سیاهه نمودن اسامی آن دسته از عالمان مسلمانی که در باب مناظره و آداب آن تالیفاتی داشته اند مثنوی هفتاد من کاغذ می طلبد

انسان موجودی است که قدرت تفکر دارد و این توانمندی خاص او سبب شده است در درازنای زندگیش، از دیرباز تا امروز، تفاوت اندیشه نیز رخنمون باشد. درواقع از رهگذر این تنوع اندیشه بود که مفاهیمی چون مباحثه، گفت وگو، جدل، مناظره و مشابه اینها در جوامع بشری عینیت یافت.

در میان مسلمانان نیز از همان نخستین روزگاران ظهور اسلام، مباحثه و مناظره جایگاهی ویژه داشته است. این مهم بخصوص پس از گسترده شدن عرصه علومی چون کلام و فقه اهمیتی دوچندان یافت و با رشد و تعالی علوم عقلی و از جمله