قاعدة الواحد در بحث افعال باریتعالی مطرح می شود. چگونگی فاعلیت خداوند و تدبیر امور عالم از طریق اصل علیت یا نظام "عادت" از مباحث جنجالی و حساس الهیات است. اشاعره طرفدار نظام عادت و جبر و معتزله سر از تفویض درآوردند. اما امامیه در پرتو رهنمودهای ائمه هدی(ع)، قائل به "امر بین الامرین" شدند. لکن نکته ظریف پیدایش قرائتهای مختلف از همین اصل است. فلاسفه و عرفا با پذیرش قاعدة "الواحد لایصدر منه الاالواحد" ‎ ‎فاعلیت و مداخله خداوند در عالم را از طریق نظام سببیت ممکن می دانند و فاعلیت مباشر و مستقیم خدا را تنها در صادر اول می پذیرند. در سوی دیگر، اشاعره و امامیه (متکلمان، مفسران و محدثان) به شدت قاعدة