نشریه پژوهش های مدیریت در جهان اسلام
پیاپی 13 (زمستان 1401)

ایجاد تحول در نظام آموزشی و تربیتی یکی از الزاماتی است که در سال های اخیر مورد توجه مسیولان و مدیران قرار گرفته است، چراکه یکی از مهمترین ارکان و فاکتورهای پیشرفت کشور در عرصه علم آموزی تحول در نظام آموزشی با استفاده از فاکتورهای نوین و به روز است. حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی سیاست های کلی «ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور» را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، در اردیبهشت ماه 1392 ابلاغ کردند. ارتقاء جایگاه آموزش و پرورش به مثابه مهمترین نهاد تربیت نیروی انسانی و مولد سرمایه اجتماعی یکی از اصول و بندهایی است که در سیاست های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور مورد توجه قرار گرفته است. باتوجه به اهمیت موضوع در پژوهش حاضر سعی داریم نگاهی به الزامات و راهکارهای ایجاد تحول در نظام آموزشی و تربیتی داشته باشیم. روش تحقیق از نوع روش تحلیلی-توصیفی می باشد و ابزار گردآوری داده ها فیش برداری می باشد.

یکی از آثار تربیتی توکل بر خدا، اعتماد به نفس و خود باوری انسان می باشد.خودباوری از اصلی ترین عوامل رشد مطلوب شخصیت است. جایگاه اعتماد به نفس در شکل گیری شخصیت بسیار موثر است.و نبودآن در انسان موجب آسیب های فروان فردی واجتماعی می گردد. هدف ازاین تحقیق آن است که با بررسی روایات اهل بیت علیهم السلام در اهمیت توکل بر خدا وآثار تربیتی آن، نقش اساسی آن در ایجاد اعتماد به نفس را بیان دارد.بر این اساس یافته های تحقیق نتایج زیر را به همراه دارد:1-اعتماد به نفس یعنی تکیه بر باورهایی که خدا دروجود انسان قرار داده است؛پس یک امرالهی است.2- اعتماد به نفس مفهومی نسبی است، نه مطلق، بدین معنا که در تعارض بین اعتماد به نفس و اتکاء به دیگران، باید اولی را انتخاب کرد، ولی این بدان معنا نیست که فرد دارای اعتماد به نفس دیگر توکل را کنار گذاشته و به خود متکی است. 3- درروایات اسلامی،آثارتوکل به خداوند، نقش مهمی در تربیت وایجاد اعتماد به نفس در انسان دارد.4- اگر اعتماد به نفس بدون در نظر گرفتن اتکاء به قدرت الهی در نظر گرفته شود، ناپایدار و شکننده خواهد بود و اسلام هرگز چنین اعتماد به نفسی را تایید نکرده است.5- باورهای زیر بنایی اعتماد به نفس بر مبنای توکل به دو بعد شناختی وعاطفی حاصل می شود.

امروزه با ورود ارزهای دیجیتال به بازار سرمایه، سرمایه گذاران به دنبال راه هایی برای بهره وری بیشتر از سرمایه خود هستند. در این میان، تحلیل تکنیکال و فاندامنتال به عنوان دو روش اصلی تحلیل در بازار سرمایه، به عنوان روش های موثر برای کسب سود و افزایش راندمان سرمایه گذاری، مورد توجه قرار گرفته اند. با استفاده از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در بازار سرمایه، سرمایه گذاران می توانند به دنبال پیدا کردن فرصت های سرمایه گذاری مناسب باشند و از این طریق، سود بیشتری بدست آورند.سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال، به دلیل داشتن بازده بالا و همچنین خطراتی که در پی دارد، جذابیت بسیاری برای سرمایه گذاران دارد. در این مقاله، تاثیر تحلیل تکنیکال و فاندامنتال بر سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال بررسی شده است. با استفاده از داده های روزانه بازار، رویکردی ترکیبی از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال برای پیش بینی بازده سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال به کار گرفته شده است. نتایج نشان داد که تحلیل فاندامنتال برای سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال موثرتر است ولی تحلیل تکنیکال نیز به دلیل داشتن پتانسیل پیش بینی قیمت با دقت بالا، اهمیت بسیاری دارد.

تربیت اخلاقی ثمره و میوه شیرین یا تلخ تربیت است. این شرینی یا تلخی از سویی بسته به مبنا و آبشخور افعال تربیتی، و از سویی دیگر مربوط به اهداف و مقاصد ترسیم شده در آن نوع تربیت است. از این رو هدف مقاله حاضر بررسی مقاصد تربیت اخلاقی از منظر امام سجاد علیه السلام در مناجات خمسه عشر است؛ مناجات خمسه عشر از مناجات های عارفانه، عاشقانه و در عین حال جذاب، کوتاه و جهت بخش است که با روش تحلیلی و توصیفی پس از تبیین به مبانی انسان شناختی از منظر این مناجات، به بازنمود مقاصد تربیت اخلاقی در سه بخش بینشی، گرایشی و رفتاری پرداختیم؛ در بخش بینشی به معرفت الهی؛ در بخش گرایشی به زدودن شک و تردید قلبی و رسیدن به اطمینان قلبی، شرح صدر یافتن، تصفیه قلب از محبت دنیا، رویت، نظر و ملاقات قلبی با خدا، لذت بردن از مناجات با خدا، عاشق و محب خدا شدن؛ در بخش رفتاری به دست کشیدن از معاصی، پوشاندن عیوب دیگران، بیان و انتشار نعمت ها، شکرگزاری، سرعت گرفتن در اعمال خیر، بیاد خدا بودن و ذکر خداوند را بر لب داشتن، دست یافتیم.

قرآن کریم درآیات بسیاری برجایگاه و ارزش علم و عالمان تاکید کرده است.اولین آیات نازل شده برپیامبر اسلام (ص)به صراحت از قلم و نقش آن در نوشتن سخن می گوید.پیامبرگرامی اسلام (ص)نیزبه تاسی از قرآن کریم به علم آموزی و گسترش آن در میان مسلمانان اهتمام تمام داشت. دراثر کوشش های مداوم رسول خدا (ص)و اصحاب آن حضرت به تدریج زمینه های لازم برای ایجاد علوم اسلامی و سایرشاخه های علمی فراهم گردید.با گسترش اسلام به سرزمین های دور و رواج دین اسلام در میان سایر ملت ها، نیاز به فهم و تفسیرقرآن کریم وضرورت یافت.علاوه براین، آشنایی مسلمانان با دانش و بینش مردمان دیگر، افکار و اندیشه های گوناگون را درجامعه اسلامی رواج داد وباعث به وجود آمدن شبهاتی پیرامون دین اسلام و آموزه های قرآن کریم شد.در مقابل، اندیشمندان مسلمان که به کتاب آسمانی قرآن علاقه داشتند، سعی وافری نمودند تا تفسیری روشن از آیات وحی ارایه نموده و به شبهات مخالفان پاسخ دهند؛ براین اساس، هر دانشی را که به این هدف کمک می کرد به خدمت می گرفتند تا چهره زیبای قرآن برای همگان هویدا باشد. تاریخ یکی از این علوم بود که پیش از نزول قرآن جایگاه مهمی درمیان اعراب نداشت؛ولی قرآن کریم درایجاد زمینه های لازم برای پیدایش و گسترش آن ایفای نقش نمود.

تولید علم و فناوری و نشاط علمی که به واسطه دانشگاه ها، نظام آموزشی و تربیتی، تجاری سازی و فعالیت شرکت های دانش بنیان ثروت آفرینی را نیز در پی دارد، از ابزارهای قدرت کشور محسوب می شود. اینکه کشور ما برای دستیابی به نقطه مطلوب نیازمند چه دستاوردهایی است موضوع مهمی است که عملا جریان تولید علم را با واقعبینی روبرو خواهد کرد. درحال حاضر برخی از نیازهای علمی و تکنولوژیکی کشور، ما را در عرصه بین الملل با انفعال و ضعف مواجه ساخته است که لازم است پاسخگویی به آنها در اولویت قرار گیرد. البته باید تمامی دانشگاه های ما متناسب با اولویت های تولید علم نسبت به جذب استعدادها و پرورش آنها مبادرت نمایند. بدیهی است برای تحقق این مهم، غنی و به روز سازی محتوا و روش های آموزشی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. همچنین برای رونق یافتن تولید علم، باید به سهل ترین راه ممکن، منابع و ابزارهای پژوهش در اختیار محققان قرار گیرد. متاسفانه درحال حاضر منابع و ابزارهای موجود پاسخگوی نیازهای محققان نیست و کیفیت تحقیقات را با ضعف جدی روبرو ساخته است. با این تفاسیر در این پژوهش که با روش تحلیلی-توصیفی نگاشته شده است قصد داریم به راهکارهای تولید و افزایش سطح علم و تعلیم و تربیت در جامعه با مداقه در نقش کلیدی دانشگاه در این راستا بپردازیم.

بیشتر ارتباط های معلمان و مدرسین از راه کلام صورت می گیرد و آموزگاران غالبا برای انتقال مطالب خود، سخن می گویند. در حالی که صحبت کردن و سخن گفتن، به تنهایی، بدترین و کم اثرترین شیوه انتقال است. تحقیقات نشان داده است که تنها درصد کمی از اطلاعات از طریق کلام منتقل می شوند. البته اگرچه کلام، اولین راه برقراری ارتباط است اما باید توجه داشت این روش کم اثرترین تاثیر را در مخاطب می گذارد. مهارت ارایه مطلب و مهارت سخنرانی از جمله مهارتهای مهمی هستند که می توانند نقش قابل توجهی در موفقیت شغلی و موفقیت تحصیلی شخص داشته باشند. اگر چه گاهی اوقات عنوان این دو مهارت به جای یکدیگر به کار برده می شود، ما در متمم مهارت ارایه مطلب را بحثی بزرگتر و گسترده تر می دانیم که مهارت سخنرانی یکی از زیرمجموعه های آن است. به همین دلیل و به واسطه اهمیت بسیار بالای موضوع در این پژوهش قصد داریم به بررسی روش های انتقال مطلب، ارتباط با دانش آموز و شیوه های مدیریت کلاس درس بپردازیم و با الگوهای انتقال مطلب و آشنایی کامل با این روش ها بپردازیم. روش تحقیق از نوع تحلیلی-توصیفی بوده و ابزار گردآوری داده ها فیش برداری از کتب و مقالات مرتبط می باشد.

اولین ویژگی که برای یک معلم می توان در نظر گرفت فضایل اخلاقی و ویژگی های شخصیتی والا می باشد. یکی از جنبه های مهم یادگیری از طریق تقلید آن است که رفتار می تواند به سادگی از طریق مشاهده کسب شود و برای این کار لازم نیست که دانش آموز راسا به انجام دادن و تمرین و یا ارایه آن رفتار بپردازد. دانش آموزان به طور ثابت در حال جذب و کسب اظهارات، حالت ها ونگرش های معلمان خود از نقطه نظر روش کلاسی هستند و این امر بدون آنکه معلم رجوع خاصی به این گونه رفتارها داشته باشد انجام می گیرد. بنابراین هرچه دبیران کارآمد و خلاق تر باشند بیشتر توانایی کشف استعداد ها و خلاقیت های دانش آموزان را خواهند داشت. از دیدگاه انسان گرایانه می توان گفت معلمان کارآمد کسانی هستند که به مفهوم دقیق کلمه “انسان” هستند. آنان با برخورداری از زیباترین احساسات انسانی با روشی منصفانه، آزادمنشانه و فارغ از گرایش های دیکتاتور مآبانه با دانش آموزان رفتار می کنند و قادرند به راحتی و به شکل طبیعی با آنان روابط دوستانه و انسانی برقرار کنند و او معتقد است که دانش آموزان خود قادر هستند مشکلات و مسایل خویش را بررسی کنند و راه حل موفقیت آمیزی برای آنها بیابند. دانش آموزان را به منزله دوستان خود می پندارد و اعتقاد دارد که آنان همواره در راه تکامل خود گام بر می دارند و معتقد است که دانش آموزان از خلاقیت و پویایی کافی برخوردارند.

استرس و اضطراب اگر از حد معمول خود خارج شوند می توانند زندگی هر انسانی و خصوصا دانش آموزان را در معرض خطر قرار دهند. به همین دلیل لازم و ضروری است که عوامل موثر بر اضطراب و استرس در دانش آموزان شناسایی شده و مورد بررسی قرار گیرد اما ذکر این نکته خالی از لطف نیست که عوامل موثر بر این دو پدیده بسیار هستند و امکان پرداختن به همه آنها در این نوشتار وجود ندارد بنابراین ما در نوشتار علمی مروری حاضر برخی از عوامل مهم بر اضطراب و استرس در دانش آموزان را مورد بررسی قرار دادیم. نتایج بررسی ها نشان داد که عوامل متعدد فردی مانند رقابت با دیگران، عوامل خانوادگی مانند انتظارات بیش ازحد والدین و عوامل مدرسه ای مانند نوع امتحانات می توانند بر استرس و اضطراب دانش آموزا اثر گذار باشند.