانواده تیرکمان آبیAlismataceae ((شامل گونه های Alisma plantago aquatic Alisma lanceolatum،Sagitaria trifoli a ، و ،Sagitaria sagittifoliaخانواده غلافیان) Pontederiaceae (شامل گونه های Monochoria vaginali s و Eichhornia crassipes و خانواده گوشابیان) Potamogetonaceae (گونه Potamogeton nodusus هستند. مهم ترین گونه های علف هرز خانواده جگن ها))Cyperaceaeنیز Bolboscheneous maritimus ،Cyperus difformis و Fimbristylis milliacea هستند.

کاهش منابع آبی کشور در سال های اخیر سبب شده است که توجه به کشت محصولات با دوره رشد کوتاه تر و مصرف آب کم تر افزایش یابد. ذرت شیرین،محصولی است که با توجه به دوره رشد کوتاه و امکان برداشت در مرحله شیری بودن دانه از نیاز آبی متعادلی برخوردار است. از ذرت شیرین در کنسروسازی، تولید علوفه، تاز هخوری و مصارف صنعتی)تولید شربت ذرت(می توان بهره گرفت. کشت ذرت شیرین، علاوه بر خودکفایی در تولید این محصول، امکان استفاده از کشت نشایی و کشت دوم را فراهم می آورد. ذرت شیرین دارای ارقام استاندارد، با شیرینی زیاد، فوق شیرین، هم افزایی و سه گانه است که هر یک دارای خصوصیات قابل توجه و نقاط ضعف و قوت متفاوتی هستند. با توجه به مزایای تولید ذرت شیرین، تلاش برای توسعه کشت این  محصول و معرفی و یا واردسازی ارقام جدید آن به کشور ضروری است.

گسترش فزاینده اراضی شور در کشور و افزایش شوری یکی از مهم ترین چالشهایی است که کشاورزی نوین با آن روبه رو است. در این راستا درک صحیح از مفهوم تنش شوری در شناسایی سازوکارهای مرتبط با آن مثمرثمر است. علاوه بر آن، مروجان و کارشناسان ضمن شناخت بهتر از این سازوکارها، می توانند با جمع بندی جوانب مختلف به راهنمایی هدفمند بهره برداران بخش کشاورزی بپردازند. در این راستا در این پژوهش به تعاریف و اهمیت تنش شوری در کشور و اثر شوری بر مراحل مختلف رشدی گندم و سازوکارهای پاسخ گندم به شوری پرداخته شده است. تنش اسمزی و تنش یونی  از اجزای مهم تنش شوری در گندم به شمار می آید و پاسخ گندم به عوامل مختلف مانند نوع، مدت و شدت تنش ، مرحله رشد و زمان وقوع تنش بستگی دارد. براین اساس گندم در گروه گیاهان نیمه متحمل به شوری قرار می گیرد و حساسیت به شوری در گندم های دوروم و نان با افزایش سن گیاه کاهش می یابد.

بسیاری از کارشناسان در حوزه های مختلف، کاستی ها و خلا ءهای قانونی را عامل تصرف اراضی مرتعی می دانند. از این رو نیاز بود در چارچوبی علمی، کاستیها و مشکلات قوانین و مقررات مراتع بررسی شود. بر این اساس روش تحقیق توصیفی با استفاده از کارگا ه های مشارکتی شامل تکنیک های مختلف تسهیلگری انجام شد. هدف از برگزاری کارگا ه های مشارکتی، شناخت قوانینی است که در ارتباط با دستورالعملها و شیوه های ممیزی مراتع، دچار کاستی و مشکل هستند. نظرات کارشناسان در ارتباط با قوانین بهره برداری از مراتع با استفاده از پرسشنامه و نظرخواهی از خبرگان به دفعات مکرر با توجه به بازخورد حاصل از آنها اخذ شد. نتایج، نشان داد که بسیاری از قوانین و مقررات پایه موجود مانند قانون جنگل ها و مراتع کشور و آیین نامه های اجرایی آن به صورت موجود یا با تغییرات اندک می توانند منشا حل بسیاری از مشکلات و مسایل مربوط به تخریب مراتع باشند که نیاز به ضمانت اجرایی قوی دارند. عوامل موثر بر استمرار مشکلات اجرایی قوانین و مقررات و عدم رفع آنها به رغم توافق کلیه ذ یربطان و ذ ینفعان شامل نحوه مدیریت دولت، عدم توجه به تغییرات سریع سرزمین، رفتار بهره برداران، نظرات ناکارآمد کارشناسان تصمیم ساز، شیوه تعامل دولت با بهر ه برداران و حوزه قانو ن گذاری است.

آفلاتوکسینها ترکیبات سمی هستند که توسط گونه های مختلف قارچ آسپرژیلوس تولید می شوند و دارای خاصیت سرطان زایی بالایی هستند. در خوراک دام آلوده به قارچ جنس آسپرژیلوس، آفلاتوکسین B1 تولید شده و این سم در بدن حیوان به آفلاتوکسین M1 تبدیل می شود و از طریق شیر به مصرف کنندگان انتقال می یابد. آفلاتوکسین شیر به روش های سالم سازی معمول مانند فرآیندهای حرارتی مقاومت نشان می دهد. از آنجایی که آلودگی شیر با آفلاتوکسین سلامت انسان را تهدید می کند، بنابراین بهداشت و سلامت شیر و فرآورد ه های آن اهمیت داشته و این امر با سلامت دا مها از طریق تغذیه سالم ارتباط دارد. کاهش میزان آفلاتوکسین B1 در خوراک دام گام اساسی در جلوگیری از تولید سم و انتقال آن از طریق شیر به انسان است. در این مقاله به مضرات آفلاتوکسین و برخی از روش های کاهش آلودگی خوراک دام و همچنین شیر به آفلاتوکسین پرداخته شده است.

امروزه ماهی و فرآورد ه های شیلاتی به یکی از پرطرفدارترین مواد غذایی در سطح جهان تبدیل شده است. برای اطمینان از سلامت محصول، الزامات و استانداردهای بهداشتی باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین، کنترل و بازرسی دقیق در زنجیره تجارت محصولات شیلاتی از نظر سلامت غذایی وحمایت از مصر ف کنندگان ضروری است. تصور عموم مردم از ماهی به عنوان یک غذای سالم، دلیل اصلی افزایش تقاضا برای مصرف گوشت ماهی است؛ اما نگرانی های جدی در مورد وجود مخاطرات انگلی و باکتریایی در گوشت ماهی وجود دارد. هدف این مقاله، معرفی مهم ترین بیماریهای انگلی قابل انتقال توسط گوشت ماهی و افزایش آگاهی عمومی در پیشگیری از بروز این بیماریها است. به طور کلی، عدم مصرف ماهیان خام یا نیمه پخته، مناسبترین اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از آلودگی به انگلهای قابل انتقال توسط ماهی است.