آرشیو یکشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۲، شماره ۱۹۰۶
صفحه آخر
۱۶
بازتاب

آیا احساس سوژه در عکس واقعی است؟

کامران عدل

اولین بار که این عکس را دیدم به آن توجهی نکردم، به لحاظ تکنیکی اینطور به نظرم آمد که حاصل یک ترفند فتوشاپی است. این روزها با آمدن ترفندهای رایانه ای، قاعده «اصل بر بی گناهی است»، جایش را با «اصل بر فتوشاپ است» عوض کرده و این برای من و امثال من که جزو عکاسان دهه60 جهان هستیم، یک آفت عمده در عکاسی امروز به حساب می آید. عکس نباید چیده شود؛

حتی کاپا و برسون هم عکس های جنگی خود را می چیدند اما مبنای ایده عکاسان دهه60 جهان این بود که عکس خود واقعیت باشد و به هیچ عنوان در آن دخل وتصرف نشود. با این همه از زمانی که فتوشاپ و دیگر نرم افزارهای گرافیکی پدید آمده اند، شاید فقط به یمن چشم های تیزبین و تحلیل عکس بشود تشخیص داد که مورد دخل وتصرف قرار گرفته یا نه. اما پس از آنکه صحت این عکس از سوی مسوولان آمریکا مورد تردید قرار نگرفت، اصل را بر صحت آن گذاشتم و اینجاست که این سوال مطرح می شود که آیا احساس هایی که ما در عکس می بینیم، واقعی هستند؟ آیا اصولاعکس می تواند بازتاب احساسات سوژه باشد؟ من شخصا معتقدم که میشل اوباما به دلیل فرهیختگی ای که دارد از موضوع پیش آمده ناراحت نیست و آنچه در عکس شاهدیم، تنها ثبت ثانیه ای است از چهره او که می تواند در ثانیه ای بعد تغییر کرده باشد. موضوع دیگر اما این سوال است که آیا اصولااکسپرسیون صورت ها در عکس قابل تحلیل هستند که موج تازه ای بر مبنای آن پیش آمده و گروه هایی را به واکنش وادار کرده است؟ من فکر نمی کنم! عکس ها در دوره ای بازتاب دهنده حقیقت بودند ولی امروز از این موقعیت فاصله گرفته اند. شاید بیش از هر چیز باید عکاس این عکس را مورد تحلیل قرار بدهیم. یک عکاس شرافتمند حق ندارد سوژه های خود را در موقعیتی قرار بدهد که غرورشان خرد شود و در این عکس این موضوع نه فقط برای همسر آقای اوباما، بلکه برای خود آقای اوباما هم مهم است. درست است که در تصویر رییس جمهور آمریکا می خندد و همسرش اخم در چهره دارد اما واقعا چه کسی می تواند بر مبنای این عکس بگوید که اولی از موقعیتی که داشته خشنود بوده و دومی ناراحت؟