فهرست مطالب

بیمه و کشاورزی - سال دوازدهم شماره 44 (تابستان 1394)

فصلنامه بیمه و کشاورزی
سال دوازدهم شماره 44 (تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/06/10
  • تعداد عناوین: 7
|
  • جواد ترکمانی* صفحات 5-24

    هدف از انجام این پژوهش، بررسی شیوه گرایش به مخاطره زارعان و همچنین، تعیین چگونگی تاثیر خصوصیت های عمده اقتصادی- اجتماعی زارعان، بویژه بیمه محصولات کشاورزی، بر این گرایش (تمایل(است. اطلاعات مورد نیاز، به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی و تکمیل پرسشنامه از زارعان شهرستان بیضا در استان فارس، در سال زراعی 1392-93 گردآوری شده است. آنگاه، شیوه گرایش زارعان به ریسک، از راه تخمین تابع مطلوبیت به روش اقتصادسنجی تعیین شد و سپس، به روش تحلیل واریانس، بررسی عوامل موثر بر گرایش (تمایل) به مخاطره، انجام گرفت.
    نتایج به دستآمده نشان داد، در زمینه بیشتر محصولات مورد بررسی، تغ ییر در واریانس و همچنین، میانگین تولید، واکنش زارعان را در پی داشته که نشاندهنده ریسک گریزی آنهاست. همچنین، متغیرهای بیمه محصولات کشاورزی، تعداد دفعات شرکت کردن در کلاس ترویجی، تجربه، تحصیلات و داشتن شغل غیرکشاورزی، به کاهش ریسک گریزی زارعان انجامیده؛ در حالی که، متغیر تعداد قطعات زمین، تاثیر معنیداری بر ریسک گریزی کشاورزان، نداشته است.

    کلیدواژگان: بیمه محصولات کشاورزی، گرایش به مخاطره، تحلیل واریانس-کواریانس
  • حمید ندیمی*، رضا افقی، شهاب هاشم بیگ محلاتی صفحات 25-44

    امروزه اقتصاد کشاورزی در ایران، با توجه به شرایط دشوار تولید در بخش کشاورزی، رابطه تنگاتنگی با بیمه کشاورزی پیدا کرده است. این در حالی است که بهره گیری نکردن از مدلهای مناسب برای تعیین ح قبیمه محصولات کشاورزی، چالش ها و تنگناهای مالی بسیاری را برای صندوق بیمه کشاورزی به همراه دارد. از همین رو، در این مقاله برای نخستین بار در بیمه کشاورزی ایران، برای تعیین ح قبیمه محصولات کشاورزی، از فرایند نوفه شلیک، بهره گیری شده و در آن، خسارت های گزارش شده در زمینه بیمه گندم دیم، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این راستا، نخست رابطه میان مدل فرایند خسارت های انباشته شده (به عنوان یک روش تعیین حق بیمه خالص) و فرایند نوفه شلیک، معرفی، و ویژگیهای مثبت این فرایند، برشمرده شده و محاسبه های مربوط برای تعیین حق بیمه خالص انجام پذیرفته؛ و پس از آن، اثر عوامل سربار، لحاظ شده است. سرانجام نیز، مقایسه ای میان نتایج این بررسی، با روش های کنونی به کار رفته در صندوق بیمه کشاورزی، انجام گرفته و دستاوردهای آن از دیدگاه اقتصاد کشاورزی، بررسی شده است.

    کلیدواژگان: بیمه محصولات کشاورزی، حق بیمه خالص، فرایند نوفه شلیک، عامل سربار، گندم دیم
  • جعفر داودی*، حسین باخدا صفحات 45-68

    کشاورزی، از مهمترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید؛ ولی ناپایداری طبیعت و ماهیت متغیر و پیش بینی ناپذیر پدیده ها و حوادث طبیعی، شرایطی ویژه را برای این بخش فراهم کرده که در نتیجه آن، تولیدات کشاورزی و آینده کشاورزان، با نبود قطعیت، همراه شده است. برای مهار و یا حداقل کاهش اثرهای منفی مخاطره های موجود در انجام فعالیت های کشاورزی، گستره بزرگی از برنامه های گوناگون مدیریت ریسک پیشنهاد شده است. در این میان، بیمه، یکی از روش های رویارویی با ریسک است که برپایه آن یک بیمه گر، تعهد می کند که زیان احتمالی یک بیمه گذار را در صورت رخدادن یک حادثه در یک دوره زمانی خاص، جبران کند. در این راستا، پژوهش پی ش رو، با بهره گیری از معیار نوسان، به اندازه گیری ریسک، پرداخته است. منظور از نوسان نیز، همان نوسان یک متغیر در اطراف میانگین و یا یک پارامتر تصادفی دیگر همچون واریانس و انحراف معیار است. در این زمینه، موضوع هایی همچون: تعداد بیمه گذار، سطح بیمه شده، حق بیمه پرداختی، تعداد خسارت، مبلغ خسارت و سطح خسارت، مورد تجزیه و تحلیل و سنجش انحراف معیار قرار گرفته است. از سویی، گذشته از موارد پیش گفته، در این پژوهش، تنها شرایط آب و هوایی، به بررسی گذاشته شد؛ زیرا منطقه مورد پژوهش (استان البرز)، از وسعت و مساحت چندانی برخوردار نیست و از سویی نیز، با توجه به یکسان بودن اثر عوامل پدید آورنده ریسک های غیراقلیمی مانند شرایط اجتماعی و اقتصادی که به یک شکل بر روی تمامی محصولات باغی مورد بررسی، اثر گذاشته است؛ همگی دارای انحراف معیار یکسان فرض شده اند. همچنین، در فرایند این پژوهش، نتایج به دست آمده پس از خوشه بندی مناطق برپایه ضریب خطر، در مدل SWOT قرار گرفت و راهبردهای به دست آمده، اولویت بندی شد. بهترین راهبردها نیز، نمایانگر این نکته های پیشنهادی است: نخست اینکه باید، دریافت امتیازها از نهادهای مرتبط با فعالیت های بهره برداران، وابسته و مشروط به شرط انجام بیمه محصولات باغی شود. دوم اینکه، تخفیف سنوات در حق بیمه محصول، تجمیع شود. و سرانجام اینکه، تعرفه بیمه با توجه به مناطق و برپایه ریسک، تغییر کند.

    کلیدواژگان: مدیریت ریسک، بیمه کشاورزی، محصولات باغی، مدل SWOT، استان البرز
  • داریوش حیاتی، فاطمه حفاری صفحات 69-100

    از آنجا که بخش کشاورزی، همواره با مخاطره های گوناگون محیطی و اقتصادی روبه روست، بیمه محصولات کشاورزی به عنوان ساز وکاری برای حفاظت از کشاورزان در برابر انواع مخاطره های طبیعی و اقتصادی، مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، مقایسه ویژگی های پذیرندگان و نپذیرندگان بیمه انار بوده که به روش پیمایش و با بهره گیری از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده در شهرستان نطنز در استان اصفهان انجام پذیرفته است. حجم نمونه با بهره گیری از فرمول کوکران، 250 نفر براورد شد که به کمک ابزار پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز از 190 نفر انار کار غیر بیمه گذار و 60 نفر انار کار بیمه گذار، گردآوری گردید. روایی صوری ابزار سنجش از راه پانل متخصصان و پایایی آن، با اجرای یک مطالعه راهنما و محاسبه آزمون آلفای کرونباخ، مورد ارزیابی و تایید قرار گرفت. یافته های برگرفته از پژوهش نشان داد که میان دو گروه بیمه گذار و غیر بیمه گذار (پذیرنده و نپذیرنده بیمه)، از نظر سن، تعداد نیروی کار خانوادگی، سابقه فعالیت باغداری، میزان دانش در زمینه بیمه، نوع نگرش پیرامون حق بیمه، درجه ریسک گریزی، شغل اصلی، میزان رضایتمندی از وام دریافتی، میزان عملکرد باغ انار، میزان کل درامد سالانه، میزان بهره گیری از منابع اطلاعاتی پیرامون بیمه و سابقه بیمه کردن، اختلاف معنی داری وجود داشته است. با توجه به نتایج تحلیل تشخیصی و توان تفکیک دو گروه مهمترین » سابقه بیمه کردن « بیمه گذار و غیر-بیمه گذار به وسیله شش متغیر مستقل، متغیر متغیر جدا کننده دو گروه بیمه گذار و غیر بیمه گذار بوده است. در پایان، با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهادهایی برای افزایش پذیرش بیمه از سوی کشاورزان، ارائه شده است.

    کلیدواژگان: بیمه، انار، پذیرش، ریسک، شهرستان نطنز
  • غلامحسین ساربان، محمودرضا فرزانه، فاطمه کوچکزایی * صفحات 101-120

    کشاورزی، همواره یکی از پر مخاطره ترین فعالیت های اقتصادی بوده است. هرساله، پدید آمدن حوادث طبیعی و آفت ها و بیماری های گیاهی، خسارت های فراوانی را به کشاورزان تحمیل می کند. بیمه محصولات کشاورزی، از جمله راهکارهای نوین برای رویارویی با خطرهای موجود در فعالیت های کشاورزی و کاهش نوسان های درامدی کشاورزان است؛ زیرا با بهره گیری از آن، هم می توان امنیت بیشتری را برای تولیدکنندگان محصولات کشاورزی و هم شرایط مطلوب تری را برای جلب و جذب کردن سرمایه های خصوصی در بخش کشاورزی، فراهم آورد. در این پژوهش، با به کارگیری روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 80 عدد پرسشنامه در شهرستان مه ولات در استان خراسان رضوی و از راه انجام محاسبه حضوری در سال 1391 تکمیل شده است. بررسی و تجزیه وتحلیل عوامل موثر بر پذیرش بیمه پسته کاران نیز، با کمک نرم افزار SPSS و با بهره گیری از مدل لاجیت انجام گرفت. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد، متغیرهای سن، میزان تجربه، سطح زیرکشت، تنوع تولیدی، میزان ارتباط کارشناسان و مسئولان بیمه، رابطه معنی داری با میزان پذیرش بیمه محصول پسته دارد.

    کلیدواژگان: پذیرش بیمه، مدل لاجیت، پسته کاران، شهرستان مه ولات
  • علی اصغر ستاره*، شاهو زارعی صفحات 121-134

    فعالیت های کشاورزی، پیوسته با خطرهای طبیعی روبه روست؛ زیرا تولید در این بخش، به طبیعت و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. یکی از راه های کاهش مخاطره ها، بهره گیری از بیمه محصولات کشاورزی است که موجب کاهش ریسک و بهبود توزیع درامد کشاورزان می شود. بنابراین، با توجه به اهمیت بیمه محصولات کشاورزی در کاهش خطرپذیری و تثبیت درامد کشاورزان، هدف کلی این پژوهش، بررسی نقش آموزش های ترویجی در پذیرش بیمه کشاورزی در میان کشاورزان شهرستان بیجار استان کردستان، در نظر گرفته شد. داده های مورد نیاز برای این پژوهش، با به کارگیری روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی از گندمکاران بیمه شده و بیمه نشده، با تکمیل پرسشنامه به شیوه مصاحبه حضوری، در سال زراعی 1391-92 گردآوری گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه نیز، ضریب آلفای کرونباخ به کار رفت که برابر با 0/80 به دست آمد و مناسب تشخیص داده شد. برپایه یافته های پژوهش، نتیجه به دست آمده از رگرسیون چند گانه نشان داد که متغیرهای ارتباط با شوراها و رهبران محلی، تماس با کارشناسان بیمه کشاورزی، شرکت کردن در کلاس های آموزشی - ترویجی و تماس با کارمندان بانک کشاورزی، 41/7 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کند.

    کلیدواژگان: آموزشهای ترویجی، پذیرش بیمه، گندم، شهرستان بیجار
  • زهرا حسینی ایوری*، مجید خزاعی فدافن صفحات 135-159

    بخش کشاورزی در چند سال گذشته، با آشفتگی ها، چالش ها و نوسانهای بسیاری، از جمله نوسانهای افزایش قیمت محصول و نهاده ها، روب هرو بوده است. در این میان، بحرانهای کلان اقتصادی، شیوع آفتها و بیماریها و حوادث نامساعد آب و هوایی مانند سیل و خشکسالی به دلیل تغییرات اقلیمی نیز، نوسانهای شدیدی را در تولید محصول، به دنبال داشته است. ناپایداری آب وهوا، خطری بزرگ برای تولید محصولات کشاورزی است و این خطر، به احتمال فراوان، زیر تاثیر تغییرات اقلیمی در آینده افزایش خواهد یافت. بررسی و ارزیابی موضوع جهانی تغییرات اقلیمی از پیچیدگی بسیاری برخوردار است؛ ولی دست کم این توافق عمومی وجود دارد که گرمترشدن فزاینده کره زمین در حال رویدادن است و فعالیتهای انسانی، آن را تشدید می کند. پیشبینی می شود که تغییرات اقلیمی، به افزایش متوسط دما ، افزایش تغییرات بارش باران و افزایش در دفعات پدیدآمدن و شدت رویدادهای ناگوار اقلیمی مانند خشکسالی و سیل، بینجامد. در نتیجه ناپایداری آب وهوا و تغییرات اقلیمی، کشاورزان به آسانی در دسترس مخاطره های چشمگیر تولید قرار می گیرند که به احتمال بسیار، در آینده افزایش نیز میی ابد. این مقاله، به بررسی خطرهای برخاسته از ناپایداری آب وهوا و تغییرات اقلیمی برای تولید محصولات کشاورزی، و روش های مدیریت ریسک، بویژه نقش بیمه محصولات کشاورزی به عنوان ابزاری موثر برای تولیدکنندگان کشاورزی می پردازد. در این راستا نشان داده می شود که اگرچه بیمه، به تنهایی نمی تواند ابزاری کامل در برابر پیامدهای گرمایش جهانی بویژه در نواحی با کاهش عملکرد در نتیجه تغییر اقلیم باشد؛ ولی این توانمندی را دارد که اثر افزایش رویدادهای ناگوار اقلیمی را بهبود دهد. از سویی، اگر احتمال پدید آمدن این رویدادها افزایش یابد، بیمه باید به هماهنگی و سازگاری حق بیمه های خود و تلاش برای پیشبینی چنین تغییراتی بپردازد؛ ولی به هرروی، همچنان ابزار سودمندی در چنین شرایطی خواهد بود.

    کلیدواژگان: تغییر اقلیم، بیمه محصولات کشاورزی، مدیریت ریسک، گرمایش زمین
|
  • Javad Torkamani* Pages 5-24

    The main objective of this study was to investigate the farmers’ attitude toward risk by using an econometric model.   Farmers' data for the current study were drawn out from 125 farmers of Beiza, in Fars province, who were selected by a stratified random sampling method.   The variance-covariance analysis which was used in this study indicated that farmers react to changes in the variance and an average of nearly all crops.   So, it was revealed risk aversion inthe farmers.   The results also indicated that, socio-economics factors, agricultural crop insurance, extension services, level of education, and non-farming jobs have negative influence on risk aversion.   The results shows that agricultural crop insurance has positive effect on decreasing farmers' degree of risk aversion, and thereby, enhancing their investment as well as farmers' income levels.

    Keywords: Agricultural Crop Insurance, Risk Aversion, Variance-Covariance Analysis
  • Hamid Nadimi*, Reza Ofoghi, Shahab Hashembeyg Mahalati Pages 25-44

    In Regards to the difficult condition of production in the agriculture market of Iran, currently agricultural insurance has a straight relationship with agricultural economics.   Lack of using appropriate methods for crop premium pricing will lead to huge deficits for Iranian Agricultural Insurance Fund (IAIF), so for the first time in agricultural insurance pricing in Iran, in this paper the method of shot noise processes has been applied.   The study has been focused on the recorded claims of rain feed wheat, reported by IAIF.   Noting a duality result relating the aggregate accumulated claims, as a method for calculating net premium, and shot noise process and distinguishing its virtues, calculations for net premium and loading factors will be proceeded.   Lastly the results of this paper will be compared with used premium rates in IAIF and the effects of using shot noise process for crop insurance pricing on agricultural economy will be discussed.

    Keywords: Agricultural Insurance, Net Premium, Shot Noise Process, Loading Factor, Rain Fed Wheat
  • Jafar Davoodi*, Hossein Ba Khoda Pages 45-68

    Agriculture is one of the most important parts of Iran’s economy .  Unstable climate and unpredictable variable nature of phenomena and natural disasters, have resulted in an uncertain future for agriculture and farmers source of income.   A wide range of strategies have been suggested by risk management in order to try to control or the least reduce negative effects of agricultural productive activities.   Insurance is one of the recent methods facing these risks, in which the insurer guarantees to compensate the probable detriments that may occur for the insured in a certain period of time.   Therefore the present study has applied fluctuation criterion to measure standard deviations by analyzing and assessing the number of insured people, indemnities, the quantity of insured, premium, and the amount of indemnities.   Due to equal effect of social and economic conditions on all the arboretum yields and limited scope of the province these factors were assumed to have the same standard deviation.   The results of the survey clustered upon the peril coefficient and was analyzed by the SWOT model.   The best outcome strategies were prioritized as listed below.   -Prehension state subsidies privileges must be subjected only by insuring the Garden Products .   -Rebate bonus of perils based on the current premium of Garden Products .   -The premium of Garden Products must differ upon the local peril coefficient.

    Keywords: Risk Management, Agricultural Insurance, Garden Products, SWOT Model, AlborzProvince
  • Daryoush Hayati*, Daryoosh Hayati, Fatemeh Hafari Pages 69-100

    As agricultural sector is generally confrontedby economic and environmental threats, agricultural insurance has been considered as an appropriate mechanism to protect farmers against these threats.   The purpose of this study is to compare Adopters' and Non-adopters' characteristics among pomegranate orchard owners in Natanz County.   A survey technique was used as a research method.   Stratified random sampling was appliedto collect data from 250 farmers of Natanz County based on Cochran sampling formula.   Data was collected among 190 orchard owners who did not adopt and 60 orchard owners who did adopt insurance service.   A questionnaire was employed as a tool for gathering data the validity of which was confirmed by a group of professionals.   Also, a pilot study was conducted and Cronbach's alpha test was calculated to determine the data collection instrument reliability.   Findings revealed that there were significant differences between adopters and non-adopters of insurance services in relation to age; number of household’ work force; orchard workers experience; level of knowledge towards insurance advantages; attitude towards insurance fee; degree of risk aversion; main profession; degree of satisfaction towards received amount of loan; tonnage of pomegranate production; total amount of annual income; level of received information towards insurance.   According to discriminate analysis results, six independent variables could discriminate two groups of treatments.   "Insurance experience toward agricultural insurance" was the main discriminator in this regard.   Some recommendations have been presented to enhance adoption rate of agricultural insurance, based on research results.

    Keywords: Insurance, Pomegranate, Natanz, Adoption, Risk
  • Gholamhossein Sareban*, Mahmoud Reza Farzaneh, Fatemeh Kochakzaei Pages 101-120

    Agriculture has always been among the most risky economic activities.   Each year natural disasters as well as pests and plant diseases impose heavy damage on the farmers.   Crop insurance is one of the new strategies for coping with risks in agricultural activities and reducing farmers income fluctuations; because through its use both further security would be provided for agricultural producers and better conditions for attracting private investments in the agriculture sector.   In this research, by using simple random sampling, a total of 80 questionnaires and interviews in the year 1391 (2012) were conducted in the city of Mahvalat City in Razavi Khorasan province.   Factors effective in acceptance for insuring pistachio growers were also studied through SPSS software and Logit Model.   Result show that variables such as age, level of experience, areas under cultivation, production variety, contact level with insurance experts and officials, have significant effect on accepting pistachio insurance.

    Keywords: Insurance Acceptance, Logit Model, Pistachio Growers, City of Mahvalat
  • Ali Asghar Setare*, Shahoo Zarei Pages 121-134

    Agricultural activities are constantly facing natural hazards.   The reason is that production in this section is tied up to climatic conditions and nature.   One way to reduce risks is using agricultural crops insurance available to reduce risk and improve income distribution among farmers.   Therefore given the importance of agricultural products insurance in reducing risks and stabilizing farmers’ income, the main purpose of this research is to role of extension training activities on agricultural crops insurance acceptance among farmers in Bijar city.   The data were collected through application of categorized random sampling for insured and non-insured wheat cultivators and completion of a questionnaire, based on personal interviews, in 2012-2013.   The Coronbach Alpha coefficient was used to determine the reliability of the questionnaire which was set at 0/80 and thus was considered as being favorable.   Results of stepwise multiple regression also indicated that 41/7 percent of variation in the dependent variable was explained by the variables including; contact with agricultural insurance experts, attendance in extension training class and contacting the staff of the Agricultural Bank.

    Keywords: Extension Training, Insurance Acceptance, Wheat, Bijar City
  • Zahra Hosseini*, Majid Khazaii Fadayen Pages 135-159

    Recent years have been tumultuous in the agricultural sector.   Product and input price volatility have increased.  macro-economic disturbances, disease outbreaks and adverse weather events such as floods and droughts.   The latter may become more frequent through climate change and has led to volatility in production.   Climate variability is a major risk for agricultural production, and this risk is likely to increase under future climate change.   The global climate change issue is complex.   There is now general agreement that global warming is occurring, and that human activities contribute to it.   Future climate change is predicted to lead to warmer average temperatures, increased rainfall variability, and increases in the frequency and severity of extreme climatic events such as droughts and floods.   As a result of climate variability and climate change, farmers could very well be exposed to significant production risks, which are likely to increase in the future.   This paper examines the risks of climate variability and climate change in agricultural production and discusses, in particular, risk management as the most effective tool for agricultural producers for managing these risks.   If their probability increases, insurance will have to adapt its premiums and attempt to foresee such changes, but it will potentially be a useful tool in such a circumstances.

    Keywords: Climate Change, Crop Insurance, Risk Management, Global Warming