فهرست مطالب

مجله رویکردهای نوین در تحقیقات علوم پایه، فنی و مهندسی
پیاپی 22 (پاییز 1402)

  • تاریخ انتشار: 1402/08/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • امیر شکری *، علیرضا غلام نیا صفحات 1-9

    سیستم پرسش و پاسخ بصری از دو بخش کلی پردازش تصویر و پردازش متن تشکیل شده است. در این سیستم ها یک پرسش در مورد تصویر توسط کاربر مطرح شده و سیستم وظیفه دارد با توجه به تصویر پاسخ را پیش بینی کرده و به کاربر نمایش دهد. عمده تلاش محققان افزایش دقت صحت پاسخ پیش بینی شده در این سیستم ها است. از این رو در این مقاله نیز ما یک سیستم پرسش و پاسخ بصری معرفی و طراحی کردیم که برای پردازش تصویر ورودی از شبکه عصبی کانولوشنی با معماری ResNeXt با 101 لایه و برای پردازش متن از شبکه عصبی بازگشتی از نوع GRU دوسویه استفاده می کند. همچنین از مدل زبانی Glove جهت تعبیه‎ سازی کلمات متن ورودی استفاده خواهد شد. جهت نتیجه گیری بهتر در مدل پیشنهادی از سازوکار توجه چندسر نیز استفاده شده است. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از هر دو نسخه مجموعه داده VQA، یعنی VQA1.0 و VQA2.0 استفاده می شود.

    کلیدواژگان: پرسش و پاسخ بصری، شبکه عصبی کانولوشنی، شبکه عصبی بازگشتیGRU دوسویه، مجموعه دادهVQA، سازوکار توجه چندسر
  • امیرمحمد مومنی کوهستانی * صفحات 10-23

    فرض می کنیم R یک حلقه جابجایی و Z=Z(R) مجموعه همه مقسوم علیه های صفر نابدیهی آن باشد. فرض کنید G یک گراف و LG گراف خطی و conG گراف همسایگی مشترک آن باشند. گراف مقسوم علیه صفر از حلقه R ، گرافی است که ریوس آن عناصر Z و دو راس متمایز Z x y به هم متصل اند اگر و فقط اگر xy=0. در این صورت این گراف را با نشان می دهیم. مجموعه را ریوس گراف و |Z| را مرتبه گراف و مجموعه Z را یالهای گراف و |E| را اندازه گراف گویند. در این مقاله گراف مقسوم علیه صفر از حلقه و همچنین گراف خطی و گراف همسایگی مشترک آن را مورد مطالعه قرار می دهیم و قضایای در این مقاله به اثبات می رسانیم که باکمک ان می توان همسایگی و درجه ریوس گراف خطی و گراف همسایگی مشترک انرا مشخص کنیم و ارتباط ان با گراف مقسوم علیه صفر را مورد بررسی قرار می دهیم.

    کلیدواژگان: حلقه های جابجایی، مقسوم علیه صفر، گراف مقسوم علیه صفر، گراف خطی، گراف همسایگی مشترک
  • سید ابراهیم سجادیان * صفحات 24-35

    امروزه ازدحام ناشی از افزایش مالکیت خودروهای شخصی، یکی از بزرگترین معضلات کلان شهرها محسوب می شود که کنترل و مدیریت تردد این سیل عظیم از وسایل نقلیه به تنهایی توسط نیروی انسانی امکان پذیر نمی باشد؛ از این رو، استفاده از سیستم های کامپیوتری به منظور مدیریت حمل ونقل شهری بسیار گسترش یافته است. کنترل تردد در تقاطعات و محدوده های طرح ترافیک از جمله راهکارهای مهم به منظور مدیریت حمل ونقل شهری محسوب می شود که استفاده از ابزارهای IT در این زمینه ها منجر به پیشرفت های قابل ملاحظه ای در زمینه مدیریت حمل ونقل شهری شده است. از این رو، در این مقاله، به بررسی سیستم SCATS به عنوان یکی از موفق ترین سیستم های موجود در زمینه مدیریت زمان بندی تقاطعات چراغ دار و همچنین روش OCR در زمینه تشخیص پلاک وسایل نقلیه به عنوان ابزاری جهت کنترل تردد به محدوده طرح ترافیک پرداخته می شود. همچنین به منظور درک بهتر چگونگی کارکرد هر یک از این سیستم ها، مثالی از نمونه اجرا شده آنها نیز بررسی می گردد.

    کلیدواژگان: سیستم های هوشمند حمل ونقل (ITS)، سیستم های مدیریت زمان بندی چراغ های راهنمایی، سیستم های شناسایی نوری اجزا (OCR)
  • صدام حسین مهمند *، احسان الله عمری، محمداسراییل کاکر صفحات 36-41

    Chat GPT را می توان نرم افزاری توصیف کرد که می تواند با استفاده از هوش مصنوعی با افراد چت کند. از این نرم افزارها برای انجام وظایفی مانند پاسخگویی سریع به استفاده کنندگان، اطلاع رسانی، کمک به خرید محصولات و ارایه خدمات بهتر به مشتریان استفاده می شود. Chat GPT راه جدیدی برای تعامل افراد با سیستم های کمپیوتری ارایه می دهد. به طور سنتی، برای دریافت پاسخ یک سوال توسط یک برنامه نرم افزاری که با استفاده از موتور جستجو یا پر کردن یک فورم انجام می شود. یک Chat GPT به استفاده کنده اجازه می دهد به سادگی سوالات خود را به همان روشی که با یک انسان خطاب می کند ، بپرسد. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان دانشکده کمپیوتر ساینس دانشگاه آریا که شامل 126 تن می باشد، تشکیل می دهد. نتیایج تحقیق نشان می دهد که اکثر دانشجویان به این باورند که چالش های Chat GPT بیشتر از فرصت های آن می باشد.

    کلیدواژگان: Chat GPT، مزایا، فرصت ها، چالش ها، استفاده کنندگان، دانشجویان، نرم افزار
  • عارفه خدام * صفحات 42-48

    هوش مصنوعی می تواند بستری ایمن برای انسان باشد تا علاوه بر حفظ جان انسان از خطرات و فرسایش ناشی از کار در محیط های خطرساز، در عرصه پزشکی نیز با افزایش سرعت در روند تشخیص و درمان و کاهش تشخیص های جانبی و اشتباهات حاصل از خطاهای انسانی که میتوانند منجر به طی مسیرهای درمانی زمانبر و کم فایده شوند، زمینه ساز تحولی عظیم در زندگی آینده بشر باشد. این علم میتواند زمینه ساز روش های نوینی برای درمان بیماری ها، با صرف کمترین وقت و هزینه باشد. در این مقاله به بررسی و شرح کاربردهای هوش مصنوعی در زمینه های مختلف مهندسی پزشکی براساس مقالات بروز این حوضه پرداخته شده است که پیش فرضی صحیح از کارکرد آینده این تکنولوژی به مخاطب خواهد داد.

    کلیدواژگان: هوش مصنوعی، کامپیوتر، پزشکی، اتوماتیک
  • علیرضا رازمند *، ایمان عبادی، محمود اسکندری نسب صفحات 49-55

    در حال حاضر مصرفی بودن مس در صنعت باعث شده که تاثیر مستقیمی از شرایط اقتصادی در دنیا گرفته و با هر تغییر کوچکی در شرایط اقتصادی و آمار اعلامی از اقتصاد جهان با نوسان روبه رو می شود. با توجه به پایین آمدن قیمت مس به صورت جهانی و همچنین اقتصادی نبودن استخراج مس و همچنین وجود کانسنگ کربناته و مصرف بالای اسید باید به دنبال راه کارهایی برای بهبود و به صرفه بودن فرآوری مس بود. بنابراین این پروژه بر شناخت و بررسی پارامترهای موثر بر لیچینگ مس اکسیدی متمرکز شد. عوامل مختلف فروشویی شامل اسید شامل، سولفوریک، اسید هیدروکلریک، اسید نیتریک، اسید سیتریک و کلرید آمونیوم در انحلال مس از کانه اکسیدی به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که اسید سولفوریک به دلایل اقتصادی مناسب ترین عامل فروشویی است. تاثیر پارامترهای عملیاتی مهم شامل غلظت عامل لیچینگ، نسبت مایع به جامد، سرعت همزدن، زمان و دمای لیچینگ بر بازیابی لیچینگ مس با استفاده از اسید سولفوریک به عنوان عامل فروشویی تحت شرایط عملیاتی ثابت بررسی شد. نتایج نشان داد که دور همزنی بر میزان استخراج تاثیر زیادی دارد و با افزایش نرخ همزنی تا 500 دور بر دقیقه نرخ لیچینگ مس افزایش و سپس با افزایش بیشتر تا 700 دور بر دقیقه، میزان بازیابی مس کاهش می یابد. بازیابی مس با افزایش نسبت مایع به جامد تا 10 ملی لیتر بر گرم افزایش می یابد و سپس با افزایش بیشتر کاهش پیدا می کند. دلیل این رفتار می تواند بدلیل تاثیر نسبت مایع به جامد بر مقاومت یونی و ویسکوزیته محلول باشد. نرخ لیچینگ با افزایش غلظت اسید تا یک میزان معینی افزایش و سپس کاهش یافت، به طوریکه بعد از 75 دقیقه لیچینگ، میزان 42/70 درصد مس با غلظت اسید سولفوریک 15 درصد بدست آمد.

    کلیدواژگان: فروشویی، بازیابی، مس، اسید سولفوریک، مس تخت گنبد
  • علی معصومی *، مهدی مرادی صفحات 56-70

    استفاده از سیستم های کنترل یکی از راه های مناسب برای مقابله با نیروی زلزله است. سیستم های کنترل غیرفعال با دارا بودن مزایای عمده ای از قبیل عدم نیاز آن ها به منبع نیروی خارجی، سهولت نصب و نگهداری و همچنین ساده بودن ساز و کار آن ها نسبت به سایر روش های کنترلی، بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. میراگرهای جرمی تنظیم شونده (TMD) از جمله سیستم های کنترل غیرفعال هستند که جهت کاهش ارتعاشات لرزه ای به سازه ها متصل می گردند. در این مقاله سازه های بتن مسلح بلند مرتبه با تعداد طبقات 15، 30 و 45 طبقه با سیستم قاب خمشی بتن مسلح ویژه در نظر گرفته شده و با جانمایی میراگر منفرد و چندگانه در ارتفاعات مختلف سازه، رفتار لرزه ای سازه ها تحت 7 رکورد زلزله نزدیک گسل ارزیابی گردیده است. با توجه به نتایج به دست آمده مشاهده گردید استفاده از میراگر جرمی تنظیم شونده (TMD) باعث بهبود رفتار لرزه ای سازه ها شده و همچنین کاهش مقادیر برش پایه، تغییر مکان ماندگار بام و تغییر مکان نسبی طبقات (دریفت) را به همراه داشته است. بهترین محل برای این نوع میراگرها در ابتدا بر روی بام بوده و با توجه به افزایش تعداد طبقات لازم است این میراگرها حداقل با فاصله هر 5 طبقه استفاده شده تا بهبود رفتار لرزه ای مشاهده شود. همچنین مشاهد شد که باید میراگرها به صورت متقارن در پلان قرار داده شوند.

    کلیدواژگان: کنترل غیر فعال، سازه بلند، میراگر جرمی تنظیم شونده، زلزله نزدیک گسل