مجله راهور
پیاپی 44 (بهار 1402)

اطلاعات مربوط به سرعت خودرو بخش مهمی از بازسازی صحنه تصادفات رانندگی است. در روش های کلاسیک محاسبه سرعت، حداقل سرعت قبل از برخورد خودروها محاسبه می شود و به این معنا است که سرعت واقعی به هیچ وجه کمتر از سرعت محاسبه شده نیست ولی ممکن است بیشتر از آن باشد. هدف اصلی این تحقیق به دست آوردن یک فاصله اطمینان برای سرعت خودروها در تصادفات رانندگی است تا علاوه برکران پایین، کران بالایی نیز برای سرعت خودروها مشخص گردد.

این تحقیق از نظر نوع تحقیق، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش با چارچوب نظری و روش شناختی نظریه عدم قطعیت برای به دست آوردن یک فاصله اطمینان سرعت خودروها مورد استفاده انجام گرفته است. پارامترهای اصلی که تاثیر بیشتری بر نتایج محاسبات دارند شناسایی و محاسبه سرعت  خودروها بر اساس عوامل عدم قطعیت تحلیل و در نهایت  با داده های به دست آمده از یک تصادف واقعی، مطالعه موردی انجام شد.

سرعت قبل از برخورد به پهلو خودرو با استفاده از قضایای تکانه محاسبه  شد. با استفاده از نظریه عدم قطعیت، روشی برای یافتن یک فاصله اطمینان برای سرعت های محاسبه شده ارایه و برای یک تصادف واقعی کران بالا و پایین سرعت قبل از برخورد به دست آمد.

نتایج تحقیق نشان داد که ضریب اصطکاک جاده، خط ترمز، وزن خودرو و سایر پارامترهای انتخاب شده به عنوان عوامل عدم قطعیت، در تعیین سرعت خودروها از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار هستند و با توجه کران بالای به دست آمده، دقت محاسبات در بازسازی صحنه تصادفات رانندگی به طور چشمگیری ارتقا و کارشناسان تصادفات و قضات دادگاه می توانند با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به صدور رای در پرونده تصادفات رانندگی اقدام نمایند.

تصادفات رانندگی یکی از مهم ترین عوامل مرگ در ایران بوده و هزینه های مالی، روانی و رنج زیادی را به خانواده ها و جامعه تحمیل می کند.  هدف این تحقیق، شناسایی و رتبه بندی علل تصادفات و حوادث خودروهای سبک در آذربایجان غربی در ابعاد عوامل "انسانی (رانندگان)، فنی وسیله نقلیه، جاده ای، محیطی و مدیریتی" است. 

این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-پیمایشی است. ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای، معیارها و زیرمعیارهای اولیه در وقوع تصادفات خودروهای سبک استخراج شد و پرسشنامه های تحقیق، تدوین شد. سپس این پرسشنامه ها بین خبرگان توزیع شد. با پرسشنامه اول، بهترین و بدترین معیار و زیرمعیار احصا شد. همچنین با پرسشنامه دوم، وزن این معیارها و زیرمعیارها، به روش بهترین- بدترین[1] تعیین شد. برای تعیین روایی و پایایی پرسشنامه از ضریب لاوشه و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. 

33 زیرمعیار در قالب پنج معیار اصلی شامل عوامل فنی وسیله نقلیه، انسانی (رانندگان)، جاده ای، محیطی و مدیریتی دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که معیار عوامل انسانی با وزن 0.36 بالاترین اولویت را دارد. همچنین معیارهای وسیله نقلیه با وزن 0.24 و جاده ای با وزن 0.18 به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند.

معیار اصلی "عوامل انسانی" بیشترین تاثیر را در وقوع تصادفات و حوادث خودروهای سبک دارد. دیگر معیارها شامل عوامل "فنی وسیله نقلیه، جاده ای، محیطی و مدیریتی" در اولویت های بعدی قرار دارند. باتوجه به نتایج، با تصمیمات مناسب، با صرف هزینه کم، می توان از وقوع حوادث جاده ای در آذربایجان غربی و بروز صدمات جانی و مالی بسیاری جلوگیری کرد. [1] Best Worst Method (BWM)

امروزه تصادفات رانندگی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان به شمار می روند. موتورسیکلت سواران از آسیب پذیرترین کاربران سیستم حمل ونقل هستند. اندازه نسبتا کوچک همراه با موتور قدرتمند و سرعت بالا، نبود حفاظ برای سرنشینان، پیچیدگی مانور و پایداری کم، ریسک و شدت تصادفات موتورسیکلت را افزایش می دهد. با توجه به اثرات جانی و مالی عظیم ناشی از تصادفات وسایل نقلیه موتوری در جوامع، محققان به طور مستمر به دنبال راهکارهایی برای مدیریت پیشگیری از تصادفات هستند. هدف پژوهش حاضر تعیین راهبردهای مدیریت پیشگیری از تصادفات موتورسیکلت سواران در جاده های درون شهری اصفهان است.

این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش انجام توصیفی-تحلیلی است. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از تکنیک SWOT با بهره گیری از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و مقایسات زوجی راهبردهای پیشنهادی جهت مدیریت کاهش تصادفات استخراج گردید.

پس از استخراج عوامل درونی (قوت ها و ضعف ها) و بیرونی (فرصت ها و تهدیدها) یافته های پژوهش نشان داد با توجه به وزن بالای نقاط ضعف و فرصت ها در زمینه مدیریت کاهش تصادفات نسبت به دو عامل دیگر، راهبرد بازنگری انطباقی (WO) مطلوب ترین راهبرد در مدیریت کاهش تصادفات موتورسیکلت در شهر اصفهان می باشد.

مهم ترین دلایل ضعف مدیریت تصادفات موتورسیکلت سواران در شهر اصفهان به عوامل انسانی بر می گردد. منشا اصلی این ضعف ها پایین بودن فرهنگ رانندگی است که منجر به رفتارهای خطرآفرین می گردد. در واقع می توان عدم آموزش موتورسیکلت سواران طبق استانداردهای جهانی و سهولت در گرفتن گواهینامه را از اصلی ترین دلایل این ضعف ها دانست.

موتورسواران جزء آسیب پذیرترین کاربران سیستم حمل ونقل هستند، چرا که نبود حفاظ برای سرنشینان  و پیچیدگی مانور و پایداری کم، ریسک و شدت تصادفات موتور را افزایش می دهد. بررسی آمار تلفات تصادفات شهرهای بزرگ کشور نیز موید این موضوع است و در راستای آموزش و ارزیابی این کاربران معابر باید تمهیداتی اندیشید. یکی از ابزارهای بهبود رفتار موتورسواران به کارگیری شبیه سازهای رانندگی می باشد. در این مقاله هدف رتبه بندی پارامترهای رفتاری موتورسواران است که بتوان با شبیه ساز رانندگی آموزش داد و ارزیابی نمود.

 این مطالعه از نوع کاربردی است که با تکنیک کوادس (ارزیابی مبتنی بر فاصله ترکیبی) انجام شده است.جامعه آماری این مطالعه را کلیه کارشناسان سازمان های حمل و نقل ، پلیس راهور، سمن ها و متخصصان مراکز علمی پژوهشی و دانشگاهی تشکیل می دهند که تعداد آنها 181 نفر می باشد به صورت سرشماری انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند.در این مطالعه برای گردآوری داده ها، از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد.

تحلیل ها نشان داد خط سیر حرکت ، عملکرد موتور سواران در مواجهه با چراغ و رفتار موتور سواران در تقاطع ها، دوربرگردان ها و... (گردش ها، عبور از تقاطع، حق تقدم عبور) مهمترین پارامترهایی رفتاری موتورسواران در کاهش ایمنی ترافیک در شهر تهران هستند. 

از نتایج این مقاله می توان در اهداف آموزشی و ارزیابی و طراحی آزمون های وظیفه محور مبتنی بر رفتارهای دارای اولویت و قرار گرفتن در موقعیت استفاده نمود.

در چند سال اخیر، آمار تلفات حوادث رانندگی درخط ویژه همچنان ارقام عجیبی را نشان می دهد. ایمنی معابر شهری از مسایل مهم در مدیریت ترافیک شهرهای کوچک و بزرگ است که معمولا تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله احداث خطوط ویژه و توسعه حمل ونقل عمومی است. تحقیق حاضر با هدف آسیب شناسی تردد غیر مجاز در خطوط ویژه انجام شده است.

این تحقیق از نظر هدف،کاربردی و از نظر روش آمیخته از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری در بخش کیفی خبرگان دانشگاه جامع علوم انتظامی امین، ستاد پلیس راهور فراجا به روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی کارشناسان پلیس راهور و کارشناسان حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران به روش نمونه گیری طبقه ای بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل تم با استفاده از نرم افزار MAXQDA2020 و در بخش کمی ازتحلیل عاملی تاییدی و برای اعتبارسنجی مدل حاصل از بخش کیفی به روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزاراز تحلیل عاملی تاییدیpls Smart بهره برداری شد.

بیشترین تاثیر آسیب شناسی تردد غیر مجاز مربوط به آسیب شناسی ساختاری با مقدار14/36، و سپس مربوط به آسیب شناسی رفتاری با مقدار 77/32، درنهایت کمترین تاثیر مربوط به آسیب شناسی زمینه ای با مقدار 96/17 در الگوی آسیب شناسی تردد غیرمجاز در خطوط ویژه می باشد.

با آسیب شناسی تردد غیرمجاز در خطوط ویژه، تصویب قوانین بازدارنده و اثربخش، استفاده از ظرفیت هوشمندسازی معابر و سایر اقدامات انتظامی می توان رفتار کاربران را که یکی از عوامل مهم افزایش ایمنی تردد در خطوط مذکور است را ارتقاء بخشید.

امروزه شهرها به عنوان بارزترین شکل سکونتی انسان ها با رویدادهای ترافیکی زیادی مثل افزایش حجم ترافیک، رانندگی مخاطره آمیز، تصادفات بی شمار و مانند آن مواجه هستند که همه این مشکلات به نوعی با صنعتی شدن و مدرنیزه شدن شهرها در ارتباط است؛ بحران ایمنی معابر، مرگ و میرها، خسارات و هزینه های جانی و مالی که از سوانح رانندگی نشات می گیرند، یک از مسایل اساسی بهداشت عمومی، سلامت و توسعه کشورها محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل تاثیرگذار در بروز سوانح رانندگی در معابر شهری شهر شهرکرد انجام شده است.

این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش های کمی گردآوری داده ها، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه  کارشناسان راهنمایی و رانندگی شهر شهرکرد  تشکیل می دهد که تعداد 60 نفر  انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این تحقیق برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد.

یافته های این تحقیق نشان داد که رابطه معناداری بین تمامی شاخص های مورد بررسی و حوادث ترافیکی وجود دارد؛ همچنین در تحلیل رگرسیون، عوامل انسانی با ضریب تاثیر 718/0 مهم ترین متغیر بر وقوع حوادث ترافیکی در محدوده مورد مطالعه می باشد.

نتایج بیانگر آن است که انسان، وسیله نقلیه، راه و عوامل محیطی چهار عنصر اصلی و تاثیرگذار در ایحاد حوادث ترافیکی در محدوده مورد مطالعه به شمار می روند و در هر حادثه ای این عوامل با شدت و ضعف نقش دارند؛ با این وجود پاسخگویان معتقدند که در میان این عناصر، عامل انسان به عنوان عنصری هوشمند تاثیری به مراتب بیشتر، نسبت به سایر عوامل دارد؛ در این راستا با تلاش در جهت افزایش آگاهی عمومی، ایمن سازی راه ها، معاینه فنی وسایل نقلیه و مدیریت بحران، می توان با  مهار روند سوانح و در نتیجه سیر نزولی آنها، شاهد کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی بود.