نشریه صنعت مقاوم سازی و بهسازی
پیاپی 6 (پاییز 1392)

در این مقاله، منحنی شکنندگی آسیب پذیری لرزه ای بر مبنای جابجائی نسبی ساختمان های بتنی مورد بررسی قرار گرفته است. منحنی شکست تحت اثر زلزله های انتخابی در ساختمان بتنی که توسط نرم افزار تحلیل غیرخطی OpenSEES به صورت دوبعدی مدل سازی شده است، بدست آمده است. دقت منحنی شکست حاصل از روش های تحلیل استاتیکی غیرخطی (NSP) رایج نسبت به منحنی شکست حاصل از روش تحلیل تاریخچه ی زمانی غیرخطی (NTHA) مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این بررسی، تغییرمکان جانبی نسبی سازه ها به عنوان معیار آسیب در نظر گرفته شده است، و حدود تعیین شده برای تغییرمکان جانبی نسبی در دستورالعمل HAZUS برای تعیین حالات خرابی مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی جایگزینی روش های تحلیل پوش آور افزایشی (IPA) با حاشیه اطمینان کافی به جای تحلیل های دینامیکی افزایشی (IDA) در تهیه منحنی شکست سازه ها می باشد. نتایج نشان می دهد که برخی روش های تحلیل پوش آور از دقت مناسبی در تهیه ی منحنی شکست سازه ها برخوردار هستند.

خرابی پیشرونده پدیده ای است که در آن یک خسارت جزئی یا شکست موضعی باعث خرابی کل سازه یا قسمت زیادی از آن می شود. طراحی و یا اجرای ضعیف المان های سازه ای ممکن است باعث به وجود آمدن پدیده خرابی پیشرونده در سازه ها حین بارگذاری لرزه ای و یا انفجاری گردد. بیشتر مطالعاتی که در زمینه ارزیابی خرابی پیشرونده در ساختمان های فولادی انجام شده، مدل های دوبعدی از قاب های فولادی می باشند که در آنها توزیع سیستم های سقف در نظرگرفته نشده است و این مورد می تواند باعث کاهش دقت در مدل سازی مورد نظرشود. در حالی که در نظرگرفتن و محاسبه اثرات سه بعدی و همچنین وجود دال های بتنی در سقف های کامپوزیت، می تواند نقش تاثیرگذاری در پاسخ سازه داشته باشد. به همین دلیل دراین تحقیق مدل المان محدود سه بعدی یک ساختمان فولادی 5 طبقه یک بار با در نظر گرفتن اثر دال و بار دیگر بدون در نظر گرفتن آن با استفاده نرم افزار Abaqus/CAE 6.11شبیه سازی گردید و پتانسیل وقوع خرابی پیشرونده در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان می دهد که در نظر نگرفتن و عدم شبیه سازی دال در مدل های عددی به هنگام محاسبات، می تواند منجر به ایجاد خطا در ارزیابی پتانسیل وقوع خرابی پیشرونده در سازه ها شود.

این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی از نوع همبستگی است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق مطالعات اسنادی و میدانی و در روش میدانی ابزار خودساخته محقق ابزار گردآوری اطلاعات بوده است. به این منظور 330 نفر به روش فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه به شیوه تصادفی ساده در بین ساکنان منطقه 4 تبریز پخش و جمع آوری گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رابطه معناداری بین اجرای طرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری با مشارکت شهروندی در کوی شهید قره باغی رابطه وجود دارد. در مقابل رابطه معناداری بین رویکرد توانمند سازی و اجرای طرح بهسازی و نوسازی در کوی شهید قره باغی رابطه وجود ندارد. در نهایت پیشنهاداتی ارایه گردیده است.

انتقال فراورده های نفتی و گاز توسط خطوط لوله که یکی از روش های مناسب، ارزان قیمت، سریع و مطمئن است انجام می گیرد. با توجه به اینکه خطوط لوله در سطح وسیع گسترش می یابند، لذا در اثر خطراتی مانند گسلش، زمین لغزش،تغییرمکان های ناشی از روانگرایی، چگالش، ترک های زمین و حرکات شدید زمین که تماما ناشی از زلزله هستند دچار آسیب دیدگی و باعث خسارات اقتصادی و زیست محیطی فراوانی می گردند. لذا باید عملکرد این خطوط در مقابل زلزله بررسی گردد تا بتوان راهکارهایی برای جلوگیری از این آسیب ها در نظر گرفت. از عوامل تاثیرگذار بر خطوط لوله مدفون نفت، ضخامت، قطر لوله، مدول یانگ و عمق دفن لوله در مورد خصوصیات لوله و در مورد خصوصیات بستر، دانسیته، ضریب پوآسون، سرعت انتشار امواج و طول موج آن، پریود طبیعی ارتعاش، ضخامت لایه ها، ضخامت بستر و بالاخره سرعت و شتاب طیف طرح را می توان نام برد. لذا در این مقاله تصمیم بر آن است که یکسری از عوامل به صورت ثابت و تعدادی از عوامل متغیر در نظر گرفته شود و تاثیر عوامل متغیر بر رفتار لرزه ای لوله های مدفون نفت بررسی گردد. در این مقاله رفتار خطوط لوله مدفون با استفاده از المان های نرم افزار ABAQUS و تئوری تیر بر بستر ارتجاعی به صورت سه بعدی مدل شده است. با توجه به عمر مفید لوله ها از زلزله ناغان که با دوره بازگشت متناسب می باشد استفاده گردیده است. همچنین عواملی مانند عمق دفن، اثر میرایی خاک، جنس و نوع خاک، ضخامت لوله، اثر زاویه های مختلف برخورد ارتعاشات زلزله نسبت به محور لوله بررسی شده که تاثیر میرایی و سختی خاک بر پاسخ لوله از سایر پارامترها بیشتر بوده است.

در دهه های اخیر در مورد بحران، چگونگی شکل گیری و مدیریت آن مطالعات و تحقیقات بسیاری با دیدگاه ها و شیوه هایی مختلف انجام پذیرفته است. برخی از پژوهشگران تحلیل های خود را برروی بررسی انواع بحران ها و شیوه های مدیریتی استوار کرده اند، گروهی دیگر به مطالعات تطبیقی روی آورده و تعدادی نیز رویکردی تجربی اتخاذ کرده اند. برای بحران مدل های مختلفی طراحی شده است. مدل هایی که سعی داشته اند پیچیدگی عوامل بحران ها و روابط آن ها را به سادگی نشان دهند.در عصر حاضر چابکی و تولید چابک موضوع بسیاری از تحقیقات بوده است. مبحثی که با مدیریت و صنعت در ارتباط بوده و به نوعی زاییده تفکرات عصر نوین است. تفکراتی که در آن رقابت و خدمت رسانی و تطبیق با شرایط محیط حرف اول را می زند. تاکنون در زمینه عناوین تحقیق حاضر که شامل مدیریت بحران، چابکی و صنعت پتروشیمی می باشد، به صورت دو به دو پژوهش های متفاوتی صورت گرفته است.پژوهش هایی که بعضا مدیریت بحران را به صورت چابک مورد بررسی قرار داده و گاهی برای مدیریت بحران، مدل های متفاوتی ارائه کرده اند و گاهی در جهت رفع موانع و مشکلات پیش رو راهکارهای نوینی ارائه داده اند؛ با این همه، تاکنون، به طور مشترک و به شکلی تلفیقی، پژوهشی در این زمینه ها صورت نپذیرفته است. پژوهشی که در آن به دنبال بررسی چابکی در مدیریت بحران صنعت پتروشیمی کشور هستیم.

خاک طبیعی موجود در محل پروژه ها، به عنوان لایه های خاک بستر از دیدگاه مشخصات مکانیک خاک بسیاری از اوقات ضعیف بوده و مناسب نمی باشد لذا برای ایجاد ظرفیت باربری قابل قبول و جلوگیری از نشست غیر مجاز، روش های متعدد بهسازی پیشنهاد گردیده است. در این مقاله به بررسی آزمایشگاهی رفتارخاک های دانه ای مسلح شده با دو نوع ژئوتکستایل با وزن واحد300 و500 (g/m2) و دونوع ژئوگرید ابعاد mm10×10و mm40×40 با توجه به عدد CBR پرداخته شده است. مدل های متعدد آزمایشگاهی با لایه هائی از ژئو گرید و ژئوتکستایل مستقر در ترازهای بالا و پایین آماده شده و مورد آزمایش واقع گردید و در انتها پیشنهادی برای روش اجرای بهینه این دو نوع خاک ارائه شده است. با آنالیز رفتار این خاک ها مقایسه ای بین عملکرد ژئوگریدها و تاثیرآن روی رفتار، ظرفیت باربری و نشست خاک های مسلح شده مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از آزمایش نشان می دهد که استفاده از لایه های ژئوسنتتیک در تراز بالا در خاک نسبت به تراز پایین باعث افزایش بیشتر ظرفیت باربری و کاهش نشست در خاک می شود و ژئوگرید با ابعاد mm40×40 نسبت به دیگر مسلح کنندها عملکرد بهتری دارد.

نگهداری و مدیریت راه ها و جاده ها یکی از مهمترین و بنیادی ترین اصول زیر بنایی کشورهاست. روش های مختلفی به عنوان اقدامات پیشگیرانه برای نگهداری روسازی های آسفالتی طی سال های متمادی تحت بررسی و تحقیق قرار گرفته است. استفاده از مخلوط نمک، شن و ماسه رایج ترین روش یخ زدایی است که خود می تواند تبعات زیان بار متعددی داشته باشد. یخ زدگی یا پوشیده بودن جاده از برف از علل عمده تصادفات در فصول بارندگی است که خسارات فراوانی چون اتلاف در وقت و انرژی، ایجاد آلودگی در محیط زیست، تخریب سازه های راه، تراکم ترافیک و افزایش احتمال تصادفات را به همراه دارد. در همین راستا دولت هر ساله جهت ایمن کردن معابر هزینه های سنگینی متحمل می شود. در این مطالعه مکانیزم عمل و تاثیرات استفاده از نمک و شن بر سطح آسفالت و ایمنی راه ها مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت جایگزین های مناسب و افزودنی های نوین برای کاهش استفاده از مخلوط نمک و شن و ماسه معرفی شده است تا با برخی از تکنیک های ساده و تجهیزات جدید و با استفاده کمتر از شن و ماسه و نمک بتوان به طور قابل توجهی خطرات و اثرات تخریبی استفاده بی رویه از نمک، شن و ماسه را کاهش داده و در عین حال از جاده های امن تر استفاده کرد.

مدیریت ریسک مشترک(JRM) نگرشی است که اهمیت همکاری بین فعالان طرح در مدیریت ریسکی که در آغاز قابل شناسایی نیست را نشان می دهد. در اینجا موضوع مورد بررسی این است که چگونه سیستم های مدیریتی کنترل مدار و انعطاف مدار، اجرای JRM را در دو پروژه ی ساخت تحت تاثیر قرار می دهند. در پروژه اول، فعالان موفق شدند تعادلی بین کنترل و انعطاف پذیری ایجاد کنند. در پروژه ی دوم استفاده ی گسترده از کنترل، انعطاف پذیری را مشکل و استفاده از JRM را محدود کرد. نتیجه این که JRM هم به کنترل برای مهار کردن ریسکی که شناسایی شده است و هم انعطاف پذیری برای پرداختن به رویداد های پیش بینی نشده نیاز دارد. وقتی یک نگرش کنترل مدار غالب باشد، مدیریت ریسک فقط یک فرآیند رسمی باقی می ماند که به جای گروهی و مشترک، به صورت فردی به آن پرداخته می شود.