مجله کشاورزی دانشگاه تهران
سال سوم شماره 1 (پیاپی 3، فروردین 1380)

در اثر فرآیند پوست گیری درکارخانه های تهیه ی آرد مقداری از ویتامین ها و مواد معدنی گندم از بین می رود‘ با توجه به اینکه آب پنیر دارای ارزش غذایی فراوان به ویژه از نظر لاکتوز و فسفات کلسیم غنی می باشد می توان این کمبود را تا حدی توسط آب پنیر جبران کرد. همچنین به وسیله آب پنیر می توان بیاتی نان را به طور مؤثری به تعویق انداخت و نیز خواص فیزیکو شیمیایی نان حاصل را بهبود بخشید. در این تحقیق اثر آب پنیر بر روی نان بربری مورد مطالعه قرار گرفت. اثر افزودن آب پنیر ‘ به جای قسمتی از آب مورد استفاده درخمیر در چهار سطح 20‘30‘40و 50 درصد در نان های تهیه شده با نمونه ی شاهد(بدون آب پنیر) مقایسه گردید. تیمارها در سه روز متوالی تحت آزمایش ویسکوالاستوگراف قرار گرفت و از لحاظ سه فاکتور تراکم پذیری ‘ قوام و برگشت پذیری مورد ارزیابی واقع شد. از نظر تراکم پذیری و قوام بهترین تیمار‘ غلظت 20 درصد آب پنیر شناخته شدو از نظر حجم مخصوص‘ غلظت 20 درصد پس از نمونه ی شاهد دارای بهترین و بیشترین حجم مخصوص بود. با افزودن آب پنیر زمان تخمیر ثانویه 27 درصد ‘ زمان تخمیر نهایی 25 درصد و زمان پخت نان بربری 26 درصد نسبت به نمونه ی شاهد‘ کاهش نشان داد. از نظر خواص حسی‘ ظاهری و آزمون داوران نمونه های حاوی آب پنیر از نظر چسبندگی پوسته به مغز‘ طعم و خصوصا بو از نمونه ی شاهد بهتر بود.

در این بررسی ارقام Green mingnonett و All year که به ترتیب به قارچ Fusarium oxysporum f.sp. Lactucum مقاوم و حساس هستند‘ از نظر هیستوپاتولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفتند. گیاهچه های 15 روزه به روش غوطه ور کردن ریشه در سوسپانسیون اسپور قارچ عامل بیماری با غلظت 106×5اسپور در میلی لیتر مایه زنی شدند. نمونه برداری در زمان های 3‘6‘10 و20 روز پس از مایه زنی انجام شد. نمونه ها پس از برش و نگهداری در محلولهای تثبیت کننده و رنگ آمیزی ‘ مورد مطالعه ی میکروسکوپی قرارگرفتند. در رقم حساس All year تغییرات مهم بافت شناختی‘ شامل تغییر رنگ در سیستم آوندی ‘ انسداد آوندی ‘ تیلوز و اضمحلال بافت در ناحیه ی آوندی مشاهده گردید. همچنین رشته های میسلیوم به صورت درون و بین سلولی در ناحیه ی کورتکس ریشه توسعه یافت و پیشرفت قارچ عمدتا به سمت استوانه ای مرکزی بود. در طی این تحقیق فقط انسداد آوندی در رقم مقاوم Green Mignonett مشاهده شد.

طی سال های 1377-1376 ‘ تاثیر غلظت های مختلف روغن امولسیون شونده (1‘5/1‘2‘5/2و 3 درصد) با یک تیمار شاهد بر روی مراحل پورگی پسیل زیتون Euphyllura olivine در هفته ی اول ادیبهشت(قبل از بازشدن گل ها) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از آفت یک روز قبل و پنج روز بعد از محلول پاشی به روش قطع سرشاخه و شمارش تعداد پوره های زنده و همچنین محاسبه درصد تلفات تیمارها با استفاده از فرمول سان- شپارد انجام گرفت. نتایج نشان داد که پنج تیمار روغن از نظر آماری اختلاف معنی دار نداشتند. مطالعه درصد آلودگی شاخه ها به ترشحات آفت حدود 25 روز پس از محلول پاشی نشان داد که بین تیمارهای روغن پاشی نشان داد که بین تیمارهای روغن پاشی شده اختلاف معنی داری وجود ندارد‘ ولی در بین تیمارهای روغن پاشی شده و تیمار شاهد اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. آزمون دانکن تیمار شاهد (با 33/66 درصدآلودگی شاخه) و 5 تیمار روغن را در دو گروه جداگانه و با اختلاف معنی دار از هم جای داده است. طی دو سال بررسی هیچ گونه علائم گیاهسوزی در اثر کاربرد روغن امولسیون شونده بر روی درختان زیتون مشاهده نگردید. لذا در مقایسه با سایر تیمارها روغن یک درصد قابل توصیه می باشد.

کنه ی قرمز اروپایی (panonychus ulmi) از آفاتت مهم ارقام قرمز و زرد درختان سیب به شمار می آید. در این بررسی تاثیر فرومون جنسی Stirrup-M که به عنوان یک عامل افزایش دهنده ی تاثیر کنه کش ها علیه کنه مزبور معرفی شده است ‘ در باغ های سیب منطقه کرج و دماوند مورد بررسی قرارگرفت. در سال1374 در باغ های سیب کرج تاثیرپروپال (آزوسیکلوتین)و پروپال+فرومون و در سال 1375 در باغ های سیب دماوند تاثیر امیتراز(میتاک)‘اومایت (پروپارژیت) ‘ نئورون (بروموپروپیلات) ‘ سیترازون (بنزوکسیمات) با فرومون و بدون فرومون علیه کنه ی قرمز اروپایی در چهار تکرار و درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفت. با استفاده از روش هندرسون- تیلتون درصد تلفات آفت کنه مشخص شد و تجزیه واریانس روی اعداد به دست آمده انجام گرفت. درصد تلفات کنه کش پروپال ‘ امیتراز‘ اومایت‘ نئورون و سیترازون به ترتیب به مقدار31/58‘69/67‘21/81‘18/82و52/83 بود درحالی که ترکیب همین سموم با فرومون باعث افزایش درصد تلفات در تیمارهای پروپال (04/70 درصد) ‘ اومایت(22/88 درصد) ‘ نئورون(76/83درصد) و سیترازون(76/87درصد) و کاهش درصد تلفات در تیمار امیتراز (41/66 درصد) گردید. حداکثر و حداقل تاثیر فرومون به ترتیب در تیمار پروپال+ فرومون به میزان 73/11 درصد و امیتراز + فرومون به میزان 28/1- درصد مشاهده شد. در همین مطالعه روشن گردید که تاثیر فرومون روی نسل های تشکیل شده بعد از سم پاشی و همچنین روی مراحل نمفی در مقایسه با مرحله بلوغ بیشتر بوده است.

هیدرولیک جریان در آبگذرهای ساده با مقطع و شیب ثابت شناخته شده می باشد. رقوم سطح آب در بالادست یک آبگذر به وسیله ی نقطه ی کنترل تعیین می گردد. در یک آبگذر ساده‘ نقطه ی کنترل در مقطع ورودی یا خروجی آن است. لکن در برخی کشورها‘ مانند انگلستان که بر اثر توسعه ی تجاری و شهری‘ رودخانه ها و جویبارها با مقاطع‘ شیب های مختلف و مصالح گوناگون در سال های متمادی سرپوشیده و تبدیل به آبگذر شده اند‘ فاکتورهای متعددی وجود دارد که هیدرولیک جریان در آبگذرها را "پیچیده " کرده است به طوریکه هیدرولیک جریان به آسانی در آنها قابل پیش بینی نیست. نتیجه ی مطالعات آزمایشگاهی از رفتار هیدرولیکی یک مدل فیزیکی از یک آبگذر‘ متشکل از دو مجرای متوالی با دو شکل سطح مقطع متفاوت‘ نشان می دهد که هیدرولیک جریان بر اثر جابجایی موقعیت مقطع کنترل و یا تغییر در محل نقطه ی "خود -هواگیری" (شروع به پر شدن مجرا) تغییر خواهد کرد. پیش بینی این تغییرات مشکل است. در آبگذرهای پیچیده‘ علاوه بر قرار گرفتن نقاط کنترل در مقاطع ورودی و خروجی همانند آبگذرهای ساده ‘ نقطه ی کنترل اصلی ممکن است داخل آبگذر قرارگیرد به طوریکه قسمت هایی از مجرا به صورت کاملا پرو قسمت هایی به صورت نیمه پر عمل نماید. همچنین ممکن است بخش هایی از جریان‘ متغیر تدریجی و بخش هایی متغیر سریع باشند و به دفعات درآبگذر ‘ جهش هیدرولیکی رخ دهد.

با استفاده از اطلاعات موجود در مرکز مطالعه و تکثیر مرغ بومی مازندران و مطالعه ی عوامل مؤثر بر هزینه ها و در آمدهای مربوط به پرورش مرغ بومی‘ یک مدل ریاضی طراحی گردید و پارامترها و ارزش اقتصادی صفات برآورد شد. آنگاه حساسیت مدل نسبت به تغییرات هر یک از پارامترهای مدل محاسبه شد. مدل مورد مطالعه در این تحقیق رامی توان با اندکی تغییر‘ در برنامه های اصلاح نژاد مرغ بومی درسایر نقاط کشور نیز استفاده نمود. حساسیت مدل طراحی شده را می توان با تغییر پارامترها در دامنه ی مورد قبول آزمایش کرد و با استفاده از پارامترهای برآورد شده در هر زمان‘ ارزشهای اقتصادی مناسب را برآورد کرد. با استفاده از مدل طراحی شده ضرایب 36/3‘72/91‘07/52 و 1/74- به ترتیب برای صفات وزن بدن در هشت هفتگی‘ تعداد تخم مرغ درسه ماه اول تولید‘ وزن تخم مرغ و سن بلوغ جنسی حاصل شد.

آنتی اکسیدان ها به عنوان افزودنی های غذایی برای افزایش عمر مفید روغن ها و غذاهای چرب و حفظ کیفیت آنها در طول نگهداری و مصرف به کار برده می شوند. پژوهش های انجام شده حاکی از آن است که امکان دارد برخی از آنتی اکسیدان های سنتزی دارای اثرات زیان آوری در بدن باشند‘ بدین جهت در طی سال های گذشته‘ توجه خاصی به کاربرد آنتی اکسیدان طبیعی در صنایع غذایی معطوف شده است. منابع گیاهی از جمله گیاهان علفی با دارا بودن ترکیبات فنولی به عنوان آنتی اکسیدان های طبیعی مدنظر قرار گرفته اند‘ به علاوه نشان داده شده است که برخی از این ترکیبات دارای اثرات بیولوژیکی مفید (ضد سرطان زایی و ضد موتاژنیک) نیز می باشند. در این پژوهش عصاره ی متانولی تخلیص یافته ی برخی گونه های بومی جنس سالویا از تیره ی نعناع جهت بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی در روغن کلزا و با استفاده از آزمون گرمخانه در 60 درجه سانتیگراد و اندازه گیری عدد پراکسید‘عدد پراکسید ‘ میزان تشکیل پیوندهای دو گانه مزدوج و عدد آنیسیدین مورد ارزیابی قرار گرفت. فعالیت عصاره های جنس سالویا با برخی آنتی اکسیدان های سنتزی و طبیعی یعنی TBHQ ‘ آسکوربیل پالمیات‘ عصاره ی مریم گلی و اکلیل کوهی مقایسه گردید. خاصیت آنتی اکسیدانی S.virgata jacq, s.reuteriana Boiss, Bunge,, s.atropatanaو s.hydragea DC ex Benth رضایت بخش نبود. مؤثرترین گونه s.verticillata L. بود که فعالیت آنتی اکسیدان قابل ملاحظه ای داشت و به عنوان منبع خوبی از آنتی اکسیدان طبیعی معرفی می گردد. برای اطلاعات بیشتر به متن انگلیسی این مقاله مراجعه شود.

آزمایش دو ساله ای بر روی دو رقم سویای زودرس اصلاح شده ی روسی انجام گرفت. هدف از آزمایش‘ بررسی امکان تولید سویا برای اولین بار در شرایط آب وهوایی جنوب شرقی انگلستان و تاثیر میزان ازت مصرفی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد این گیاه بود. مقادیر صفر تا100 کیلوگرم ازت خالص در هکتار طی سال های 1995 با کمبود آب و 1996 بدون کمبود آب به کار برده شد. کاربرد ازت برای تولید بذر سویا تاثیر قابل ملاحظه ای بر وزن ساقه‘ برگ‘ غلاف‘ بذر و عملکرد ماده ی خشک داشت. عملکرد بذر در سال اول به دلیل کمبود رطوبت و پایین بودن میزان ماده ی خشک‘ تولیدی نسبت به سال دوم بسیار پایین تر بود. دو رقم مورد آزمایش از لحاظ تولید بذر اختلافی نداشتند ولی صفات تعداد شاخه در بوته‘ تعداد بذر در غلاف و وزن 100 دانه بین ارقام و سال ها متفاوت بود. میزان پروتین بذر سویا درهر دو سال نسبت به افزایش میزان ازت واکنش مثبت نشان داد در حالی که میزان روغن آن کاهش یافت. شاخص برداشت در اثر کاربرد کود ازته تنها در سال دوم متفاوت بود ولی این صفت بین سالها تغییر یافت. توزیع غلاف ها و بذور در امتداد ساقه ی اصلی در گروه های مختلف بین دو رقم تفاوت داشت. برای اطلاعات بیشتر به متن انگلیسی این مقاله مراجعه شود. واژه های کلیدی تغییرات آب وهوایی توزیع غلاف ها سویا عملکرد بذر