ماهنامه بازتاب اندیشه
پیاپی 68 (آذر 1384)

نوشته حاضر گزارشی از گفتگو با رضا اکبریان درباره استقلال فلسفه مشائین در دوره اسلامی از فلسفه یونان است. ایشان در این گفتار به نکاتی اشاره و تصریح نموده اند که از جهاتی قابل نقد و بررسی است که مورد اشاره قرار می گیرد. نکاتی مثل وجوه تمایز فلسفه اسلامی (مشائین) از فلسفه ارسطو، نوآوری های فلاسفه اسلامی، تعامل فلاسفه اسلامی با قرآن و معارف اهل بیت علیه السلام.

با توجه به خطرات امر اجتهاد و ضرورت تحول در علوم دین بازشناسی و مواجهه با عوامل رکود این رشته از اهمیت فراوانی برخوردار می شود. کاربردی ترین تقسیم موانع تفکیک آن به برونی و درونی آفاقی و انفسی است. عوامل بازدارنده ای که معطوف به بیرون وجود محققان و اصحاب علوم دین است آفاقی نامیده می شود و عواملی را که به نحو درونی ارباب علم دین را از تولید علمی بازداشته انفسی می نامیم. ...

نویسنده در نوشتار حاضر با استناد به گفتار برخی از اندیشمندان و پژوهشگران در زمینه شرق شناسی در صدد ارائه عظمت میراث گسترده اسلام در دوره شکوفایی آن و بهره جویی های فراوان جهان غرب از این میراث می باشد. ...

در این مقاله زن از سه بعد تاریخی، فقهی و عرفانی مورد مطالعه قرار می گیرد. در این سه عرصه اسلام به زن عزت و هویت بخشیده است. با بررسی شخصیت زنان نامدار در قرآن کریم روشن می شود که زن با حضور مومنانه و عارفانه می تواند منشا اثر و تعالی جامعه باشد. در دوران انقلاب اسلامی زنان با حفظ شئونات اخلاقی و طهارت نفس، در همه عرصه ها بویژه دفاع مقدس تاثیر گذار بودند. ...

مسئله هم ارزی جرم – انرژی که از نسبت خاص انیشتین در سال 1905 میلادی آغاز شد یک قرن است که محافل علمی دنیا را به خود مشغول ساخته است. نقطه نظرهای پراکنده ای که از سوی غالب دانشمندان فیلسوف ارائه شده چالش ها و پیچیدگی های این موضوع را به طور جدی بیشتر کرده است. ...

آقای ابراهیم یزدی در این مقاله با اشاره به جنبش اصلاح طلبی ایران در دهه اخیر به علل عدم موفقیت آنان اشاره می کند و در این راستا به مقوله عملکرد و فوائد احزاب و نقش احزاب در جامعه ایران می پردازند. وی در ابتدای کلام به ضعف احزاب حامی اصلاحات و روشن فکران اشاره می کند و آن را به طور عمده در دو چیز نام می برد. ...

نگارنده معتقد است که مشارکت سیاسی از طریق تشکیل حزب در چارچوب اصل امر به معروف و نهی از منکر یکی از وظایف دینی است و نقش مهمی در اصلاح جامعه دارد در عصر حاضر به علت پیچیده شدن امور و ارتباط مسائل با یکدیگر یک نفر نمی تواند درک همه جانبه از مسائل پیدا کند مگر آنکه از مشورت و همکاری کارشناسان بهره مند شود. ...

نویسنده با هدف ترویج اندیشه تقریب میان مذاهب اسلامی به بحث درباره اجتهاد ضرورت آن و تفاوت آن با وحی الاهی پرداخته و یادآورد شده که به دلیل ظهور مسائل نوپیدا و پیشرفت جوامع بشری اجتهاد ضرورت می یابد و از آنجا که اجتهاد صورتی و وجهی از وجوه فهم وحی به وسیله انسان است. ...

مؤلف گرامی روابط بین ایران، اروپا و آمریکا را به شکل یک معادله دو مجهولی که نتیجه آن انزوا ایران می باشد ترسیم کرده است. ایشان در این مقاله، به سه فرایند اشاره دارند: الف: واگرایی و دور شدن اروپا از ایران که نشات گرفته از پافشاری ایران بر خط قرمز خود در مسئله هسته ای است. ب: به جهت منافع یکسانی که برای اروپا و آمریکا در دنیای حاضر و بخصوص بعد از 11 سپتامبر، ایجاد شده است، اروپا و آمریکا به سمت همگرایی در حرکتند. ج: از آنجایی که ایران برای کسب سعادت و به روزی نیازمند به یک تکیه گاه است، لذا زمانی که ایران تکیه خود، یعنی اروپا را به جهت تاکید بر خط قرمز خود، از دست بدهد به یک انزوای جهانی کشیده می شود، که به نفع منافع ملی ما می باشد...

آنچه که نویسنده مقاله مطرح می کنند این است که؛ 1. براساس تعالیم زرتشت دوستی خود را نسبت به همه جهانیان اعلام می کند و دشمنی خود را تنها با تعالیمی می داند که از 1400 سال قبل تاکنون، ایرانیان را به بند کشیده است؛ 2. با نقل قول نویسندگانی که به نحوی ورود مسلمانان به ایران را برای ایرانیان مفید دانسته اند آنان را مورد اهانت قرار می دهد و مطالبشان را به تمسخر می گیرد؛ 3. ایرانیان را دارای فرهنگ و تمدن بزرگ می داند که مسلمانان با ورود خود به ایران با تخریب بناها، آتش زدن کتابها و کتابخانه ها و ریشه کنی زبان پهلوی آن را محو کرده اند؛ 4. او می گوید: در همه مناطق ایران، مسلمانان با مقاومت ملت ایران روبرو شدند؛ ...