آرشیو پنجشنبه ۲۳‌شهریور ۱۳۹۱، شماره ۲۴۹۲
جامعه
۱۳

سایه سنگین سیاست بر سر عرصه های علمی

لطف الله آجودانی (مورخ و پژوهشگرتاریخ)

مهم ترین اخبار اجتماعی هفته اخیر از نگاه من، بحث راه اندازی ازدواج موقت در دانشگاه های کشور، اخراج اساتید سکولار از دانشگاه ها و هدفمند شدن پایان نامه های دانشجویی، بی اعتبار شدن مدارک تحصیلی دانشگاه های کانادا در ایران، فروش پارک پردیسان، تغییر سیستم آموزشی به نظام 3-3-6، تعدیل دانشجویان غیربومی از دانشگاه رامین خوزستان، جدایی شهرری از تهران و تخریب باغات تهران بود. این اخبار همه در جایگاه خود حائز اهمیت هستند، اما بحث ابطال مدارک دانشگاه های کانادا در ایران تحت تاثیر اختلافات موجود، بر حسب اولویت از اهمیت ویژه یی برخوردار است. مسائل علمی همواره فراتر از مرز ها و سیاست کشورها، به عنوان فرآیندی جهانی و متعلق به تمام بشریت در نظر گرفته شده اند. بی اعتبار کردن مدارک دانشگاه های معتبر جهان در یک کشور، تنها به زیر سوال بردن منزلت آن نظام در سطوح جهانی می انجامد. مسلم است که سایه سنگین سیاست بر سر عرصه های علمی، بازخورد خوبی در داخل و خارج نخواهد داشت، به ویژه در ایران که تحت تاثیر فشارهای بین المللی کنونی به تدابیری برای کاهش تنش نیازمند است، اما جای تعجب است که عملاخلاف آن را اجرا می کند. دانشجویان ایرانی دانشگاه های مطرح خارجی، از جنس نخبگان جامعه هستند. اگر مسوولان با هوشمندی سیاسی به موضوع نگاه کنند موج نگرانی و آثار نامطلوب اتخاذ این تصمیم را که به خشکیدن ریشه های اعتماد در این قشر متفاوت منتهی خواهد بود، در جامعه می بینند. فرهنگیان کشور نیز چنین رویکرد بی پایه و عجولانه یی را به مثابه توهین به خود تلقی کرده و می پندارند که نادیده گرفته شده اند. یک جامعه فرهنگی در برابر مسائل فرهنگی، انتظار واکنش های فرهنگی دارد اما شاهد قربانی شدن و سوختن فرهنگ و علم به پای سیاست است. حتی سکوت در باب این موضوع، سکوتی معنادار خواهد بود. نگاه های تاسف به سمت ایران نشانه خواهد رفت، در حالی که تا پیش از این اختلافات، دانشگاه های کانادا از جمله دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم بوده و بسیاری از اساتید برجسته مانند مرحوم حائری (استاد برجسته تاریخ) تحصیلات خود را در این کشور به اتمام رسانده اند. کاش مسوولان از منظر اعتدال به رویکرد ها نگاه می کردند. در این صورت محدودیت های بین المللی نیز کمرنگ تر می شد.