ماهنامه بازتاب اندیشه
پیاپی 66 (مهر 1384)

پس از واقعه یازدهم سپتامبر برخی متفکران از جمله هابرماس و دریدا که نمایندگان اصلی دو نگرش هستند به بحث درباره آن پرداختند. آنها در این گفتگو با واکنش سریع آمریکا برای حمله، مخالف بودند و در ارائه تعریف مشخصی از تروریسم تردید دارند. هردو معتقدند، باید از اصل بین المللی کلاسیک، مبنی بر دولت - ملت به نظم جدید جهانی مبتنی بر وحدت قاره ها برسیم. ویژگی بارز این رویداد را جهان ارتباطی و شبح گونه بودند تروریسم می دانند. این گفتگو توسط بورادوری انجام شده است. او برا این باور است که فلسفه، کمک گران بهایی می کند تا به درک تروریسم برسیم...

رنه ژیرار مبتکر فرضیه ای به نام رقابت تقلیدی است و خشونت و اعمال انتحاری از جمله حادثه 11 سپتامبر را با این فرضیه توجیه می کند. بنابر رقابت تقلیدی، ریشه، همه خشونت ها، میل آدمیان به تقلید از دیگری برای دست یابی به چیزهایی که او دارد می باشد. و کسانی که در این رقابت شکست می خورند و سرخورده می شوند، به خشونت متوسل می شوند. وی نظریه اسلام درباره مرگ را اسرار آمیز می داند و فداکاری شهید در فرهنگ مسلمانان را سرمشق مسلمانان دیگر می شمارد، ولی قربانی در مسیحیت چنین معنایی را افاده نمی کند. در مجموع خشونت را با اسلام سازگار و ناسازگار با مسیحیت می داند.

سخنرانی ارائه شده، در هیجدهمین اردوی سالانه فرهنگی - سیاسی انجمن های اسلامی، در دانشگاه تربیت معلم تهران با بتیین دو نوع جامعه: جامعه مبتنی بر عقل مدرن ابزاری، جامعه مبتنی بر سنت دینی و حاکمیت احکام فقهی، به بیان دیدگاه های خود، در خصوص جامعه سکولاری که در آن نیروی عقل خودآگاه و خلاق، با دوراندیشی و جامعه نگری عمل می کند و درضمن، ارزش های اخلاقی و معنوی را نیز در خود دارد، می پردازند...

نویسنده تلاش دارد، تا چالش فرهنگ ها و تمدن ها را در دو سطح داخلی و بین المللی به تحلیل بکشد. وی معتقد است که، در درون جامعه ما، زمینه ها رواج تحجر و خرافه پرستی رو به افزایش است و همین امر باعث افزایش تنش ما با دیگر دولت ها می شود.

نویسنده در این مقاله، از تعریف تمدن اسلامی از دیدگاه جامعه شناسی و بیان معانی تمدن و فرهنگ نتیجه می گیرد که گفتگوی تمدن ها، گفتگوی فرهنگ هاست. نویسنده، ضمن این که گفتگوی تمدن ها را فرصت می شمارد، آن را در صورتی که دست اندگراران با تمدن اسلامی آشنائی نداشته باشند، نوعی تهدید می انگارد و در قسمتی از مقاله نتایج مفید و ثمر بخش گفتگوی تمدن ها را برشمرده و شناخت و کشف عوامل شکوفایی تمدن اسلای را از جمله نتایج گفتگوی تمدن ها می داند...

به مناسبت سال جهانی فیزیک، استاد ارجمند آقای دکتر گلشنی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، و رئیس گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف و عضور شورای عالی فرهنگی کشور دو سخنرانی در تبریز و تهران ایراد کرده اند که متن سخنرانی ایشان در روزنامه اطلاعات به تاریخ 21 و 22 شهریور 1384 در دو قسمت به چاپ رسیده است. ایشان پس از اتمام سخنرانی به برخی از پرسش های مطرح شده از جانب شنوندگان، پاسخ دادند که در این مجال یکی از پرسش ها و پاسخ ایشان را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم...

آقای آمار تیاسن، در مقاله خود، به دنبال این امر است که پدیده دموکراسی را به عنوان مهم ترین حادثه قرن بیستم که در آن آکنده از حوادث مهم است، معرفی کند. با یادآوری این مطلب که اصل تفکر و رویه دموکراسی، امری بوده که ریشه در دولت شهرهای یونان باستان دارد و صرف نو بودن آن به جهت فراگیری و تکامل آن می باشد. ایشان در کنار این امر، خواهان بیان دو مطلب اساسی دیگر نیز می باشند که یکی عبارت است از، ارتباط بین دوموکراتیک بودن دکشور و عدم وجود بحران ها و قحطی بزرگ که برای تقریب به ذهن بودن، به فرآیند تاریخی هند و چین اشاره می کنند...

انیستیتوی آمریکایی برای صلح با همکاری مرکز مطالعات اسلام و دموکراسی - که تحت حمایت مالی انستیتو است - سمیناری با عنوان اجتهاد: برداشت جدید از اصول اسلامی برای قرن بیست و یکم برگزار کردند که در پنج محور توسط چهار نفر انتشار یافته است. محور ها و سوالات اساسی عبارتند از: 1. کاربرد اجتهاد چیست؟ و چگونه می تواند پاسخگوی نیازهای قرن بیست و یکم باشد، 2. مجتهد کیست؟ و چگونه می توان اجتهاد را دوباره زنده کرد؟، 3. عمده ترین مشکلات فراروی مسلمانان کدامند و ناتوانی های مسلمانان در مواجهه با آنها چگونه قابل رفع اند؟...