آرشیو سه‌شنبه ۴ تیر ۱۳۹۲، شماره ۵۳۹۷
نفت - انرژی
۹
یادداشت روز

چالش های پیش روی سیاست امریکا در دریای مازندران

مجتبی محمدی (کارشناس مسائل اقتصادی)

امریکا در تلاش است که آذربایجان را به اتحاد نظامی با ترکمنستان در آورد تا بخش شمالی دریای مازندران (روسیه و قزاقستان) از بخش جنوبی (ایران) جدا شود. این تاکتیک با سه چالش مهم روبه رو است.

اول اینکه توانمندی های امنیتی، نظامی و اطلاعاتی این دو کشور در مقایسه با دشمنانشان ناچیز است. دوم اینکه این دو کشور درباره منطقه نفتی سردار/کیاپاز با هم اختلاف دارند. تنش های دیپلماتیک در این زمینه بالاگرفته و منجر به حوادثی طی سال های گذشته شده است. طبق گزارش «بنیاد جیمز تاون»، ذخایر برآورد شده این منطقه حدود 150 میلیون تن نفت است.چالش سوم قدرت گرفتن روابط تجاری ترکمنستان و چین براساس صادرات گاز طبیعی است. طبق گزارش «سازمان اطلاعات انرژی امریکا»: «چین یک قرارداد خرید گاز 30 ساله با ترکمنستان امضا کرده که به موجب آن 1100 میلیارد فوت مکعب پرداخت کرده است... چین و ترکمنستان قرارداد دیگری اواخر سال 2011 امضا کردند که 1200 میلیارد فوت مکعب ارزش داشت و کل حجم صادرات گاز به چین را به حدود 2300 میلیارد فوت مکعب می رساند». علاوه بر این، پکن با عرضه قراردادهای آتی براساس سیستم خطوط لوله که گاز را به شرق انتقال می دهد دیپلماسی اقتصادی اش را ارتقا می دهد و از این رو با سیاست امریکا و آذربایجان برای هدایت گاز به غرب مقابله خواهد کرد.

به طور کلی منطقه دریای مازندران با استراتژی جهانی ارتباط تنگاتنگی دارد و اگر یک سری تاکتیک های دیپلماتیک و تجاری بازیگران اصلی را مرتبط ببینیم مشاهده می شود این بی ارتباط با اتفاقاتی که در خاورمیانه و حول سوریه و ایران می افتد نیست. در نتیجه احتمال کشمکش در منطقه نیز بیشتر می شود. نکته آخر این که عقب نشینی احتمالی امریکا و ناتو از افغانستان در سال 2014 نیز باید بررسی شود چرا که در سطح ژئوپلیتیک این کشور در عقب دریای مازندران است. همسایگان آن ترکمنستان، ایران و چین هستند و دروازه صادرات گازی دریای مازندران به پاکستان و هند محسوب می شود. «بازی بزرگ» قرن نوزدهم که «رودیارد کیپلینگ» توصیفش کرد در حال ورود به قرن 21 است.