آرشیو یکشنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۴، شماره ۳۶۰۷
تاریخ و اقتصاد
۳۰
گاهشمار

درگذشت «چارلز ببیج» مخترع ماشین حساب

چارلز ببیج، دانشمند انگلیسی، در 26 دسامبر 1792م در یکی از ایالت های جنوبی انگلستان به دنیا آمد. وی از کودکی به فراگیری ریاضیات علاقه داشت و در این رشته معلومات فراوانی کسب کرد، به طوری که پس از ورود به کالج به زودی دریافت که اطلاعات وی در ریاضیات بیش از استاد است.

این در حالی بود که چارلز در آن زمان تنها 9 سال داشت. وی در سال 1812م انجمن تحلیلی را برای پیشبرد ریاضی تاسیس کرد و در 24 سالگی به عضویت انجمن سلطنتی انگلستان برگزیده شد.

ببیج در سال های بعد درصدد برآمد دستگاهی بسازد که از عهده انجام هرگونه اعمال محاسبات ریاضی برآید و هزار عدد پنجاه رقمی را در حافظه نگاه دارد. از این رو تلاش خود را به کار بست تا اینکه در سال 1833م، ماشین محاسبه ای را که به نام ماشین تفاضلی ببیج مشهور است، ساخت.

وی تمام عمر و ثروت خود را صرف ساخت این دستگاه کرد و آن را به دنیای علم عرضه کرد. در طرح ببیج، هیچ جایی برای استفاده از جریان برق و لوله های الکترونیکی منظور نشده بود و در مرحله بعد، او در نظر داشت که با وسایل مکانیکی، ماشین تحلیلی و حساب خود را بسازد.

هرچند ببیج موفق به این امر نشد، ولی در حدود یک قرن بعد، دانشمندان دیگری طرح های ببیج را کامل تر کردند و با استفاده از نیروی الکتریسیته، آن را به صورت دقیق تر ساختند. از این روست که ببیج به عنوان پدر حسابگرهای جدید به شمار می رود. وی علاوه بر آن، نخستین سرعت نما را ساخت، سپر جلوی لکوموتیو را طراحی کرد و وسیله ای برای دیدن شبکیه چشم را اختراع کرد. چارلز ببیج مردی پرکار و جامع الفنون بود. او در کتابی که به عنوان در باب اقتصاد کارخانه ها و ماشین ها نوشت، آنچه را امروزه پژوهش های پیش از عمل نام دارد پیش بینی کرد.

او مقالات مفصلی درباره فیزیک، زمین شناسی، نجوم و باستان شناسی دارد که از اهمیت زیادی برخوردارند، ولی با این حال، مهم ترین کار علمی او، اختراع ماشین حساب است. چارلز ببیج سرانجام در 18 اکتبر 1871م در 79 سالگی درگذشت.