فساد معمولادر خلاقانونی یا عدم اجرای کامل قانون به وجود می آید. زمانی که قانونی برای حداکثر سرعت وجود نداشته باشد، یا اگر قانونی وجود دارد، مجریان قانون، توجهی به آن نشان ندهند، طبیعتا هر فردی از تمام ظرفیت موتوری اتومبیل خود استفاده و تلاش می کند با حداکثر سرعت رانندگی کند.

ما درباره پول های کثیف حرف می زنیم. یعنی درباره اتفاقاتی که رخ داده است. هشدار می دهیم که این اتفاقات افتاده و نباید بگذاریم تبعاتش دامنگیر بخش های دیگر شود و اتفاقات بدتر رقم بخورد. می گوییم سیستم را حساس کنید چرا که موضوع اصلی و سوال مهم این است که چرا چنین اتفاقی در کشور رخ داده اما تاکنون برخورد خاصی صورت نگرفته است. اگر مبنا اجرای قانون بود، بسیاری از این اتفاقات نمی افتاد. وقتی گفته می شود 20 میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور شده یا 20 میلیارد دلار فرار مالیاتی افتاق افتاده است به آن معناست که کشور درگیر بحران است. هزینه مصرف مواد مخدر در کشور سر به فلک می زند، مسائلی مطرح نشده که مردم از آن بی خبر باشند. مردم هر روز هم معتادان را در گوشه و کنار شهر می بینند و هم کالاهای قاچاق را و هم حس می کنند که تمام بخش های اقتصادی مالیات نمی پردازند. حتی صدا و سیما بارها در این مورد مستند هم ساخته است اما وقتی برخورد کافی نیست، فساد نه تنها کاهش پیدا نمی کند بلکه عمیق و گسترده تر هم می شود و در مرحله ای می تواند منجر به فساد سیستمی شود. علاوه بر ضعف و عدم اجرای قانون، عدم شفافیت هم در فساد حاکم بر ایران موثر است. عدم شفافیت در اقتصاد ایران اجازه نمی دهد که منشا ثروت افراد مشخص شود و منشا پول افراد همواره با پرسش هایی رو به رو بوده است. برای یافتن پاسخ باید ابتدا فضا را شفاف کرد.