این ناحیه از کرمان، در ابتدا هیچگاه مورد توجه باستان شناسان نبود، زیرا تصور وجود تمدن باستانی در صحرای خشک لوت غیر ممکن بود. نخستین هیات کاوش در سال های 1346 به سرپرستی دکتر احمد مستوفی از موسسه جغرافیایی دانشگاه تهران برای بررسی موقعیت جغرافیایی دشت لوت و اطراف آن وارد آنجا شدند و در هنگام اکتشافات خود «چاله تکاب»، به تعدادی سفال برخورد کردند که قسمتی از آن ها از زمین بیرون بود و این آثار نشان از وجود تمدنی پیشرفته در این ناحیه بود.

اما هم اکنون باستان شناسان، شهداد را کلیدی برای شناخت فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی منطقه جنوب شرقی ایران در هزاره سوم قمری میلادی می دانند. عده ای هم آن را با شهر گمشده سومری آراتا منطبق می دانستند، در گل نبشته سومری نام آراتا بسیار به کار رفته است. بر اساس متون سومری آراتا سرزمینی بود در شرق «انشان».هانسمن انگلیسی، سرزمین انشان را همان فارس می داند و شهر سوخته واقع در استان سیستان را شهر حماسی آراتا می دانست، اما اکتشافات بعدی در استان کرمان این موضوع را اثبات کرد که آراتا همان شهداد کرمان است.

شهداد مرکز ایالت آراتا بود که یکی از چند ایالات خودمختار امپراتوری عیلام به شمار می رفته و دارای اجتماعی شکل یافته و منسجم بود. علاوه بر حاکم و حکومت، دارای طبقات اجتماعی و اصناف بود.