آرشیو سه‌شنبه ۱۳ امرداد ۱۳۹۴، شماره ۳۵۴۵
تاریخ و اقتصاد
۳۰

ادیب الممالک فراهانی، شاعر مشروطه

مردادسالروز تولد محمدصادق بن حاجی میرزا حسین فراهانی ملقب به ادیب الممالک فراهانی و امیرالشعرا و متخلص به امیری و پروانه شاعر، ادیب و روزنامه نگار دوره مشروطه است.

11ادیب از سال 1307 تا 1311 ه‍.ق. همراه امیر نظام در مناطقی مانند آذربایجان، کردستان، کرمانشاه به سر می برد. درسال های 1312 و 1313 ه‍. ق در دارالترجمه دولتی تهران مشغول به کار بود. در سال 1314 ق بار دیگر همراه امیرنظام به آذربایجان رفت و هنگامی که مدرسه لقمانیه تبریز در سال 1316 ق افتتاح شد، نیابت ریاست آنجا را عهده دار شد و در همین سال روزنامه ادب را در تبریز منتشرکرد.

در سال 1318 ه‍. ق راهی خراسان شد و انتشار روزنامه ادب را تا سال 1320 در آنجا دنبال کرد. در سال 1321ه‍. ق به تهران آمد و سردبیری روزنامه ایران سلطانی را تا سال 1323 عهده دار شد. در این سال به بادکوبه رفت و انتشار بخش فارسی روزنامه ارشاد را که به ترکی منتشر می شد، بر عهده گرفت.

در سال 1324ه‍. ق بار دیگر به تهران بازگشت و این بار سردبیری روزنامه مجلس به او سپرده شد. او در سال 1325 روزنامه عراق عجم را در همین شهر منتشر ساخت. در دوران استبداد محمد علیشاه ادیب به صف مشروطه خواهان پیوست، و در سال 1327ه‍. ق همراه با مجاهدان فاتح وارد تهران شد.

در سال 1329ه‍. ق وارد عدلیه یا دادگستری امروزی شد و تا پایان عمر به ریاست چندین شعبه عدلیه در شهرهای اراک، سمنان، ساوجبلاغ و یزد منصوب شد. ادیب الممالک فراهانی در دوم اسفند 1295 ش (28 ربیع الثانی سال 1335ه‍. ق) در شهر یزد سکته کرد و در همین سال پس از بازگشت به تهران درگذشت. آرامگاه او در شهر ری است.