فصلنامه پازند
پیاپی 2 (تابستان 1383)

مقاله حاضر با هدف معرفی آرای مهم ترین متفکران و مکاتب فکری معاصر درباره رابطه زبان و ذهن و نقد و بررسی این نگرش ها به تدوین درآمده است. برای دستیابی به این هدف هر دیدگاه پس از معرفی و ذکر سابقه تاریخی آن مورد بازبینی قرار خواهد گرفت و در نهایت دیدگاه نویسنده این سطور در این زمینه معرفی خواهد شد.

نوشته حاضر، نقش عوامل مختلف را در انتخاب نام افراد یک جامعه مرور می نماید. انگیزه انتخاب موضوع از نظر نگارنده این سطور، شاخص های متعددی است که جدای از بررسی های روانشناختی، از ارزش والائی در بررسی های جامعه شناختی و خصوصا زبانشناختی نیز برخوردارند.

نوع نگرشی که ما در برخورد با زبان اتخاذ می کنیم، خود دنیایی از رازها را بر ما می گشاید. نمی توان بر ذهن غالب شد، مگر آنگاه که ذهن در تسلط ما باشد، حدود آن را بشناسیم و مرزهایش را دریابیم. این مقاله که به توصیف یکی از این صدها نگرش خاص به زبان - شیوه پدیدار شناسانه - اختصاص داده شده، سعی بر آن دارد تا دیدگاه و نگرش دو تن از نویسندگان برجسته ای چون ژان پل سارتر و جوزف کنراد را درباره زبان بررسی کند. البته این نوشته نقد ادبی این دو اثر نیست، بلکه حاصل دریافتهای نگارنده از لابه لای کاوش در زبان و شیوه بکارگیری آن در روایت است، که اگر چه در نگاه اول متفاوت از نمونه های ادبی مشابه آن در رمان به نظر می رسد، دنیایی از رازها و دیدگاه های فلسفی و اندیشه های غالب عصر خویش را در خود نهفته دارد.

مطالعات زبانی در غرب ابتدا بصورت تحقیقی فلسفی در مورد منشاهای زبان بود. یونانیان (قرن سوم و چهارم پیش از میلاد) مطالعه زبان را اساسا با توضیح منشا و خاستگاه آن شروع نمودند. قاعده گرایان فرضیاتی را مطرح نمودند که ارتباط بین شکل زبان یا صورت (یعنی نخست اصوات و لغات) و معنی را اساسا قراردادی می دانستند و این قرارداد بین افراد جامعه بود.

بهاءالدین محمد، پسر شیخ حسین بن عبدالصمد، ملقب به بهاءالدین عاملی(غلامحسین مصاحب، دایره المعارف فارسی،ص 1522) یا شیخ بهایی در بیست و هفتم ذیحجه سال 953 ه. ق. به دنیا آمد. نسبت وی به حارث همدانی، یار و همراه حضرت علی (ع) باز می گردد

در این نوشته «هنجار گریزی» در شعر «ری را» ی نیما به عنوان تبیین کننده پاره ای از حرفهای وی درباره شعر بررسی می شود. نیما معتقد است باید شعر را به طبیعت بیان نثر نزدیک کند، همچنین می گوید: «شعر باید مشکل فهمیده و آسان گفته شود.»...

این تحقیق برای بررسی تاثیر برخی از استراتژی های مهارت خواندن قبل از متن(یعنی معرفی لغات جدید، خواندن خلاصه قبل از متن، راهنمای پیش بینی، سئوال های حقیقی نشانه ای قبل از متن و نمودار k-w) بر درک مطلب دانشجویان ایرانی رشته زبان انگلیسی در سطوح مختلف مقدماتی و پیشرفته در مهارت خواندن انجام شد. نتیجه اصلی این تحقیق آن بود که هر پنج استراتژی مهارت خواندن قبل از متن، بر درک مطلب دانشجویان تاثیر می گذارد. بعلاوه متوجه شدیم که سطوح مهارت خواندن دانشجویان ایرانی رشته زبان انگلیسی و استفاده از استراتژی های مذکور توسط آنها، ارتباطی وجود دارد. همچنین به این نتیجه رسیدیم که دانشجویان سطح مقدماتی مهارت خواندن، در درک مطلب متن هایی که تمرین لغت داشت و بوسیله آن طرحواره زبانی آنها فعال می شد، موفق تر بودند. اما در مورد درک دیگر متن ها که چهار استراتژی دیگری قبل از متن داشتند، دانشجویان سطح پیشرفته مهارت خواندن از گروهی که از نظر مهارت خواندن در سطح مقدماتی قرار داشتند، بهتر و موفق تر عمل کردند.